Yên Bái chủ động phòng chống bệnh dịch tả lợn châu Phi

  • Cập nhật: Thứ tư, 10/10/2018 | 8:01:41 AM

YBĐT - Cần kiểm soát chặt chẽ khu vực chăn nuôi, phải biết rõ lai lịch, nguồn gốc tình trạng bệnh dịch của đàn vật nuôi mới nhập, vật nuôi mới mua về phải nuôi cách ly theo qui định. Đó là đề nghị của ông Đặng Bình Nguyên - Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Yên Bái về công tác phòng chống bệnh dịch tả lợn châu Phi.

Các hộ nông dân và cơ sở chăn nuôi lợn cần tập trung cao độ theo dõi diễn biến phức tạp, bệnh dịch trên đàn lợn. (Ảnh minh họa)
Các hộ nông dân và cơ sở chăn nuôi lợn cần tập trung cao độ theo dõi diễn biến phức tạp, bệnh dịch trên đàn lợn. (Ảnh minh họa)

P.V: Thưa ông, xin ông cho biết những nét cơ bản nhất về bệnh dịch tả lợn châu Phi?

Ông Đặng Bình Nguyên: Bệnh dịch tả lợn châu Phi (tên tiếng Anh là African swine fever - ASF) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút gây ra. Bệnh có đặc điểm lây lan nhanh và xảy ra ở mọi loài lợn, cả lợn nhà và lợn hoang dã đồng thời xảy ra ở mọi lứa tuổi của lợn. Bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng với tỷ lệ chết cao lên đến 100%. 

Vi rút gây ra bệnh dịch tả lợn châu Phi có sức đề kháng cao trong môi trường. Lợn khỏi bệnh có khả năng mang vi rút trong thời gian dài, có thể là vật chủ mang trùng suốt đời, do vậy khó có thể loại trừ được bệnh nếu để xảy ra bệnh này.

P.V: Nguy cơ bệnh dịch tả lợn châu Phi xâm nhiễm vào tỉnh Yên Bái ra sao, thưa ông?

Ông Đặng Bình Nguyên: Bệnh dịch tả lợn châu Phi đã xuất hiện tại Trung Quốc từ đầu tháng 8/2018 và có chiều hướng lây lan dần về phía Nam, tức là đến các tỉnh gần với biên giới Việt Nam. Bệnh dịch tả lợn châu Phi lây lan chủ yếu do có yếu tố tác động của con người như việc vận chuyển lợn và các sản phẩm bệnh, nghi mắc bệnh từ nơi này sang nơi khác.
 
Vì thế, nguy cơ bệnh dịch tả lợn châu Phi xâm nhiễm vào địa bàn tỉnh Yên Bái là rất cao thông qua các hoạt động vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ lợn, sản phẩm của lợn nhập lậu, nghi nhập lậu, không rõ nguồn gốc, nhất là từ tỉnh biên giới Lào Cai giáp với tỉnh Yên Bái có hệ thống đường giao thông thuận tiện cho việc vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ lợn, sản phẩm của lợn nhập lậu, không rõ nguồn gốc.

P.V: Xin ông cho biết, để chủ động ngăn chặn nguy cơ xâm nhiễm bệnh dịch tả lợn châu Phi, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Yên Bái đã triển khai thực hiện những biện pháp gì?

Ông Đặng Bình Nguyên: Chi cục đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh ban hành Công văn số 1299/SNN-CNTY ngày 05/9/2018 về việc ngăn chặn nguy cơ xâm nhiễm bệnh dịch tả lợn châu Phi vào địa bàn tỉnh Yên Bái. Đồng thời, đơn vị tham mưu để Sở tiếp tục tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ động triển khai các biện pháp ngăn chặn nguy cơ xâm nhiễm bệnh dịch tả lợn châu Phi vào địa bàn.

Cụ thể là các biện pháp như sau:

Một là: Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền đến cộng đồng dân cư để người dân không tham gia các hoạt động buôn bán, vận chuyển lợn, sản phẩm của lợn nhập lậu vào trong nước tiêu thụ; không mua bán lợn, sản phẩm của lợn không có nguồn gốc rõ ràng, chưa qua kiểm dịch thú y để hạn chế phát sinh và lây lan dịch bệnh.

