"Một cửa" là cơ chế giải quyết công việc của tổ chức, công dân thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước từ tiếp nhận yêu cầu, hồ sơ đến trả lại kết quả thông qua một đầu mối là "bộ phận tiếp nhận và trả kết quả" tại cơ quan hành chính nhà nước.

Mất giấy phép lái xe, chỉ mất ít phút lên mạng vào trang web của cơ quan chức năng có thẩm quyền tìm hiểu quy trình và mẫu những giấy tờ cần thiết như: giấy khám sức khỏe, ảnh thẻ, đơn…, sau đó đến bộ phận cơ chế một cửa của Sở Giao thông - Vận tải để làm thủ tục cấp lại.

Thời gian chưa đầy 30 phút, anh Nguyễn Văn Hiệu - người dân thành phố Yên Bái đã có giấy hẹn nhận giấy phép lái xe mới. Thuận tiện khi giao dịch, cung cách mới ở các cơ quan hành chính theo hướng giảm tối đa sự phiền hà, nhũng nhiễu cho người dân chính là kết quả triển khai cơ chế "một cửa" tại các cơ quan hành chính của Yên Bái thời gian qua.

Theo báo cáo, đến hết năm 2015, đã có 11/19 cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Yên Bái gồm các sở: Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Lao động - Thương binh và Xã hội, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Giáo dục và Đào tạo, Thông tin và Truyền thông, Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông - Vận tải; 9/9 huyện, thị xã, thành phố và 180/180 xã, phường, thị trấn của tỉnh đã triển khai thực hiện cơ chế "một cửa", cơ chế "một cửa liên thông".

Các cơ quan trung ương tại địa phương như: Cục Thuế tỉnh, Bảo hiểm xã hội tỉnh, Chi cục Hải quan, Kho bạc Nhà nước tỉnh đã tổ chức thực hiện cơ chế theo ngành dọc.

Từ thực hiện cơ chế "một cửa" đã có bước chuyển căn bản trong quan hệ và thủ tục giải quyết công việc giữa cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức, công dân theo hướng giảm phiền hà cho tổ chức, công dân, hạn chế tệ quan liêu, tham nhũng, cửa quyền của cán bộ, công chức, được đông đảo nhân dân đồng tình, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước nâng lên.

Bà Nguyễn Ngọc Dung - một người dân thị trấn Yên Bình (huyện Yên Bình) được hỏi cho biết: "Người dân chúng tôi được cán bộ bộ phận "một cửa" của địa phương tiếp đón niềm nở, thân thiện, hướng dẫn nhiệt tình, thấu đáo công việc, đặc biệt là được giao hẹn bằng phiếu hẹn trả hồ sơ".

Cùng với chuyển biến của cán bộ, công chức trong phục vụ giải quyết công việc, tại bộ phận cơ chế "một cửa", người dân còn được công khai các quy định thống nhất về hồ sơ, trình tự và thời gian giải quyết thủ tục cho từng loại công việc cụ thể. Và nếu không thuộc phạm vi trách nhiệm giải quyết tại bộ phận một cửa thì được tư vấn đầy đủ để thực hiện tại các cơ quan hành chính khác.

Bên cạnh đó, được công khai các loại phí, lệ phí phải nộp, không phải thêm một khoản nào khác ngoài quy định của Nhà nước. Hơn thế, tiết kiệm được thời gian và chi phí đi lại liên hệ vì đã có thời gian cụ thể do bộ phận một cửa giao kết tại phiếu hẹn.

Bên cạnh kết quả đạt được, việc thực hiện cơ chế "một cửa" tại Yên Bái không phải không còn những tồn tại. Cụ thể, đến nay, ngoài các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và 89 đơn vị cấp xã cơ bản đạt yêu cầu về cơ sở vật chất, được trang bị tương đối đầy đủ các trang thiết bị như: máy tính, máy photocopy, bàn ghế, sổ sách, nơi ngồi chờ giao dịch thoáng mát, thuận tiện theo Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế "một cửa liên thông" tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.

Tại nhiều nơi, nhất là các xã, phường, cơ sở vật chất còn tại bộ phận này còn hạn chế, chưa bảo đảm tiêu chuẩn về vị trí, diện tích… Cùng với cơ sở vật chất, cán bộ, công chức tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả còn hạn chế, chưa thường xuyên được tập huấn để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ứng dụng công nghệ thông tin và kỹ năng giao tiếp trong thực hiện thủ tục hành chính... dẫn tới việc xử lý công việc chưa hiệu quả. Tại một số nơi, cán bộ tại bộ phận này vẫn còn biểu hiện nhũng nhiễu, còn tình trạng "một cửa, nhiều khóa", gây khó khăn cho tổ chức, cá nhân…

Cơ chế "một cửa" và "một cửa liên thông" là biện pháp hữu hiệu để cải cách thủ tục hành chính. Đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao trình độ cán bộ, công chức gắn với việc thực hiện nghiêm chế độ công vụ, công chức sẽ là những giải pháp để cơ chế này ngày càng hiệu quả, từ đó góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Điều 3 của Quy chế thực hiện cơ chế "một cửa", cơ chế "một cửa liên thông" tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương theo Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ đã quy định: niêm yết công khai, đầy đủ, kịp thời các thủ tục hành chính theo quy định; bảo đảm giải quyết công việc nhanh chóng, thuận tiện cho cá nhân, tổ chức; việc yêu cầu bổ sung hồ sơ chỉ được thực hiện không quá một lần trong suốt quá trình giải quyết hồ sơ tại một cơ quan chuyên môn; bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan hành chính nhà nước trong giải quyết công việc của cá nhân, tổ chức; việc thu phí, lệ phí của cá nhân, tổ chức được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Nguyễn Đình