Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đang diễn ra tại Hà Nội, thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận trong và ngoài nước. Một trong những nội dung quan trọng của Đại hội là bầu ra Ban Chấp hành TƯ khóa mới, bầu ra Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy Ban Kiểm tra Trung ương…. Đó là những cán bộ cấp chiến lược, là đội ngũ tinh hoa của đất nước.

Việc tuyển chọn nhân tài gánh vác trọng trách quốc gia có ảnh hưởng và tác động trực tiếp đến sự tồn vong của quốc gia, sự trường tồn và phát triển của đất nước.

Trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc, ông cha ta đã ý thức rõ việc dùng người là quốc sách. "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng thịnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn. Vì thế các bậc đế vương thánh minh không đời nào không coi việc giáo dục nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí quốc gia làm công việc cần thiết”. Đó là lời của bài ký bia tiến sỹ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thứ 3 (1442) triều Lê Thái Tông.

Lịch sử còn ghi, sau khi quét sạch quân Thanh xâm lược ra khỏi bờ cõi nước ta, để xây dựng một đất nước bị tàn phá kiệt quệ sau chiến tranh và nội chiến, Hoàng đế Quang Trung đã nghĩ ngay đến việc phải có một bộ máy quản lý đất nước bao gồm những người hiền năng. Vì vậy, nhà vua đã ban chiếu cầu hiền với những dòng hạ mình, khiêm tốn của một bậc minh quân: "... Dân chúng trăm họ, ai có tài học thuật, mưu hay giúp ích cho đời, đều được phép dâng thư bày tỏ công việc. Lời có thể dùng được thì đặc cách bổ dụng, lời không dùng được thì để đấy, chứ không bắt tội vu khoát. Những người có tài nghệ gì, có thể dùng được cho đời thì các quan văn, quan võ được tiến cử, lại cho dẫn đến yết kiến tùy tài mà bổ dụng".

Lịch sử Việt Nam cũng ghi nhận những câu chuyện đặc biệt về việc tiến cử, sử dụng người tài: Tô Hiến Thành cương quyết tiến cử người thay thế mình là một vị quan không thân cận, nhưng luôn đau đáu và có trách nhiệm với quốc gia mà không tiến cử người suốt ngày cận kề và hầu hạ mình - dù có "gợi ý” của mẫu nghi thiên hạ, là Phạm Ngũ Lão, Yết Kiên, Dã Tượng…xuất thân hèn kém theo phân chia đẳng cấp khi ấy nhưng vẫn được trọng dụng và lập công lớn với quốc gia.

Trong lựa chọn cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: "Cất nhắc cán bộ, phải vì công tác, tài năng, vì cổ động cho đồng chí khác thêm hăng hái. Như thế công việc nhất định chạy", "Nếu vì lòng yêu ghét, vì thân thích, vì nể nang, nhất định không ai phục, mà gây nên mối lôi thôi trong Ðảng. Như thế là có tội với Ðảng, có tội với đồng bào". Trong đánh giá, sử dụng cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng rất công bằng, nhân văn và độ lượng. Người tin yêu những người thực sự "dĩ công vi thượng”; Người nghiêm khắc với những sai lầm của cán bộ, đảng viên; Người độ lượng với những người không may vướng phải sai lầm, khuyết điểm. Người thường căn dặn, đã làm con người, phàm ai cũng có sai lầm, khuyết điểm và "Người ở đời, ai cũng có chỗ tốt và chỗ xấu". Người cũng chỉ rõ, chúng ta không sợ sai lầm, bởi "có làm việc thì có sai lầm" nhưng cái sợ nhất là sợ những người "không chịu sửa chữa sai lầm và khuyết điểm" và sợ những người lãnh đạo không biết tìm cách đúng để giúp cán bộ sửa chữa sai lầm và khuyết điểm.

 Đại hội Đảng, ngoài vấn đề xây dựng văn kiện về chính trị, tư tưởng, đường lối phát triển kinh tế, phát triển xã hội, chính sách quốc phòng, an ninh, ngoại giao thì có một vấn đề hết sức quan trọng đó là khâu tổ chức, nhân sự, con người.

