Đền Đông Cuông tọa lạc ở thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên từ lâu đã nổi danh là một trong những ngôi đền linh thiêng. Theo Đại Nam nhất thống chí, Đền Đông Cuông thờ Cao Quan Đại Vương, huý là Thổ Lệnh và Thạch Khanh, đã có công chu du thiên hạ, tìm phương thuốc quí để chữa bệnh cho nhân dân. Đến khi mất lại rất linh ứng, ngầm theo để giúp các vị tướng lĩnh đánh giặc ngoại xâm bảo vệ biên cương, được nhân dân suy tôn, vua gia phong là “Thần vệ quốc” và đã hoá thân thành Mẫu Thượng Ngàn, là người mẹ của vũ trụ.

Đền Đông Cuông là một trong các nơi khởi đầu của phong trào tục thờ Mẫu Việt Nam. Đến nay đền đã được xây dựng lại khang trang, bề thế. Đền Mẫu Đông Cuông được coi là đền thờ chính của Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn – Mẫu thứ hai trong Tam Tòa Thánh Mẫu.

Theo ghi chép của Lê Quý Đôn trong “Kiến văn tiểu lục”, đền thờ Đông Quang công chúa nổi tiếng anh linh, giúp dân lập bản lập mường, dạy dân bách nghệ, chữa bệnh, cứu đói. Đền Đông Cuông còn có tên là đền Thần Vệ quốc theo sắc phong của triều Nguyễn. Vua Lê Thái Tổ đã phong Đông Quang công chúa là Lê Mại Đại Vương, sau khi bà đã phù hộ cho vua Lê đánh giặc. Ở Đông Cuông, Mẫu Thượng ngàn là bậc anh linh, quyền cao tối thượng nhưng gần gũi, bình dị trong đời sống tâm linh của người dân.

Nghi lễ hầu đồng - một nghi thức tín ngưỡng thực hành tiêu biểu nhất của đạo Mẫu diễn ra tại nhà đền. Hàng năm, cứ xuân thu nhị kỳ, vào đầu năm bắt đầu từ tháng Giêng đến tháng 3 Âm lịch và cuối năm vào từ tháng 8 đến hết tháng 12 Âm lịch, các thanh đồng trên mọi miền đất nước thường về đền Đông Cuông để lễ Mẫu và "bắc ghế hầu Thánh".

Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ nói chung và thờ Mẫu Thượng ngàn nói riêng trong sinh hoạt tín ngưỡng dân gian đã xuất hiện từ lâu đời ở Văn Yên, tồn tại và có sức sống lâu bền trong nhân dân, nhất là khi “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Cũng trong hành trình du lịch tâm linh tại Văn Yên, theo đường ngược sông Hồng, du khách sẽ đến với khu di tích lịch sử - văn hoá đền Nhược Sơn, thuộc thôn Ngọc Châu, xã Châu Quế Hạ. Đền Nhược Sơn thờ ngài Hà Khắc Chương - một nhân vật có thật trong lịch sử, một võ tướng tài ba thời nhà Trần, người đã có những đóng góp to lớn trong việc trấn giữ vùng biên cương phía Bắc, góp phần làm nên chiến thắng oanh liệt của dân tộc ta trước quân xâm lược Nguyên Mông. Khu di tích đã được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 2006.

Tỏ lòng thành kính, biết ơn và tưởng nhớ vị tướng tài ba vào ngày 20 tháng Giêng và 20 tháng Chín (Âm lịch) hàng năm, nhân dân nơi đây làm lễ tế và dâng hương.

Với vị trí địa lý và hệ thống giao thông thuận lợi bao gồm đường sắt,  đường sông và đường bộ, đặc biệt tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai chạy dọc qua địa phận 8 xã và có 2 nút giao thông dẫn vào trung tâm huyện, là điều kiện tốt để Văn Yên phát triển du lịch tâm linh.

Đến với Yên Bái, đến với Văn Yên dịp này là cơ hội để du khách được hiểu sâu sắc hơn về vùng đất ngọt ngào hương quế, được tham gia canaval rước Mẫu, hòa trong không khí Festival nghệ thuật thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu với lễ hầu 36 giá đồng hưởng ứng Năm du lịch Yên Bái 2017. Một lần đến với miền du lịch tâm linh Văn Yên để sẽ có nhiều lần trở lại.

Minh Huyền - Đức Toàn