Để tạo nên những chiếc váy, người phụ nữ Mông phải đi cắt lanh phơi nắng từ vài tuần trước khi tước sợi. Sau đó, lanh được đưa vào cối giã mềm rồi nối thành từng cuộn. Lanh sau khi giặt được luộc cho tới khi mềm và trắng mới đưa vào khung cửi dệt thành những tấm vải. Công việc dệt vải vất vả bao nhiêu thì việc thêu váy cũng cầu kỳ bấy nhiêu. Tất cả mọi chi tiết từ những hoa văn nhỏ nhất đều được người phụ nữ Mông thêu chỉ tay. 

Có thể nói, hoa văn, họa tiết là yếu tố quan trọng nhất tạo nên vẻ đẹp trang phục Mông. Tuy thế, mọi hoa văn ở đây đều hết sức mộc mạc, bắt nguồn từ các câu chuyện cổ, thơ ca về cội nguồn dân tộc, phong cảnh thiên nhiên nơi người Mông sinh sống. Thường thấy các họa tiết dưới dạng ô nằm ngang với đường viền là hình vuông, chữ thập… cách quãng kết hợp với hình quả trám, tam giác, tròn, xoáy đơn, xoáy kép, răng cưa, đường cong, đường lượn sóng; bên trong là các hình ngôi sao, hoa bí, hoa tỏi, hoa mận, hoa đào, cánh bướm, lá ngải cứu, búp tre, lưỡi câu, con ốc, sừng dê... 

Những họa tiết này đều có màu sắc tươi sáng. Phụ nữ Mông kết hợp cả 3 biện pháp kỹ thuật: thêu, vẽ, chắp vải tạo nên những trang trí đẹp trên nền y phục. Ngoài ra, họ còn sử dụng biện pháp kỹ thuật ghép hạt cườm nhựa, bạc… lên trang phục. 

Bà Vàng Thị Sô ở xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải cho biết: "Người Mông từ xa xưa chỉ dùng vải lanh dệt vải vì có độ bền cao, mát vào mùa hè và giữ ấm vào mùa đông. Hàng năm, cứ đến tháng 3, tháng 4 là bắt đầu gieo trồng cây lanh và đến tháng 7, tháng 8 mới được thu hoạch rồi trải qua nhiều công đoạn để dệt nên những tấm vải bền đẹp. Có những bộ trang phục phải mất 2 đến 3 năm mới làm xong. Vì vậy, trang phục của phụ nữ Mông cũng được coi như tài sản trong nhà”. Ngày nay, trang phục của phụ nữ Mông vẫn giữ khá nguyên vẹn bản sắc văn hóa dân tộc. 

Nhằm giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa và sản phẩm du lịch, Yên Bái tổ chức sự kiện "Giới thiệu sắc màu văn hóa dân tộc Mông” từ 18 - 19/5 tại khu vực vườn hoa Tượng đài Lý Thái Tổ, hồ Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội. Hãy đến với sự kiện để trải nghiệm cuộc sống của đồng bào Mông!