Thực tiễn cho thấy, bên cạnh số nạn nhân bị bọn tội phạm lừa bán, ép buộc... để đưa sang biên giới, không ít người vì mong muốn thoát khỏi cuộc sống khó khăn.
Như vậy, để giải quyết căn bản tình trạng xuất cảnh trái phép, phải nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, bảo đảm cho người dân có cuộc sống no đủ, hạnh phúc trên chính quê hương của mình, ngay trong ngôi nhà của mình thì nghiễm nhiên họ sẽ không có nhu cầu di chuyển nơi ở, rời bỏ quê hương, Tổ quốc.
Cần phải tuyên truyền, giáo dục pháp luật để mọi người đều hiểu, xuất cảnh trái phép là vi phạm pháp luật, tổ chức người khác trốn đi nước ngoài là một tội danh, bị phạt tù và cuối cùng là đẩy mạnh Phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, cảnh giác phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời tội phạm xuất cảnh trái phép.
Thực tiễn cho thấy, không ít người sau khi xuất cảnh trái phép đã cố ý hoặc vô tình phạm tội "Tổ chức đưa người khác trốn đi nước ngoài”. Những người có hành vi cố ý hoặc những kẻ buôn người thì không phải bàn nhiều.
Tuy nhiên, còn không ít người đôi khi vì thiếu hiểu biết, sau khi sang bên kia biên giới làm việc và có thu nhập khá đã quay trở về làng bản của mình rủ rê chính người thân của mình đi theo. Dù chưa chắc đã có dụng ý xấu, hoàn toàn không vì hành vi kiếm lời nhưng hành vi ấy đã vi phạm Điều 120 Bộ luật Hình sự 2015 (có hiệu lực ngày 1/1/2018).
Nội dung của Điều 120 quy định tội "Tổ chức đưa người khác trốn đi nước ngoài” như sau: 1. Người nào tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân, thì bị phạt tù từ 5 năm đến 15 năm. 2. Phạm tội trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân. 3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Có thể thấy, dấu hiệu pháp lý được mô tả trong cấu thành tội phạm của tội giúp người khác trốn đi nước ngoài là: về mặt khách thể: xâm phạm an ninh đối nội và đối ngoại của Nhà nước Việt Nam; về mặt chủ thể: là người đủ năng lực trách nhiệm hình sự; về mặt khách quan: hành vi tổ chức đưa người khác trốn đi nước ngoài thể hiện ở việc dụ dỗ người khác trốn đi nước ngoài hoặc thu gom tài sản và các vật cần thiết khác với vai trò là người chủ mưu cho việc trốn đi nước ngoài.
Hành vi tổ chức để người khác trốn đi nước ngoài hoàn thành khi nhóm người được tổ chức đưa đi đã đi được ra khỏi biên giới Việt Nam.
Từ những nội dung kể trên, người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số đừng nghe kẻ xấu lôi kéo, xúi giục mà rời bỏ quê hương, gia đình; đừng tham gia vào các đường dây phạm tội!
Tấn Đạt