Những năm qua, nhờ đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” nên chất lượng phong trào xây dựng gia đình, làng bản văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới (NTM) ở xã Việt Thành, huyện Trấn Yên nâng lên rõ rệt.

Theo đó, nhu cầu sinh hoạt của người dân trong xã cũng tăng theo, dẫn tới sự gia tăng lượng lớn rác thải rắn trong đời sống sinh hoạt hàng ngày ở nông thôn. 

Trước thực trạng đó, để đảm bảo các yếu tố vệ sinh môi trường (VSMT), góp phần xây dựng xã NTM kiểu mẫu, tuổi trẻ xã Việt Thành đã vận động đoàn viên thanh niên (ĐVTN) và nhân dân 8/8 thôn tích cực tham gia VSMT và thực hiện mô hình thu gom, xử lý rác thải ở khu dân cư đạt kết quả tốt.

Thực tế cho thấy, trung bình mỗi ngày, một khu dân cư của xã Việt Thành thải ra hơn 900 kg chất thải rắn, tương đương với gần 340 tấn rác thải/năm. Đó là chưa kể đến tập quán, thói quen xả rác thải sinh hoạt (gồm cả chất thải vô cơ, hữu cơ, chất thải nhựa) ra đường giao thông, vườn, ao, sông, ngòi gây mất VSMT nông thôn. 

Được sự quan tâm lãnh đạo của Huyện ủy, UBND huyện, sự hỗ trợ, tạo điều kiện của cấp ủy, chính quyền xã, đặc biệt là Sở Tài nguyên và Môi trường, Đoàn Thanh niên xã Việt Thành đã phát huy vai trò tuổi trẻ xung kích, tình nguyện vì cộng đồng, tích cực phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể trong xã thực hiện thí điểm thành công mô hình, phương án phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt trong xã mang lại kết quả cao và nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân.

Để mô hình phát huy hiệu quả tích cực, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền xã, Đoàn Thanh niên đã cùng các ban, ngành trong xã tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân cùng nêu cao ý thức giữ gìn VSMT, tham gia xử lý, phân loại rác thải ngay tại hộ gia đình; không sử dụng các chế phẩm trong sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, không xả thải trực tiếp ra môi trường, kênh mương; giảm thiểu sử dụng túi nilon trong sinh hoạt; đổ rác đúng nơi quy định để thu gom, xử lý… 

Phát huy vai trò của Ban Chấp hành Đoàn cơ sở, các thành viên trong Ban Chấp hành Đoàn xã đã họp, phân công nhiệm vụ cho từng ủy viên phụ trách khu vực. Đồng thời, ra quân tổng VSMT, xử lý rác thải tồn đọng theo lịch phân công hàng tuần, hàng tháng, hàng quý. 

Theo đó, Ban Chấp hành Đoàn xã cũng xây dựng kế hoạch cụ thể tổ chức VSMT đường làng, ngõ xóm định kỳ; khuyến khích và động viên lực lượng ĐVTN làm nòng cốt trong việc tham gia dọn VSMT, trồng hoa, cây xanh tại các thôn, xóm.  

Với phương châm "Mỗi thành viên Ban Chấp hành là một hạt nhân tuyên truyền” gương mẫu thực hiện trong công tác đảm bảo VSMT, Ban Chấp hành Đoàn xã đã phối hợp với từng cơ sở Đoàn và các tổ chức đoàn thể khác trong các thôn đẩy mạnh công tác phối hợp tuyên truyền mọi lúc, mọi nơi, vận động gia đình, bà con nhân dân và thanh thiếu nhi cùng chung tay bảo vệ nguồn nước sạch, trồng cây xanh, không xả rác bừa bãi mà phân loại, thu gom tập trung; vận động mỗi gia đình ĐVTN đều có thùng, xô đựng rác để giữ VSMT. 

Qua công tác tuyên truyền vận động và kết hợp tuyên truyền trong các buổi sinh hoạt chi đoàn, đến nay, hầu hết các ĐVTN, hội viên và nhân dân trong xã đã nâng cao nhận thức, ý thức giữ gìn VSMT và tự giác thực hiện mô hình thu gom, xử lý rác thải ở khu dân cư, cùng chung tay xây dựng thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. 

Hiện nay, xã Việt Thành thực hiện hai phương án thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với từng khu vực, gồm: thu gom, tập kết rác thải vào các bãi rác tập trung từ các tuyến đường liên thôn, xã và trục Yên Bái - Khe Sang trước khi được Đội Giao thông và Dịch vụ đưa về bãi rác thải chung của huyện; tự xử lý, phân loại tại mỗi hộ. 

Trong đó, chất thải hữu cơ được tận dụng làm thức ăn chăn nuôi, làm phân bón, còn chất thải tái chế như nhựa, giấy, kim loại… được thu gom bán cho người mua phế liệu. Chất thải còn lại được được xử lý theo phương pháp thủ công như chôn hoặc đốt tại vườn của gia đình.

Được sự hỗ trợ của Sở Tài nguyên và Môi trường, hiện nay, xã có 40 thùng đựng rác công cộng đặt theo tuyến đường liên thôn trục chính của xã và tuyến đường Yên Bái - Khe Sang đoạn qua địa phận xã Việt Thành. 

Ngoài ra, các hộ cũng được cấp 1.479 chiếc thùng tự giác thực hiện nghiêm việc phân loại và vận chuyển rác thải từ hộ ra thùng đựng rác tập trung của xã. Đặc biệt, UBND xã đã thành lập 8 tổ tự quản bảo vệ môi trường ở 8 thôn để vận chuyển rác thải từ thùng đựng rác ra điểm tập kết, sử dụng phương tiện được trang bị để thu gom, vận chuyển và 31 tổ tự quản ở khu dân cư để phối hợp tăng cường công tác tuyên truyền VSMT nông thôn. 

Thực tế cho thấy, từ khi xây dựng mô hình điểm tự quản bảo vệ môi trường, ý thức tự giác của nhân dân trong hoạt động sản xuất, sinh hoạt ở các thôn của Việt Thành có nhiều chuyển biến tích cực. Các cơ sở sản xuất kinh doanh, mỗi gia đình đều tự giác chấp hành nghiêm các quy định của xã về VSMT. 

Theo đó, công tác VSMT ở các khu dân cư của Việt Thành hôm nay trở thành việc làm thường xuyên và dần đi vào nề nếp, tạo sức lan tỏa rộng khắp tới cộng đồng dân cư các thôn, xã lân cận. 

Đây thực sự là cách làm hay của các ban, ngành, đoàn thể nói chung và tuổi trẻ xã Việt Thành nói riêng cần được nhân rộng ra các xã trong huyện NTM Trấn Yên, góp phần xây dựng thêm nhiều xã NTM kiểu mẫu ở địa phương.