Ngày từ tên gọi, đèo Ngoạn Mục hấp dẫn bất kỳ ai đam mê khung cảnh thiên nhiên hũng vĩ. Nằm trên Quốc lộ 27, nối liền 2 tỉnh Ninh Thuận và Lâm Đồng, đèo Ngoạn Mục hay còn gọi là đèo Sông Pha là tuyến giao thông huyết mạch, cửa ngõ giữa các tỉnh Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung Bộ. Với chiều dài 18,5 km từ độ cao 200 m ở điểm thấp nhất lên tới 980 m ở đỉnh, có độ dốc trung bình trên 9 độ, Ngoạn Mục là đèo có độ dốc lớn nhất ở các tỉnh phía Nam.

Nếu xuôi theo chiều từ Đà Lạt về Phan Rang thì đỉnh đèo Ngoạn Mục nằm ngay ở chặng đầu tiên, tiếp sau đó là 4 khúc cua "tay áo" rất gấp. Với địa thế khá hiểm trở, Đèo Ngoạn Mục trở thành đoạn đường thú vị cho một tour chinh phục bằng xe đạp, xe gắn máy trên đường từ phố núi Tây Nguyên về duyên hải miền Trung. Để lên tới đỉnh đèo cao 980 m, bạn dường như bị bất ngờ đối diện với con dốc ngược sau nhiều giờ vượt đường đèo thoai thoải.

Đứng trên đỉnh đèo, thu vào tầm mắt của du khách là bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ thấm đẫm chất thơ và tràn đầy nhựa sống. Đó màu xanh ngút ngàn của rừng cây hoa lá, thấp thoáng những con đường uốn lượn chạy quanh lưng núi tạo nét uyển chuyển, dịu dàng cho con đèo Ngoạn Mục. Từ đây nếu bỏ lại phía sau là hồ Đơn Dương cùng thị trấn D’ran vùng cao yên tĩnh, bạn sẽ thấy toàn cảnh nhà máy thủy điện Đa Nhim hiện ra trước mắt với phong cảnh trữ tình say đắm khách thập phương.

Nhiều khúc cua gấp là nỗi ám ảnh của các tay lái chinh phục đèo Ngoạn Mục. Ảnh: otosaigon

Phóng tầm mắt ra xa là đồng bằng Phan Rang cùng hai dải núi cao ôm bọc lấy thung lũng chạy ra tận biển. Hun hút xa trông sẽ thấy dòng sông Cái uốn lượn như dải lụa đào dẫn lối. Vào những ngày đẹp trời có thể thấy đường bờ cát trắng và nhấp nhô những con sóng lăn tăn. Vượt đèo dốc cheo leo hiểm trở để lên đến đỉnh vất vả bao nhiêu thì lúc đổ đèo xuống núi mới thật sự là những khúc cua ngoạn mục. Một bên là núi đá chênh vênh, một bên vực sâu thăm thẳm. Nếu không vững tay lái bạn dễ bị đứng tim bởi những khúc ngoặt bất ngờ.

Căng thẳng là thế nhưng khi thả dốc đèo Ngoạn Mục, bạn sẽ được "mục sở thị" hai ống nước màu trắng từ trên đỉnh núi đưa xuống. Đó là hai ống thủy áp dài hơn 2.000 m xuyên qua lòng núi nằm ngay dưới dãy đèo Ngoạn Mục, giúp đưa nước từ hồ Đa Nhim về đến nhà máy thủy điện ở chân đèo Sông Pha.

Không chỉ hấp dẫn bởi cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, con đường đèo dốc lớn nhất miền Nam còn ấn tượng bởi sự thay đổi ngoạn mục của tiết trời. Nằm trong khu vực chuyển tiếp giữa vùng đồng bằng ven biển nam Trung Bộ và cao nguyên Đà Lạt, đèo Ngoạn Mục mang trong mình nhiều trạng thái khí hậu khác nhau. Nếu đi từ dưới lên, bạn sẽ bị choáng ngợp bởi sương mây mù mịt. Nhưng khi đến lưng chừng thì bầu không khí trong lành mát dịu sẽ làm căng đầy lồng ngực bạn. Tới khi đến đỉnh bạn sẽ có cảm giác như với tay đến nắng mà vẫn mát rượi gió ngàn thu.

Sự thay đổi ngoạn mục của khí hậu trên đèo khiến nhiều du khách thích thú. Ảnh: otosaigon

Nhưng nhiều lúc không khí đèo Ngoạn Mục cũng tỏ ra đỏng đảnh. Khi thì gắt gỏng nắng nóng như thời tiết đặc trưng của mảnh đất Ninh Thuận quanh năm nắng gió, khi lại đột ngột chuyển trời với những đợt gió lạnh cao nguyên giá buốt. Sự thay đổi này thường xuất hiện ở những khúc cua tay áo và điển hình nhất ở điểm phân định tại Eo Gió trên đèo. Chỉ gần 20 km đường đèo Ngoạn Mục, bạn sẽ được trải nghiệm hết 4 mùa đất nước trải dọc từ Bắc đến Nam.

Trước đây, con đường đèo Ngoạn Mục là tuyến đường chính từ Nha Trang, Phan Rang sang Đà Lạt và cũng là tuyến đường hấp dẫn nhiều du khách tham gia các tour du lịch khám phá. Hiện nay dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 27 đang trong giai đoạn thi công trong đó có đoạn qua đèo Ngoạn Mục. Sau khi hoàn tất, đèo Ngoạn Mục được hy vọng sẽ trở thành niềm tự hào không chỉ của Đà Lạt, Ninh Thuận và cả miền Nam.

(Theo TTXVN)