Trong tiết trời dịu nhẹ ngày xuân, chúng tôi đến xã Tân Hương, huyện Yên Bình - một trong những địa phương phấn đấu cán đích nông thôn mới (NTM) vào cuối năm 2019.

Dọc các con đường giao thông liên thôn, liên xóm được bê tông hóa sạch đẹp là những ngôi nhà xây kiên cố mọc lên san sát; đám trẻ nhỏ tíu tít cùng nhau đến trường; những cánh rừng một màu xanh ngát hay những lồng đầy ăm ắp cá, tôm… tất cả đã làm nên một diện mạo NTM. 

Đồng chí Nguyễn Văn Huê - Bí thư Đảng ủy xã phấn khởi cho biết: "Mọi việc làm phải dựa trên nguyện vọng chính đáng của nhân dân, không để xảy ra tư tưởng nóng vội chạy theo thành tích; từ đó, tạo sự lan tỏa trong nhân dân để họ hiểu được trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của mình trong xây dựng NTM. Năm 2018, xã tranh thủ nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, vốn từ các chương trình, dự án đạt gần 33 tỷ đồng, vốn nhân dân đóng góp là 1,5 tỷ đồng để hoàn thành các tiêu chí NTM”. 

Nếu như cách đây vài năm, khái niệm NTM đối với những người dân nơi đây vẫn còn khá mơ hồ, khó hiểu thì giờ đây NTM là những gì gần gũi, thiết thực nhất như đường làng, ngõ xóm, đường ra đồng, kênh mương thủy lợi được bê tông hóa; trường học, nhà văn hóa, trạm y tế được xây dựng khang trang; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt.

Thôn Loan Hương là minh chứng cho sự đổi thay nhờ xây dựng NTM. Thôn cách trung tâm xã chừng 3 cây số và cuộc sống của người dân nơi đây khoảng 5 năm về trước gặp biết bao khó khăn. Sau 5 năm triển khai chương trình xây dựng NTM, Loan Hương đang khoác lên mình tấm áo mới đầy sức sống. 

Ông Nguyễn Văn Thông - Trưởng thôn Loan Hương là người cảm nhận rõ nét những thay đổi của quê hương khi chứng kiến nhà văn hóa thôn mới xây, những ngôi nhà hai tầng xây san sát bên đường bê tông rộng rãi. Bên tách trà nóng, ông Thông kể cho chúng tôi nghe câu chuyện về làm nhà văn hóa thôn với 100% sức người, sức của do nhân dân trong thôn đóng góp xây dựng. 

Trước kia, chưa có nhà văn hóa, những buổi họp thôn người dân phải đi họp nhờ nhà người dân. Vì họp nhờ, nên buổi đủ người, buổi vắng; do đó, những vấn đề của thôn khó bàn bạc, thống nhất; đồng thời, không có có nhà văn hóa cũng thiếu chỗ cho người dân trong thôn sinh hoạt, hội hè... 

Thấy được tầm quan trọng của việc xây dựng nhà văn hóa thôn, năm 2016, xã, thôn cùng nhân dân họp bàn thống nhất quan điểm là cần thiết phải xây dựng nhà văn hóa. Qua đó, người dân trong thôn mỗi hộ đóng góp 1,5 triệu đồng cùng ngày công lao động. Sau 2 tháng, nhà văn hóa thôn Loan Hương rộng trên 120 m2 được hoàn thiện là minh chứng cho sự đoàn kết, đồng lòng của người dân. 

Ông Nguyễn Văn Thông chia sẻ: "Nhà văn hóa thôn được xây dựng và đi vào hoạt động hiệu quả, đó là tâm huyết, sự mong mỏi của bà con trong thôn. Từ khi có nhà văn hóa, việc tuyên truyền, phổ biến các văn bản, chính sách của Nhà nước đến với người dân thuận lợi hơn. Công việc của thôn giờ đều được bàn bạc và thống nhất tại đây; đặc biệt là những vấn đề trong xây dựng NTM”. 

Bên cạnh những ngôi nhà văn hóa do nhân dân làm chủ như ở thôn Loan Hương, đời sống tinh thần của bà con Tân Hương giờ đây cũng đã được nâng cao đáng kể. Đến Tân Hương hỏi thăm, không ai là không biết ông Lạc Tiên Sinh ở thôn Khe Gầy - Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) dân ca các dân tộc xã Tân Hương. CLB là niềm tự hào của người dân nơi đây khi đã và đang bảo tồn được nhiều giá trị văn hóa đặc trưng các dân tộc. 

Với những hoạt động thiết thực như: sưu tầm, hát múa các làn điệu dân gian, kể chuyện, bảo tồn lễ hội… nên vào mỗi dịp lễ, tết, hội nghị, giao lưu văn nghệ những lời ca tiếng hát các dân tộc ở Tân Hương lại được vang lên. 

