Trên tấm bảng trong phòng làm việc của Ủy ban xã Xuân Long có dán các tiêu chí và  kế hoạch cụ thể thời gian cho từng khâu, từng giai đoạn công việc xây dựng NTM, Chủ tịch UBND xã Hoàng Quang Vinh cho biết: “Mặc dù mới chỉ là những bước đi ban đầu, chương trình đang được nhân dân hưởng ứng, nhất là việc phát triển giao thông, tăng gia sản xuất mỗi hộ gia đình, mong rằng từ chương trình, cuộc sống người dân nơi đây sẽ được cải thiện rõ rệt”.

Năm 2012, Xuân Long đã đăng ký với huyện Yên Bình nâng cấp 1,5 km đường bê tông, được huyện duyệt 1 km từ thôn Ngòi Lâu vào thôn Ngòi Tràn với giá trị tuyến đường 1,4 tỷ đồng, nhân dân rất hưởng ứng đóng góp 40% trị giá công trình, hiện tuyến đường đã xong khâu khảo sát, thiết kế để đợi cuối năm triển khai. Bên tuyến đường trên, người dân còn đóng góp để mở mới 1,2 km đường nội thôn Ngòi Lâu với giá trị trên 140 triệu đồng, con đường đã hình thành góp phần thúc đẩy nhanh xóa đói giảm nghèo nơi đây.

Bí thư Chi bộ thôn 11, anh Hà Văn Mạnh cho biết: “Việc vận động mỗi hộ gia đình có kế hoạch nâng cấp cải tạo nhà, bếp công trình vệ sinh, khuôn viên, cải tạo vườn tạp, ao chuồng và phát triển sản xuất; gương mẫu thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, xây dựng gia đình văn hoá, đóng góp lao động, vật liệu, hiến đất làm đường, hay công trình công cộng; chủ động lựa chọn ngành nghề phù hợp để mở rộng, tăng thu nhập... đã làm thay đổi đời sống mỗi hộ gia đình”.

Nằm cách xa trung tâm huyện Yên Bình, bên cạnh thuận lợi do có hệ thống tỉnh lộ chạy qua địa bàn, xã Xuân Long có đất đai rộng, thuận lợi cho phát triển nông lâm nghiệp và chăn nuôi, có nguồn lao động dồi dào, hiểu biết về pháp luật và tiếp thu các kiến thức KHKT…, việc thực hiện xây dựng NTM ở Xuân Long cũng còn rất nhiều khó khăn do đây là địa bàn sinh sống của 898 hộ, 3.756 nhân khẩu người Tày, Dao, Kinh…, cuộc sống phần lớn chỉ dựa vào canh tác nông nghiệp, trong đó có 4 thôn thuộc diện đặc biệt khó khăn.

Đây là nguyên nhân dẫn đến khả năng khai thác đất đai còn hạn chế, đặc biệt là đất sản xuất nông nghiệp chưa được khai thác triệt để, chưa gắn được phát triển rừng với chăn nuôi đại gia súc theo quy mô lớn; trong nhân dân vẫn tồn tại nếp làm ăn cũ lạc hậu, và thói quen trông chờ, ỷ lại.

Bên cạnh nguyên nhân nội tại, những khó khăn về địa hình, thời tiết, sự đầu tư của Nhà nước chưa nhiều, nhất là cơ sở hạ tầng giao thông và công trình thủy lợi chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế, giá thành vật tư, vật liệu tăng cao do xa trung tâm… là những yếu tố cản trở.  Vì vậy theo rà soát, Xuân Long mới có 7 tiêu chí đạt và vượt so với tiêu chí chuẩn là: đã xây dựng được các quy hoạch và quy hoạch chi tiết về sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ; đã có chợ nông thôn, bưu điện văn hóa, y tế đạt chuẩn; có hệ thống chính trị vững mạnh, an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội ổn định.

Còn các tiêu chí về giao thông, văn hóa, hệ thống thủy lợi, điện, thu nhập bình quân đầu người, tỷ lệ hộ đói nghèo, hình thức sản xuất, cơ sở vật chất văn hóa, cơ cấu lao động, môi trường và trường đạt chuẩn quốc gia là những tiêu chính xã lại chưa đạt, trong đó có những tiêu chí khó có thể đạt chuẩn như cơ cấu lao động.

Để xây dựng NTM, hiện Đảng bộ, chính quyền Xuân Long đang tích cực chỉ đạo đoàn thể, ban ngành đẩy mạnh công tác tuyên  truyền vận động, quán triệt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các thông tin về nội dung chương trình, các mục tiêu cần đạt được; xác định mức độ hình thức đóng góp của người dân và cộng đồng trong xây dựng NTM, kinh phí nội dung hỗ trợ của Nhà nước… để cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân hiểu rõ nội dung và chủ động tự giác tham gia, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ và thu hút các nguồn lực của các tổ chức, tập thể và cộng đồng.

Đồng thời nâng cao chất lượng hoạt động, mối quan hệ của tổ chức trong hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền; trong đó cụ thể là việc chỉ đạo nhân dân đẩy mạnh sản xuất, áp dụng KHKT vào phát triển kinh tế, chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hoá với việc đầu tư thâm canh cấy hết diện tích  lúa nước, tăng vụ 3 trên đất 2 lúa nhằm góp phần nâng cao hiệu quả thu nhập trên một đơn vị diện tích canh tác; phát triển mạnh chăn nuôi hướng bán công nghiệp, đẩy mạnh trồng rừng.

Trong lĩnh vực xã hội sẽ chú trọng nâng cao chất lượng dạy và học, duy trì phổ cập giáo dục tiểu học - xoá mù chữ, phổ cập trung học cơ sở; đẩy mạnh hoạt động văn hoá, TDTT, rèn luyện thân thể; khai thác có hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia về xoá đói giảm nghèo…

Với bước đi và giải pháp cụ thể, hy vọng chương trình NTM ở Xuân Long sẽ  thành công giúp cải thiện đời sống  của nhân dân cũng như thay đổi bộ mặt của địa phương nơi đây. 

Nguyễn Đình