Hai là: Chủ động giám sát đàn lợn tại địa phương, nếu phát hiện lợn bệnh với các triệu chứng, bệnh tích điển hình của bệnh dịch tả lợn châu Phi hoặc nghi là lợn, sản phẩm lợn nhập lậu trái phép thì lấy mẫu để chẩn đoán, xét nghiệm xác định tác nhân gây bệnh.

Ba là: Tổ chức giám sát chặt chẽ, tăng cường công tác kiểm dịch động vật; tuyệt đối không cho phép buôn bán, vận chuyển lợn và sản phẩm của lợn bất hợp pháp, không rõ nguồn gốc; kiên quyết xử lý tình trạng buôn lậu lợn, sản phẩm của lợn theo đúng quy định của pháp luật.

Bốn là: Theo dõi diễn biến tình hình dịch bệnh trên lợn nói chung và nguy cơ lây lan bệnh dịch tả lợn châu Phi để kịp thời triển khai các giải pháp nhằm ngăn chặn sự xâm nhiễm vào địa bàn tỉnh.

Năm là: Tổ chức triển khai tiêm phòng 312.330 liều vắc-xin phòng bệnh cho đàn gia súc đợt II trong tháng 10/2018, gồm các loại vắc-xin: tụ huyết trùng trâu và bò, dịch tả lợn, tụ huyết trùng lợn, lở mồm long móng; chuẩn bị 6.248 lít thuốc sát trùng để triển khai tiêu độc khử trùng phòng chống dịch bệnh trong tháng 10 và tháng 11/2018.
 
P.V: Có những thuận lợi và khó khăn gì khi tổ chức triển khai thực hiện các biện pháp trên, thưa ông?

Ông Đặng Bình Nguyên: Thuận lợi lớn nhất là có sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ động triển khai thực hiện các biện pháp ngăn chặn nguy cơ xâm nhiễm bệnh dịch tả lợn châu Phi vào địa bàn tỉnh.

Khó khăn là trên địa bàn tỉnh chủ yếu vẫn là hình thức chăn nuôi, giết mổ nhỏ lẻ, nông hộ; trình độ nhận thức của người chăn nuôi, thông tin còn hạn chế, nhất là ở các địa phương vùng cao nên việc giám sát, phát hiện bệnh còn khó khăn.
 
Mặt khác, hoạt động vận chuyển động vật, sản phẩm động vật bằng nhiều loại phương tiện vận chuyển như xe máy đến các ngõ phố, thôn bản gây rất nhiều khó khăn cho việc kiểm soát lưu thông động vật, sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc mang mầm bệnh, không được kiểm soát sẽ làm phát sinh và lây lan dịch bệnh. 

Thêm nữa, hệ thống tổ chức thú y có sự thay đổi, nhân viên thú y ở cơ sở xã, phường, thị trấn đều đã chấm dứt hợp đồng lao động nên việc giám sát, thông tin dịch bệnh tại cơ sở sẽ gặp khó khăn.

P.V: Xin ông cho biết, các hộ chăn nuôi cần phải làm gì để chủ động phòng chống bệnh dịch này?

Ông Đặng Bình Nguyên: Hiện nay chưa có vắc-xin và thuốc điều trị được bệnh dịch tả lợn châu Phi nên các hộ chăn nuôi cần phải chủ động phòng bệnh là chính. Việc áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học là biện pháp chủ lực để phòng bệnh. Chăn nuôi an toàn sinh học là tổng thể các biện pháp ngăn ngừa sự tiếp xúc giữa vật nuôi và mầm bệnh.
 
Trước hết là giữ đàn vật nuôi trong môi trường được bảo vệ: khu vực chăn nuôi phải cách xa nhà ở, có hàng rào ngăn cách với các khu vực khác; hạn chế tối đa người lạ ra vào khu vực chăn nuôi, trước cổng trại và mỗi dãy chuồng phải có hố sát trùng, phải thường xuyên định kì tiêu độc, khử trùng dụng cụ chăn nuôi, khu vực chăn nuôi; chất thải chăn nuôi phải được thu gom, xử lý bằng các biện pháp thích hợp.
 
Thứ hai là chăm sóc  nuôi dưỡng, quản lý tốt đàn vật nuôi: cung cấp đầy đủ thức ăn chất lượng tốt, nước uống sạch cho đàn vật nuôi; chuồng nuôi đúng qui cách, bảo đảm mật độ nuôi hợp lý, định kỳ tiêm phòng và tẩy giun sán cho vật nuôi.
 
