Theo đó, các hoạt động được tổ chức từ ngày 19/10 đến 28/10/2020.
Đây là sự kiện văn hóa, du lịch mang quy mô lớn của huyện Văn Yên trong năm 2020. Đến thời điểm này, công tác chuẩn bị đã và được huyện Văn Yên tích cực triển khai, hứa hẹn nhiều sự kiện hấp dẫn, thú vị cho du khách trong và ngoài tỉnh.
Một số hoạt động nổi bật diễn ra tại Di tích Lịch sử văn hóa cấp quốc gia đền Đông Cuông sẽ diễn ra như: trình diễn nghệ thuật hầu đồng, triển lãm các tác phẩm hội họa về chủ đề Mẫu Thượng Ngàn Đông Cuông, các lễ hội ở Văn Yên, các sinh hoạt về tín ngưỡng văn hoá, văn nghệ ở Văn Yên và hình ảnh về đất và người Văn Yên nói riêng và Yên Bái nói chung (từ ngày 19/10 đến 28/10/2020); triển lãm các gian hàng thương mại (từ 25/10 đến 28/10/2020).
Các chuỗi sự kiện khai mạc lễ hội gồm Lễ khánh thành công trình tu bổ, tôn tạo đền Đông Cuông (ngày 26/10); Khai mạc Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn và Lễ hội cơm mới đền Đông Cuông, Hội thi khéo tay làm cốm (tối 26/10 – 27/10/2020), trò chơi dân gian, thi đấu thể thao và các hoạt động du lịch.
Để đảm bảo công tác tổ chức đúng quy định của pháp luật, phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa của dân tộc, UBND huyện Văn Yên đã phối hợp với các cơ quan, ban, ngành và nhân dân địa phương tích cực chuẩn bị những điều kiện tốt nhất.
Đồng chí Lã Thị Liền - Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Yên cho biết: "UBND huyện đã thành lập Ban Tổ chức và 5 tiểu ban phục vụ; xây dựng kế hoạch, chương trình, nội dung, kịch bản chi tiết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức, địa phương trong từng nội dung hoạt động; chuẩn bị các điều kiện tốt nhất về nhân lực, cơ sở vật chất, phương tiện để phục vụ tiếp đón khách du lịch cũng như các đại biểu đến tham quan, tham gia các hoạt động diễn ra trong khuôn khổ của lễ hội.
Phần lễ được đảm bảo tổ chức trang trọng theo đúng nghi thức truyền thống của người Tày Khao. Phần hội với các hình thức hoạt động vui tươi, lành mạnh, an toàn, tiết kiệm; kết hợp hài hòa giữa các hoạt động văn hoá dân gian truyền thống và hiện đại, tạo sức lan tỏa rộng rãi và sự hài lòng cho đồng bào, du khách thập phương về tham quan”.
Đến thời điểm hiện nay, công tác chuẩn bị đã được huyện Văn Yên triển khai theo đúng kế hoạch. Các tiểu ban phục vụ đã phối hợp với Công ty cổ phần Truyền thông và Dịch vụ quốc tế Sao Việt khảo sát mặt bằng lắp đặt 30 gian hàng thương mại; xây dựng phương án thiết kế hệ thống sân khấu chính, lắp đặt hệ thống ánh sáng, đạo cụ, nhạc cụ đảm bảo theo yêu cầu đề ra.
Các ngành chức năng cũng đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; xây dựng hệ thống panô, biển chỉ đường phục vụ công tác tuyên truyền trực quan tại nút giao IC14 (cao tốc Nội Bài – Lào Cai), trên các tuyến đường trung tâm huyện, trung tâm các xã, thị trấn và Khu di tích đền Đông Cuông. Trên 180 diễn viên quần chúng đã và đang tích cực tập luyện, chuẩn bị cho chương trình carnaval rước biểu tượng Mẫu Thượng Ngàn;
Đền Đông Cuông được nhiều nhà nghiên cứu văn hóa dân gian nhận định có vị trí cực kỳ quan trọng trong hệ thống thờ Đạo Mẫu, được coi là vùng khởi nguồn của Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Đệ nhị trong Tam Tòa Thánh Mẫu.