Cách mạng là sự nghiệp của nhân dân, nhưng người lãnh đạo chủ chốt các cấp cũng có vị trí, vai trò quyết định đến sự tồn vong của Đảng và của chế độ. Nhiệm kỳ 2016-2021, Đảng đã xử lý kỷ luật rất nhiều cán bộ, trong đó có cả những cán bộ giữ các cương vị lãnh đạo rất cao của Đảng và Nhà nước. Đó là một bài học đau xót để lại nhiều hậu quả. Việc lựa chọn và bố trí sai người không những làm hỏng ngay chính con người ấy, làm liên lụy đến gia đình, người thân của họ mà còn để lại tác hại khôn lường đối với xã hội mà phải mất rất nhiều thời gian mới có thể khắc phục. Tác hại lớn nhất của việc bố trí, sử dụng sai cán bộ cấp chiến lược chính là xói mòn niềm tin của Nhân dân vào Đảng, vào chế độ, vào bộ máy công quyền.

Nghị quyết Trung ương 8 khóa XII đã đề ra một trong những nhiệm vụ và giải pháp rất quan trọng là: "Kiên quyết không để lọt những người không xứng đáng, những người chạy chức, chạy quyền vào đội ngũ cán bộ cấp chiến lược”. Rõ ràng với một người lãnh đạo thường trải qua nhiều quá trình hoạt động, nhiều cương vị khác nhau. Kết quả công tác của họ chính là thước đo đầu tiên và quan trọng nhất để đánh giá về người cán bộ ấy.

Theo các quy định bầu cử tại Đại hội hiện nay (Quyết định 244-QĐ/TW, ngày 9/6/2014 "Về quy chế bầu cử trong Đảng và Hướng dẫn số 03-HD/TW ngày 20/3/2020 "Hướng dẫn một số vấn đề cụ thể thực hiện Quy chế bầu cử trong Đảng” thì việc bầu cử trong Đảng sẽ được tiến hành dân chủ, công khai, minh bạch. Trong tổng số 1.587 đại biểu tham dự Đại hội có 191 đại biểu đương nhiên của Đại hội. Các đại biểu đương nhiên của Đại hội chính là các Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương chính thức và Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương dự khuyết.

Hướng dẫn số 03-HD/TW ngày 20/3/2020 "Hướng dẫn một số vấn đề cụ thể thực hiện Quy chế bầu cử trong Đảng” đã quy định cụ thể về trách nhiệm của người đề cử trong việc giới thiệu nhân sự tham gia cấp ủy tại đại hội. Theo đó: "Tại đại hội, người đề cử nhân sự tham gia cấp ủy phải chịu trách nhiệm trước đại hội về tiêu chuẩn, điều kiện tham gia cấp ủy của người mà mình đề cử. Sau đại hội, nếu xác minh người được đề cử không đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định thì tùy theo mức độ vi phạm, người đề cử sẽ bị xem xét xử lý theo quy định của Đảng”.

Trước thềm Đại hội, thông tin tới báo chí về công tác nhân sự trình Đại hội XIII, ông Mai Văn Chính – Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương cho biết, công tác chuẩn bị nhân sự được Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, toàn diện, thường xuyên, chặt chẽ, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, sự đoàn kết, thống nhất cao. Đồng thời, công tác nhân sự được tiến hành một cách khoa học, bài bản, khách quan, toàn diện, hiệu quả theo phương châm: Làm từng bước, từng việc, từng khâu, từng nhóm chức danh từ thấp đến cao, bảo đảm thận trọng, chặt chẽ, kỹ lưỡng, làm đến đâu chắc đến đó.

"Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII phải bảo đảm chất lượng, có số lượng và cơ cấu hợp lý; bảo đảm sự kế thừa, ổn định, đổi mới, phát triển liên tục và có sự chuyển tiếp vững vàng giữa các thế hệ. Trên cơ sở kết quả công tác chuẩn bị nhân sự, tại các hội nghị Trung ương lần thứ 13, 14 và 15, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã xem xét thận trọng, kỹ lưỡng và thống nhất cao danh sách nhân sự đề cử để trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xem xét, bầu cử theo quy định” – ông Mai Văn Chính cho biết.

Đại hội XIII sẽ giới thiệu và lựa chọn các đồng chí vào Trung ương khóa XIII, đây có thể xem là "bộ óc” của Đảng, là đội ngũ tinh hoa nhất của Đảng và đất nước. Tất cả các đồng chí được lựa chọn vào Trung ương sau đại hội sẽ được giới thiệu để nắm các cương bị trọng trách của đất nước, đó chính là điều mà Nhân dân kỳ vọng và mong mỏi họ thật sự phải là những người tận tâm, tận lực, vì nước, vì dân. Vậy nên, chắc hẳn Nhân dân kỳ vọng cần phải có những cơ chế đặc biệt để lựa chọn được những người thật sự xứng đáng trong những người xứng đáng.