Thứ ba là kiểm soát chặt chẽ khu vực chăn nuôi: phải biết rõ lai lịch, nguồn gốc tình trạng bệnh dịch của đàn vật nuôi mới nhập, vật nuôi mới mua về phải nuôi cách ly theo qui định; kiểm soát thức ăn chăn nuôi, dụng cụ chăn nuôi đưa vào trại, kiểm soát không để chim hoang dã, các loài gặm nhấm, chó mèo và người lạ vào khu vực chăn nuôi.

Nếu phát hiện lợn mắc bệnh, nghi mắc bệnh thì người chăn nuôi cần phải báo ngay cho chính quyền địa phương, cơ quan thú y và trong mọi trường hợp phải lấy mẫu xét nghiệm tại phòng thí nghiệm để xét nghiệm phát hiện mầm bệnh. Người chăn nuôi phải thường xuyên vệ sinh, sát trùng, tiêu độc tại các cơ sở, vùng chăn nuôi lợn, các phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi và vệ sinh cá nhân những người tham gia chăn nuôi.

P.V: Xin cảm ơn ông!
 
Triệu chứng điển hình của bệnh dịch tả lợn châu Phi

Lợn bị nhiễm dịch tả lợn châu Phi có nhiều triệu chứng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Lợn bệnh biểu hiện các triệu chứng không khác biệt so với triệu chứng của bệnh.

- Thể quá cấp tính: Do vi rút có độc lực cao, lợn sẽ chết nhanh, không biểu hiện triệu chứng hoặc lợn sẽ nằm và sốt cao trước khi chết.

Lợn sốt cao (40,5 - 42oC). Trong 2 - 3 ngày đầu tiên, lợn giảm bạch cầu và tiểu cầu. Lợn không ăn, lười vận động, ủ rũ, nằm chồng đống, thích nằm ở chỗ có bóng râm hoặc gần nước.

Lợn có biểu hiện đau vùng bụng, lưng cong, di chuyển bất thường, một số vùng da trắng chuyển sang màu đỏ, đặc biệt là vành tai, đuôi, cẳng chân, da phần dưới vùng ngực và bụng, có thể có màu sẫm xanh tím. Trong 1 - 2 ngày trước khi con vật chết, có triệu chứng thần kinh, di chuyển không vững, nhịp tim nhanh, thở gấp, khó thở hoặc có bọt lẫn ở mũi, viêm mắt, nôn mửa, tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo bón, phân cứng đóng viên có kích thước nhỏ, có chất nhầy và máu.

Lợn sẽ chết trong vòng 6 - 13 ngày hoặc 20 ngày. Lợn mang thai có thể sảy thai ở mọi giai đoạn. Tỷ lệ chết cao lên tới 100%. Lợn khỏi bệnh hoặc nhiễm vi rút thể mãn tính thường không có triệu chứng nhưng chúng sẽ là vật chủ mang vi rút dịch tả lợn suốt cuộc đời.

- Thể á cấp tính: Lợn sốt nhẹ hoặc sốt lúc tăng lúc giảm, giảm ăn, sụt cân, ủ rũ, viêm toàn bộ phổi nên khó thở, ho có đờm, phổi có thể bị bội nhiễm vi khuẩn kế phát, viêm khớp, vận động khó khăn. Bệnh kéo dài từ 5 - 30 ngày, nếu máu ứ trong tim (cấp tính hoặc suy tim) thì lợn có thể chết, lợn mang thai sẽ sảy thai, lợn chết trong vòng 15 - 45 ngày, tỉ lệ chết khoảng 30% - 70%.

- Thể mãn tính: Lợn có triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như giảm cân, sốt không ổn định, có triệu chứng hô hấp, hoại tử da hoặc viêm loét da mãn tính, viêm khớp, viêm cơ tim, viêm phổi dính sườn, viêm các khớp khác nhau trong giai đoạn phát triển. Triệu chứng kéo dài 2 - 15 tháng, có tỷ lệ tử vong thấp, lợn khỏi bệnh sau khi nhiễm vi rút gây nên bệnh sẽ trở thành mãn tính.

Nguyễn Thơm (thực hiện)