Xã Púng Luông, huyện Mù Cang Chải có nhiều khó khăn đặc thù của một địa phương vùng cao đặc biệt khó khăn khi thực hiện xây dựng nông thôn mới (NTM). Điều đó thể hiện ở việc một số cán bộ, công chức chưa nắm rõ về công tác xây dựng NTM nên còn lúng túng trong chỉ đạo, điều hành cũng như tổ chức thực hiện.

Các điều kiện về tự nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương cùng với việc tiếp cận, trình độ, năng lực của người tham gia trong quá trình triển khai thực hiện còn hạn chế. Ngoài ra, nguồn kinh phí hỗ trợ của cấp trên, vốn ngân sách xã chưa đáp ứng nhu cầu công việc.

Qua rà soát và đánh giá, đến nay, Púng Luông đạt 9/19 tiêu chí xây dựng xã NTM. Trong các tiêu chí đã đạt chuẩn, có tiêu chí số 2 về giao thông. Giai đoạn 10 năm qua, bằng nhiều nguồn lực khác nhau, xã đã mở mới và mở rộng được 30 km đường với chiều rộng nền đường 3,5 m trở lên. 

Địa phương cũng đã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện công tác xã hội hóa để bê tông hóa đường giao thông nông thôn, các trục đường nội bản, đường ngõ xóm đạt tổng chiều dài 5,697 km, chiều rộng nền đường từ 1 - 2 m với tổng kinh phí xã hội hóa là 592,6 triệu đồng. 

Đối với tiêu chí số 3 về thủy lợi, cơ bản hệ thống thủy lợi trên địa bàn xã đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất và phục vụ dân sinh. 15,3 km công trình thủy lợi bảo đảm tưới, tiêu chủ động phục vụ nhiệm vụ sản xuất đã được kiên cố hóa trong 10 năm qua. 

Về tiêu chí điện là tiêu chí số 4, có 8/8 bản, đạt 100% sử dụng điện lưới quốc gia an toàn với hệ thống điện bảo đảm yêu cầu kỹ thuật của ngành điện. Púng Luông cũng đã có hợp tác xã hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012 và có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản bảo đảm bền vững…

Sau 10 năm triển khai thực hiện xây dựng NTM, những tiêu chí đã đạt được là sự cố gắng không nhỏ của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Púng Luông. Nổi bật nhất khi địa phương đã thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tuyên truyền, vận động nhân dân hiến đất mở đường giao thông và huy động các nguồn lực, thực hiện hiệu quả công tác xã hội hóa để kiên cố hóa các tuyến đường. 

Hội Nông dân xã làm tốt công tác vận động hội viên nông dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng và vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, thâm canh tăng vụ, tăng năng suất và sản lượng cây trồng để từng bước xóa đói giảm nghèo. 

Nuôi con khỏe, dạy con ngoan, vận động con cháu không bỏ học để tỉ lệ học sinh đi học tại các bậc học đạt từ 97 - 99% cũng như đóng góp ngày công giúp hội viên khó khăn làm nhà ở, giải quyết việc làm tại thôn bản là kết quả phấn đấu không ngừng của Hội Phụ nữ xã. Các ban, ngành, đoàn thể đã vào cuộc, tích cực vận động đoàn viên, hội viên xây dựng nhà vệ sinh tự hoại đạt tiêu chuẩn, di dời chuồng trại nuôi gia súc ra xa nhà, mỗi hộ có 1 hố ủ phân… để góp phần làm sạch nhà, sạch bếp, sạch bản, tạo môi trường sống tốt hơn cho gia đình và cộng đồng. 

Tuy nhiên, các tiêu chí chưa đạt chính là khó khăn mà địa phương cần phải tập trung thực hiện với nhiều cố gắng hơn nữa. Trong số đó, tiêu chí số 10 về thu nhập, tiêu chí số 11 về hộ nghèo thật sự hết sức khó khăn đối với Púng Luông. 

Hiện nay, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 16 triệu đồng/năm và tỷ lệ hộ nghèo còn tới 36,92%. Bên cạnh đó, các vấn đề về môi trường nông thôn tuy có chuyển biến nhưng chưa nhiều; các hoạt động cải tạo cảnh quan, cải tạo vườn tạp gia đình… cũng cần phải quan tâm đẩy mạnh hơn nữa.

Púng Luông đã xác định khó khăn, tồn tại lớn nhất chính là nhận thức của người dân - chủ thể tham gia xây dựng NTM. Vì vậy, xã sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, vận động để phát huy tính năng động, sáng tạo, vai trò chủ thể của nhân dân theo phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng". Sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, các ngành sẽ tạo thêm nguồn lực quan trọng giúp Púng Luông tiếp tục thực hiện xây dựng NTM.