Trong những năm qua, lực lượng CAX, thị trấn trên địa bàn tỉnh Yên Bái cơ bản đã được củng cố, kiện toàn. CAX, thị trấn ở nhiều địa phương đã trực tiếp giải quyết hầu hết vụ việc liên quan đến an ninh trật tự (ANTT); phát hiện, phối hợp, bắt giữ nhiều đối tượng truy nã, đối tượng hình sự, ma túy, mại dâm; phát huy vai trò nòng cốt trong phòng ngừa đấu tranh với các loại tội phạm, tệ nạn xã hội và các hành vi vi phạm pháp luật tại cơ sở, góp phần quan trọng cùng với lực lượng công an các cấp duy trì và giữ vững sự ổn định về ANTT tại địa bàn cơ sở.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, chất lượng, hiệu quả hoạt động của lực lượng CAX, thị trấn vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế: năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chất lượng, hiệu quả công tác chưa cao, nhiều người chưa qua đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ; tư tưởng nể nang, né tránh, ngại va chạm, cục bộ địa phương trong giải quyết công việc… 

Những hạn chế đó đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả quản lý nhà nước, đảm bảo ANTT tại địa bàn cơ sở. Bên cạnh đó, gần đây tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng nông thôn, miền núi thuộc các xã, thị trấn nổi lên một số vấn đề cần quan tâm: tình trạng lôi kéo người xuất cảnh trái phép, đơn thư, tập trung đông người khiếu nại liên quan đến việc thực hiện các chính sách về đất đai, giải phóng mặt bằng, triển khai dự án diễn biến ngày càng phức tạp... 

Trước thực trạng trên, yêu cầu xây dựng lực lượng CAX, thị trấn chính quy trong toàn tỉnh để chủ động nắm tình hình, phát hiện kịp thời, giải quyết dứt điểm các vụ việc liên quan đến ANTT ngay tại cơ sở là cần thiết trong tình hình hiện nay. 

Thiếu tướng Đặng Trần Chiêu - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái cho biết: "Việc kiện toàn tổ chức, bộ máy lực lượng công an Yên Bái thực hiện theo phương châm "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở” và xây dựng lực lượng CAX có phẩm chất, trình độ, năng lực, trách nhiệm, tận tâm, tận lực, vì nhân dân phục vụ”.

Thực hiện Đề án điều động công an chính quy đảm nhiệm các chức danh CAX trên địa bàn tỉnh Yên Bái trong 3 năm giai đoạn 2019 - 2021, tỉnh sẽ thực hiện điều động 480 công an chính quy tại 160 xã, thị trấn đảm nhiệm chức danh CAX theo lộ trình. 

Theo Đề án, toàn tỉnh phấn đấu đến hết năm 2021, có 160 xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh được bố trí công an chính quy đảm nhiệm các chức danh CAX (con số hiện tại là 167 xã, thị trấn, sẽ giảm xuống còn 160 xã, thị trấn sau khi thực hiện Đề án sáp nhập 14 đơn vị hành chính cấp xã); đến hết 2025, toàn bộ 160 CAX, thị trấn chính quy có trụ sở làm việc độc lập. Trước mắt, trong năm 2019 điều động công an chính quy tại 33 xã, thị trấn, với tổng số 99 người, gồm 33 trưởng CAX, 33 phó trưởng CAX, 33 công an viên thường trực. 

Năm 2020 sẽ điều động công an chính quy tại 40 xã, thị trấn với 120 người tại các xã thực hiện điều động hoặc nghỉ chế độ đối với trưởng CAX gồm 40 trưởng CAX, 40 phó trưởng CAX, 40 công an viên thường trực. Năm 2021 sẽ điều động công an chính quy tại 87 xã, thị trấn còn lại với 261 người, gồm 87 trưởng CAX, 87 phó trưởng CAX, 87 công an viên thường trực.

Việc xây dựng CAX, thị trấn chính quy được thực hiện theo mô hình bố trí tối thiểu 3 công an chính quy đảm nhiệm các chức danh CAX, gồm có: trưởng công an, phó trưởng CAX, 1 cán bộ thường trực là công an chính quy, các chức danh còn lại là lực lượng không chuyên trách trực tiếp tại địa bàn xã, thị trấn để cùng với lực lượng công an bán chuyên trách làm nhiệm vụ đảm bảo ANTT tại cơ sở. Đối với những xã, thị trấn phức tạp về ANTT có thể bố trí công an chính quy nhiều hơn. 

Trong quá trình thực hiện các giai đoạn trên, các xã chưa điều động công an chính quy thì lực lượng CAX bán chuyên trách vẫn thực hiện nhiệm vụ theo quy định tại Pháp lệnh CAX. Tỉnh cũng đã xây dựng các phương án bố trí, sắp xếp đối với trưởng công an, phó trưởng công an, công an viên thường trực khi bố trí công an chính quy và giải quyết các chế độ, chính sách liên quan đến lực lượng CAX nghỉ chế độ theo đúng quy định.

Để Đề án đạt hiệu quả, tạo sự đồng thuận cao, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phạm Thị Thanh Trà cho biết: "Cấp ủy, chính quyền các cấp, đặc biệt là đối với Công an tỉnh cần làm tốt công tác tư tưởng tạo sự thống nhất, đồng thuận và trong quá trình triển khai thực hiện cần xem xét kỹ lưỡng để giải quyết tốt các chế độ, chính sách kịp thời đối với cán bộ là trưởng CAX, thị trấn sau khi sắp xếp và đảm bảo nguồn kinh phí, giải quyết tốt các vấn đề phát sinh để triển khai thực hiện đảm bảo theo đúng lộ trình đề ra”.