Năm 2011, khi mới bắt tay vào xây dựng nông thôn mới, xã Vĩnh Lạc xác định tiêu chí môi trường là tiêu chí cần quan tâm thực hiện trước tiên, lâu dài, đòi hỏi sự chung tay, hành động và phụ thuộc hoàn toàn vào nhân dân. 

Mặc dù so với nhiều tiêu chí khác, việc thực hiện tiêu chí môi trường không đòi hỏi phải đầu tư lớn, nhưng phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân. Chính vì thế, đây cũng là tiêu chí được xã Vĩnh Lạc đánh giá là tiêu chí "vừa khó, vừa dễ”. 

Giải pháp đầu tiên và quan trọng nhất được Đảng ủy xã xác định đó là trao quyền và trách nhiệm cho người dân, phát huy tối đa vai trò của người dân trong công tác giữ gìn vệ sinh, cảnh quan môi trường nông thôn, chỉnh trang nhà vườn, bố trí chuồng trại chăn nuôi hợp lý, gắn với việc thực hiện tốt nếp sống văn hóa, văn minh ở khu dân cư. 

Ban đầu, tất cả cán bộ xã, lãnh đạo thôn, đảng viên đều được huy động tham gia vận động, thuyết phục người dân chỉnh trang nhà cửa, giữ gìn vệ sinh. Từ những việc làm nhỏ, dần dần người dân đã nhận thức được lợi ích và hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh môi trường ngay tại gia đình. 

Chị Tạ Thị Luyến - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Vĩnh Lạc chia sẻ: "Để xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp, Hội Phụ nữ xã đã tích cực tuyên truyền cho người dân đặc biệt là các chị em hội viên gương mẫu, giữ gìn vệ sinh môi trường ngay tại gia đình mình, phân loại và xử lý rác thải sinh hoạt triệt để, đúng cách. Vào ngày 28 hàng tháng, các chi hội tổ chức quét dọn đường làng ngõ xóm, chăm sóc, nhổ cỏ hơn 7 km đoạn đường hoa. 

Cùng với việc xây dựng 114 mô hình "5 không, 3 sạch”, các tấm biển "Nhà sạch - ngõ sạch”, như một thông điệp nhắc nhở mỗi gia đình luôn phải giữ gìn vệ sinh sạch sẽ cả trong nhà và xung quanh nhà”.

Khi đã hình thành thói quen giữ vệ sinh tại nơi ở, xã Vĩnh Lạc tiếp tục triển khai vệ sinh ở các đoạn đường của khu dân cư. 

Với phương châm "mưa dầm thấm lâu”, xã đã từng bước giúp người dân hiểu rõ lợi ích khi có một môi trường sống lành mạnh. Bởi vậy, nếu như trước kia, ý thức của người dân về vấn đề vệ sinh môi trường chưa cao, vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật thải ra ở mọi nơi, thì giờ đây, người dân đã tự giác thu gom rác thải bỏ đúng nơi quy định. 

Hiện tại, toàn xã đã xây dựng được gần 50 hố rác công cộng trên các cánh đồng tập trung; gần 100% hộ gia đình có hố rác tại nhà, gần 90% hộ có nhà tắm, nhà tiêu hợp vệ sinh và tất cả các hộ dân dùng nước sạch hợp vệ sinh. 

Ông Lự Kim Vy - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Lạc cho biết: "Những buổi lao động tập trung phát dọn đường làng, ngõ xóm vẫn luôn được người dân xã Vĩnh Lạc duy trì đều đặn 2 buổi/tháng. Không cần nhắc nhở, không cần kêu gọi, ngày 15 và ngày 25 hằng tháng trở thành "ngày hội lao động” của các hộ dân trong toàn xã. 

Ý thức giữ gìn vệ sinh, xây dựng môi trường "xanh - sạch - đẹp” đã và đang từng ngày lan tỏa sâu rộng đến từng cá nhân, từng gia đình, từng khu dân cư, từng đường làng, ngõ xóm trên địa bàn xã Vĩnh Lạc, đây sẽ là điều kiện góp phần sớm đưa Vĩnh Lạc trở thành xã nông thôn mới nâng cao.