Độ cồn trong cơm rượu không cao, rất tốt cho tiêu hoá nên nó được xem như một khoái khẩu của không chỉ người lớn mà cả trẻ con thành phố. Làm cơm rượu nếp cẩm không khó nhưng để đạt đến độ thơm ngon thì rất cần đến sự cảm nhận tinh tế của người làm. Vẫn những công đoạn làm như cách ủ men rượu thường. Nếp được vo sạch, nấu thành cơm không khô, không nhão (nếu khô, cơm rượu cứng, không ngon; còn nhão, cơm rượu rất dễ bị chua). Cơm chín, tãi ra chờ cho nguội.

Bà Hoàng Thị Kính, người có thâm niên gần chục năm bán cơm rượu cẩm chợ Ngã tư Nam Cường cho hay, khó nhất là nấu cơm sao cho vừa đạt tới độ chín mềm, no mọng của hạt nếp. Công đoạn này khó nên phải làm lâu mới có kinh nghiệm. Pha men và ủ cơm cũng là một bí quyết của người làm. Men cơm rượu là loại men đặc chế. Nếu làm cơm rượu thuần bằng men ngọt, cơm rượu sẽ rất ngọt nhưng kém nồng. Để dung hoà, khi cho men vào cơm, người ta thường pha thêm một chút men nồng, loại men dùng ủ nấu rượu và theo kinh nghiệm của những người làm cơm rượu cẩm lâu năm thì ngon nhất vẫn là men rượu Bắc Hà. Men được giã nhỏ, rây nhẹ tạo thành lớp mỏng trên mặt cơm và được trộn đều rồi được ủ kín bằng lá chuối khô.

Sau ba ngày, cơm rượu chín tới và dậy mùi. Cái mùi thơm ngọt của nếp, mùi thơm nồng của rượu hoà vào nhau quyến rũ đến mê hồn. Bà Kính cũng cho biết, cơm rượu nếp cẩm chỉ làm được từ tiết đông đến cuối xuân. Khi đã sang hè và kéo dài hết cả tiết thu thì dù là người làm cơm rượu cẩm tài đến mấy cũng khó làm được một mẻ cơm rượu ngon.

Một chút men nồng của rượu, vị ngọt, bùi, dẻo, thơm của cơm nếp nương và cái màu tím lịm của những hạt cẩm tạo cho cơm rượu nếp cẩm có những hương vị rất riêng. Cầm bát rượu nếp cẩm trên tay, cảm nhận vị ngọt tự nhiên của thứ quà "nửa cơm nửa rượu", nghe những hạt nếp bóng nọng nổ lép bép trong miệng mới thấy hết sự khéo léo của bà, của mẹ.

Một bát nếp cẩm nồng nàn sau bữa cơm thịnh soạn sẽ làm nhẹ mau cái bụng đầy inh ích những thịt thà; hay như ăn một bát cơm rượu trong chiều đông se lạnh cũng dễ làm ta hưng phấn tâm tư, làm hồng đôi má…

Minh Anh