Mùa này ở các chợ Hồng Ngự, Tam Nông, Mỹ An (Đồng Tháp), Tân Châu, Châu Đốc (An Giang)… cá linh non nhảy xoi xói, giá 50.000 đồng - 60.000 đồng/kg. Cá linh là sản vật độc đáo của mùa nước nổi miền Tây ban tặng cho cư dân đồng bằng. Mùa cá linh bắt đầu từ tháng sáu âm lịch, khi các sông rạch ở ĐBSCL đã đỏ ngầu màu nước phù sa.

Ông Chín Nét (Trần Văn Nét), người có thâm niên hơn 30 năm theo nghề hàng đáy, đặt nò bắt cá linh mỗi mùa nước nổi ở xã Phú Lộc, huyện Tân Châu, nói tháng sáu, tháng bảy âm lịch con cá linh mới lớn bằng đầu đũa ăn cơm theo dòng nước phù sa từ Biển Hồ Campuchia trôi về sông Tiền, sông Hậu, tỏa vào các kinh rạch. Lúc này, cá linh chỉ cần rửa sạch, không bỏ ruột, làm món nhúng dấm, chiên giòn, kho lạt với lá gừng, lá nghệ ăn kèm với rau đồng thì không món gì sánh bằng. Khi nước bắt đầu tràn ngập các cánh đồng mênh mông của miền Tây, đàn cá linh nhởn nhơ trên ruộng, lớn lên hằng ngày, giúp cư dân nghèo khó vùng nước nổi có đồng ra đồng vô đong gạo.

Sản phẩm cá linh kho mía, cá linh sốt cà tham dự một hội thi ẩm thực

Đến cuối mùa nước nổi, khoảng tháng 10, tháng 11 âm lịch, lúc gió chướng lao xao thổi hơi se lạnh mỗi sáng, bông so đũa nở trắng trong các chân vườn, nhà nông lục tục dọn đất chuẩn bị mùa sạ lúa đông xuân, thì đàn cá linh đã lớn gần bằng ngón chân cái, lội xanh nước lũ lượt kéo nhau rời đồng ruộng để trở lại dòng Mê Kông, hành trình ngược về Campuchia chờ mùa sinh sản năm sau. Lúc này con cá linh xương đã cứng, nhưng bù lại bụng đầy mỡ trắng, béo không thể tả, nấu canh chua bông so đũa, kho nước dừa, kho mía, nhúng nước mắm chiên giòn, nướng là những món khoái khẩu của dân nhậu. Đây cũng lúc nông dân miệt An Giang, Đồng Tháp vô mùa bắt cá linh làm mắm, nước mắm.

Gọi là mùa cá linh, nhưng 5 năm gần đây con cá linh đặc sản của mùa nước nổi ngày càng ít. Có nhiều lý giải về việc sản vật cá linh ngày càng ít, nhưng theo các bậc kỳ lão vùng Tân Châu - Hồng Ngự thì có lẽ do đà khai thác quá mức của con người, nên đàn cá linh không kịp sinh sôi nảy nở. Cộng thêm việc các quốc gia thượng nguồn sông Mê Kông có nhiều tác động vào dòng sông, làm biến đổi môi trường sinh thái, khiến nguồn cá bị suy giảm trầm trọng.

Tuy hằng năm cá linh vẫn theo dòng nước phù sa tràn về châu thổ ĐBSCL, nhưng nhiều người đang lo ngại một ngày không xa cá linh sẽ trở thành của hiếm như cá hô, cá cóc.

(Theo TNO)