Ông Sinh phấn khởi chia sẻ: "Trong các hoạt động của CLB chúng tôi, đặc biệt nhất phải kể đến hát xịnh ca của người dân tộc Cao Lan. Người dân tộc Cao Lan ở Tân Hương hàng trăm năm nay vẫn giữ được những đặc trưng văn hóa riêng, phong phú và độc đáo. Xịnh ca với lối hát giản dị mà sâu lắng, chứa chan khát vọng yêu thương cùng mong ước tốt đẹp về cuộc sống”. 

CLB dân ca các dân tộc xã Tân Hương thực sự là món ăn tinh thần, nét đẹp văn hóa đặc trưng của người dân nơi đây, góp phần giúp người dân Tân Hương hoàn thành tiêu chí số 16 về văn hóa. 

Ngay sau Đại hội Đảng bộ xã Tân Hương khóa XXII, Đảng bộ xã đã có Nghị quyết chỉ rõ những việc cần làm ngay, cấp thiết, nhằm đưa xã cán đích NTM vào cuối năm 2019. Được sự quan tâm của Huyện ủy Yên Bình cùng sự nỗ lực, chung tay, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, quần chúng nhân dân, đến nay, xã Tân Hương đã đạt 14/19 tiêu chí NTM. 

Mô hình chăn nuôi dê của bà Triệu Thị Loan, thôn Khe Mạ mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Đồng chí Nguyễn Văn Huê - Bí thư Đảng ủy xã Tân Hương cho biết thêm: "Là xã vùng ven hồ rộng lớn, đông dân cư, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 53%, trình độ dân trí chưa đồng đều; do đó, một trong những tiêu chí khó đạt tại Tân Hương là tiêu chí số 9 về nhà ở dân cư và tiêu chí số 17 về môi trường. Qua khảo sát, nắm tình hình, toàn xã hiện còn 35 hộ còn nhà ở dột nát”. 

Trước những khó khăn đó, Đảng bộ xã đã và đang triển khai đồng bộ các biện pháp khắc phục. Đối với tiêu chí số 9 về nhà ở dân cư, cán bộ xã tích cực đến tận nơi tuyên truyền, vận động để các hộ đang ở riêng có thể về chung sống với ông bà, cha mẹ; giao trực tiếp cho mỗi tổ chức chính trị - xã hội phụ trách giúp đỡ ít nhất một hộ có nhà dột nát. 

Cụ thể, Đoàn thanh niên xã đã hỗ trợ được 4 nhà; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã được 2 nhà; khối đoàn thể hỗ trợ 1 nhà; trường học hỗ trợ 1 nhà… Từ nay đến cuối năm, xã tiếp tục vận động, kêu gọi các nguồn đầu tư, hỗ trợ, các nhà hảo tâm cùng chung sức khắc phục số nhà dột nát còn lại. Bên cạnh đó, xã chỉ đạo mỗi hộ làm mới, duy trì và sử dụng hố rác cá nhân. Riêng về công trình hố rác tập thể 1,5 ha của xã đang được khảo sát, làm tờ trình UBND huyện xem xét triển khai. 

Xã Tân Hương hiện nay đã có 13.690 m đường bê tông; 7/11 thôn có nhà văn hóa; tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm từ 3 - 4%/năm; thu nhập bình quân đầu người tăng từ 22 triệu đồng năm 2014 lên 30 triệu đồng năm 2018… 

Đến thăm mô hình phát triển kinh tế tổng hợp của gia đình bà Triệu Thị Loan ở thôn Khe Mạ mới thấy đời sống bà con được nâng lên rõ rệt. Bắt đầu chăn nuôi dê từ năm 2015, bà Loan luôn duy trì đàn dê từ 25 - 30 con để cung ứng cho thị trường, các nhà hàng tại thành phố. Bên cạnh đó, bà còn duy trì đàn lợn, đàn gà và trồng rừng 2 - 3 ha cho thu nhập gần 100 triệu đồng/năm. 

Bà Loan chia sẻ: "Nhận thức rõ việc xây dựng NTM và nhân dân là chủ thể, là người được hưởng lợi trực tiếp nên không chỉ tôi mà bà con trong thôn, xóm đều nhất trí, nhiệt tình ủng hộ, tích cực vận động người thân, gia đình cùng tham gia; chủ động tham gia chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi... xây dựng NTM đã mang một diện mạo mới cho người dân nơi đây. Không chỉ có công trình về giao thông, trường học mà nhiều nguồn vốn ưu đãi được quan tâm; đặc biệt, đối với hộ nghèo được hỗ trợ xây dựng nhà ở, hỗ trợ vốn để phát triển kinh tế gia đình”... 

Rời Tân Hương, chúng tôi vẫn vương vấn những câu hát xịnh ca của người Cao Lan; câu chuyện xây nhà văn hóa của trưởng thôn Nguyễn Văn Thông hay chuyện vượt khó làm giàu bằng đôi bàn tay, khối óc của nông dân Triệu Thị Loan... Thành quả ấy ở vùng đất khó này chính là nhờ vào ý Đảng lòng dân hòa hợp. 

Tin tưởng rằng, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc, xã Tân Hương chắc chắn sẽ còn gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trên bước đường xây dựng quê hương giàu đẹp.