Sau nhiều năm thực hiện công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự đồng tình hưởng ứng thực hiện của nhân dân, tỉnh Yên Bái đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận trong công tác kiểm soát tốt mức sinh. Trước đó, tỉnh khống chế được tốc độ gia tăng dân số, đưa mức sinh trở về mức sinh thay thế từ năm 2012, đạt 2,08 con/phụ nữ và duy trì trong những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, mức sinh trên địa bàn tỉnh đã tăng nhanh trở lại. Công bố của Tổng cục Thống kê giai đoạn gần đây cho thấy, tổng tỷ suất sinh trung bình hàng năm của tỉnh Yên Bái là 2,82 con/phụ nữ/năm, là một trong những tỉnh có mức sinh cao. Dự báo, mức sinh của tỉnh Yên Bái sẽ tiếp tục tăng cao nếu không có những giải pháp phù hợp.

Nhằm hướng tới mục tiêu của Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp với các vùng, đối tượng đến năm 2030 của Chính phủ, tỉnh Yên Bái đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

Đáng chú ý, tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030 tại địa phương.

Kế hoạch xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, là tiếp tục thực hiện và nâng cao hiệu quả các biện pháp, chính sách hỗ trợ, khuyến khích để người dân sinh ít con hơn, các cặp vợ chồng không có người sinh con thứ ba trở lên; phương châm "Dừng ở hai con để nuôi dạy cho tốt". Chuyển hướng chiến lược từ công tác DS-KHHGĐ sang dân số và phát triển. Trong đó, xác định rõ mục tiêu giảm nhanh mức sinh chung của toàn tỉnh, sớm đưa về mức sinh thay thế, rút ngắn khoảng cách chênh lệch mức sinh giữa các vùng, các đối tượng là mục tiêu trọng tâm của công tác dân số và phát triển tại tỉnh Yên Bái.

Thực hiện hiệu quả nhiệm vụ kép: Vừa tập trung tuyên truyền, vận động sinh ít con, song song với các nhiệm vụ, chỉ tiêu cụ thể được tỉnh đặt ra đối với công tác dân số và phát triển. Chú trọng tập trung vận động các đối tượng không kết hôn và sinh con quá sớm, không đẻ dày, không đẻ nhiều con; nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi, phụ nữ sinh con thứ 2 trước 35 tuổi. Vận động xóa bỏ hủ tục trong hôn nhân, tuyên truyền phòng chống tảo hôn trong đồng bào dân tộc thiểu số…vv.

Việc thực hiện cần đồng bộ vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp; trách nhiệm liên ngành, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc các cấp, các đoàn thể và cộng đồng tham gia thực hiện. Gắn kết quả thực hiện các mục tiêu về giảm mức sinh được giao cho các địa phương, cơ quan, đơn vị với đánh giá hoàn thành nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền, nhất là đối với trách nhiệm của người đứng đầu.

Thực hiện nghiêm túc các quy định đảm bảo sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong cuộc vận động giảm mức sinh. Cùng với đó, rà soát điều chỉnh, hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích. Đối với địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, cần chủ động tổ chức các loại hình cung cấp dịch vụ KHHGĐ phù hợp, đảm bảo mọi người dân có thể tiếp cận dễ dàng với các dịch vụ; tiếp tục tổ chức các chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ KHHGĐ; thực hiện phân phối phương tiện tránh thai dựa vào cộng đồng qua mạng lưới nhân viên y tế thôn, bản kiêm cộng tác viên dân số.

Với việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, tỉnh Yên Bái đặt mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 phấn đấu tổng tỷ suất sinh hàng năm trung bình giảm 0,12 con/phụ nữ. Đến năm 2025, tổng tỷ suất sinh trên địa bàn toàn tỉnh đạt dưới 2,3 con/phụ nữ, quy mô dân số trung bình toàn tỉnh khoảng 870.000 người. Giai đoạn 2026 - 2030, duy trì mức sinh thay thế tổng tỷ suất sinh trên địa bàn toàn tỉnh đạt 2,15 con/phụ nữ, quy mô dân số đến năm 2030 khoảng 900.000 người.