Chuyển biến rõ nhất là các vi phạm chở quá tải trọng ít đi trông thấy, kết cấu hạ tầng các tuyến đường bảo đảm, các va chạm, tai nạn giao thông (TNGT) liên quan đến xe quá tải cũng giảm.

Không cần nói thì chắc hẳn ai cũng biết tác hại của xe quá tải, đó là đường lún, vỡ, cầu gãy và nguy cơ TNGT… Tại tỉnh Yên Bái, vấn nạn xe chở quá tải khiến cho nhiều tuyến đường bị xuống cấp trầm trọng. Quyết tâm nói “không” với xe quá tải, ngay từ cuối năm 2013, đầu năm 2014, việc kiểm soát tải trọng xe đã được UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng triển khai quyết liệt bằng việc duy trì trạm cân tải trọng tại nhiều điểm trên quốc lộ 70.

Hoạt động này đã tạo nên những hiệu quả nhất định, trạm cân Yên Bái là một trong mười trạm cân được đánh giá cao về thực hiện tốt công tác kiểm soát cân tải trọng xe. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc kiểm soát tải trọng xe thời điểm này mới chỉ theo kế hoạch từng đợt, chưa liên tục, thường xuyên. Do vậy, từ 1/4/2014, dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh, trạm cân duy trì liên tục 24 giờ trong ngày và 7 ngày trong tuần.

Cùng với đó, hoạt động kiểm soát xe quá tải dần khép kín trên các tuyến đường thông qua kiểm tra lưu động bằng cân xách tay tại nhiều tuyến đường, khu vực có mật độ phương tiện lưu thông lớn như: quốc lộ 32C, nút giao IC12, IC14. Nhờ đó, hàng trăm phương tiện chở quá tải đã bị phát hiện và xử lý. Theo báo cáo của Sở Giao thông - Vận tải, từ năm 2014 đến 20/6/2016, trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động (đóng tại Km 30+200, quốc lộ 70) đã kiểm tra 12.996 xe, phát hiện, xử lý và buộc hạ tải đối với 724 xe vi phạm.

Bên cạnh đó, một trong những giải pháp quyết liệt đã được các ban, ngành triển khai là tổ chức kiểm soát tải trọng phương tiện ngay từ “gốc”. Theo đó, đoàn công tác liên ngành của tỉnh đã trực tiếp đến làm việc với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn. Một mặt, đoàn tuyên truyền, vận động các đơn vị này chấp hành nghiêm việc bốc xếp hàng hóa đúng trọng tải cho phép khi tham gia giao thông. Mặt khác, đoàn tăng cường kiểm tra cân xách tay đột xuất hoặc thường xuyên tại các đường ở khu vực mỏ, kho bãi, bến cảng.

Gần đây nhất, từ giữa tháng 4 đến tháng 6/2016, đoàn công tác liên ngành của tỉnh đã tiến hành kiểm tra hiện trường nơi bốc xếp hàng hóa, bến, bãi, mỏ vật liệu và các tuyến đường trong tỉnh. Sau gần hai tháng triển khai, đoàn đã kiểm tra 192 xe ô tô tải, phát hiện 78 xe vi phạm.

Trong đó, vi phạm về kích thước thành, thùng chở hàng 54 xe; vi phạm cải tạo thùng chở hàng 1 xe; vi phạm chở hàng quá tải 13 xe; lỗi không có đèn báo hãm, xếp hàng vượt quá chiều cao cho phép 5 xe; đoàn cũng tạm giữ 5 xe do không mang giấy phép lái xe, hết hạn đăng kiểm, hết niên hạn sử dụng. Đoàn đã yêu cầu gỡ bỏ tại chỗ phần cơi nới thùng xe, yêu cầu các xe chở hàng quá tải trọng hạ tải, chuyển sang xe khác; đồng thời, lập biên bản vi phạm hành chính và ra quyết định xử phạt 78 trường hợp. Ngoài ra, đoàn đã kiểm tra 24 doanh nghiệp, 3 bến cát có bốc xếp hàng hóa trên địa bàn; đồng thời, tổ chức cho ký bổ sung cam kết 11 đơn vị về việc bốc xếp hàng hóa lên phương tiện theo đúng quy định.

Cùng với các hoạt động kiểm soát, xử lý xe quá tải, các ban, ngành, địa phương còn đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của lái xe, chủ xe, doanh nghiệp thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua các buổi làm việc trực tiếp và tuần tra, kiểm soát… Song song với những giải pháp trên, tỉnh cũng ra thông báo, cắm biển cấm xe từ 3 trục trở lên ra, vào thành phố và các tuyến đường Yên Bái - Khe Sang, đường tránh ngập. Nhờ đó, kết cấu hạ tầng giao thông và tình hình trật tự an toàn giao thông tại những khu vực này bảo đảm, người dân đi lại thuận tiện, an toàn. Đánh giá của lực lượng chức năng cho thấy, sau một thời gian thực hiện quyết liệt, đến nay, số phương tiện vi phạm đã giảm hẳn, có những ngày cân hàng trăm xe trên quốc lộ 32C nhưng không có xe nào vi phạm. Đây là tín hiệu tốt khi ý thức của lái xe, chủ hàng đã nâng lên. Quan trọng hơn, nhờ kiểm soát xe quá tải mà các tuyến đường được bảo vệ, trật tự an toàn giao thông bảo đảm.

Chuyển biến đã rõ nhưng thực tế hiện nay vẫn còn một số xe, chủ phương tiện cố tình chở quá tải trọng bằng cách cơi nới kích thước thành, thùng xe. Những vi phạm này thường phổ biến tại các bãi mỏ, nhất là khi vắng bóng lực lượng chức năng. Chính vì vậy, thời gian tới, công tác kiểm soát tải trọng xe cần tiếp tục duy trì thường xuyên, các vi phạm phải được phát hiện và xử lý nghiêm. Muốn làm được điều này, ngoài sự vào cuộc của lực lượng chức năng, các địa phương, cá nhân và nhân dân phải chung tay hành động nói “không” với xe quá tải.

Hùng Cường