Vì vậy, Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn là dịp để những bản hội, nghệ nhân, thanh đồng, cung văn từ các tỉnh, thành phố trong cả nước về Đông Cuông dâng hương kính Mẫu, diễn xướng hầu đồng và tham gia các hoạt động trong khuôn khổ của Lễ hội. Bắt đầu từ ngày 19/10 cho đến hết ngày 28/10, trên 110 nghệ nhân, thanh đồng đăng ký tham gia đã được Ban Tổ chức sắp xếp lịch và thực hiện diễn xướng hầu đồng tại đền Đông Cuông.
Đây là cơ hội để các bản hội giao lưu, gặp gỡ, tôn vinh bản sắc và giá trị đặc sắc của Di sản "Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại.
Là địa phương diễn ra các sự kiện, UBND xã Đông Cuông đã triển khai việc san gạt mặt bằng khu vực bãi cát trên bờ sông Hồng để phục vụ các hoạt động thể thao và trò chơi dân gian; ra quân tổng vệ sinh môi trường các khu dân cư trên địa bàn xã.
Đặc biệt, đảm bảo vệ sinh môi trường xanh - sạch - đẹp tuyến đường đi vào khu di tích và nơi diễn ra các hoạt động của Lễ hội; hướng dẫn, tư vấn, hỗ trợ các hộ gia đình (homestay) tại thôn Bến Đền sửa chữa, chỉnh trang nhà cửa, chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác sẵn sàng phục vụ du khách. Đồng thời, UBND xã đã thành lập 8 đội khéo tay làm cốm, chuẩn bị các các điều kiện cần thiết khác.
Ông Nguyễn Thành Nam - Chủ tịch UBND xã Đông Cuông cho biết: "Hội thi khéo tay làm cốm trong Lễ hội cơm mới là dịp để nhân dân xã Đông Cuông và các xã trong vùng giao lưu, học tập kinh nghiệm trong sản xuất, thắt chặt thêm tình đoàn kết, hướng về một cuộc sống đủ đầy; truyền dạy cho con cháu cách làm cốm truyền thống và chế biến các món ăn từ cốm như cháo cốm, bánh cốm, chè cốm, xôi cốm, cốm lam, cốm rang… từng bước đưa sản phẩm cốm Đông Cuông trở thành sản phẩm du lịch trong Lễ hội cơm mới.
Để đảm bảo an toàn, Công an huyện Văn Yên đã xây dựng phương án bố trí lực lượng đảm bảo trật tự an toàn giao thông, an ninh trật tự, đảm bảo công tác phòng cháy chữa cháy; hệ thống nhà hàng, nhà nghỉ, nhà trọ bình dân trên địa bàn huyện và xã Đông Cuông được chấn chỉnh về phong cách phục vụ, đảm bảo cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu ăn, nghỉ của du khách với giá cả hợp lý, an toàn, thân thiện và mến khách.
Cùng với đó, các ngành chức năng của huyện đã kiểm tra và tổ chức cho các sở kinh doanh dịch ăn uống trên địa bàn ký cam kết đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; kiểm tra, khử khuẩn nguồn nước ở khu vực đền Đông Cuông và một số hộ dân lân cận; bố trí lực lượng cán bộ y tế hướng dẫn nhân dân và du khách thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch COVID-19.
Với sự chuẩn bị chu đáo, tích cực, tin rằng, Lễ khánh thành công trình tu bổ, tôn tạo đền Đông Cuông, Festival thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn gắn với Lễ hội cơm mới đền Đông Cuông năm 2020 sẽ thực sự là điểm hẹn văn hóa tâm linh của nhân dân và du khách thập phương.
Lễ hội không chỉ thể hiện tấm lòng thành kính, tri ân công đức tổ tiên mà còn là dịp để Văn Yên giáo dục cho con cháu về truyền thống của quê hương, tiếp tục gìn giữ và phát huy những di sản vô giá mà cha ông để lại; đồng thời, mở rộng quảng bá hình ảnh Di tích lịch sử cấp quốc gia đền Đông Cuông đến với du khách thập phương trong và ngoài nước, từng bước tạo sự đột phá về phát triển du lịch tâm linh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Hồng Vân - Ngọc Nghĩa
