Quốc hội sẽ chất vấn theo thể thức "hỏi nhanh, đáp gọn”

Sáng 17/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về việc chuẩn bị kỳ họp thứ 5 của Quốc hội.

Rút ngắn thời gian kỳ họp

Trình bày báo cáo một số vấn đề về việc chuẩn bị kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, dự kiến chương trình chi tiết được bố trí trên cơ sở tiếp tục phát huy những cải tiến đã được áp dụng hiệu quả tại các kỳ họp, trong đó đề nghị bố trí 1 ngày thảo luận chung ở hội trường về quyết toán ngân sách nhà nước cùng kinh tế - xã hội, trong đó có kết hợp thảo luận cùng Báo cáo về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2017.

Dự kiến, tại kỳ họp, Quốc hội sẽ xem xét thông qua 7 dự án luật, 1 dự thảo nghị quyết: Luật Tố cáo (sửa đổi); Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; Luật Cạnh tranh (sửa đổi); Luật An ninh mạng; Luật Quốc phòng (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao; Luật Đo đạc và bản đồ; Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019.

Quốc hội cho ý kiến 9 dự án luật: Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); Luật Quản lý phát triển đô thị; Luật Chăn nuôi; Luật Trồng trọt; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đặc xá; Luật Cảnh sát biển; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật: Xây dựng, Nhà ở, Quy hoạch đô thị, Kinh doanh bất động sản (nếu có).

Quốc hội cũng sẽ xem xét các báo cáo về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2018 (trong đó có kết hợp thảo luận cùng Báo cáo về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2017); Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2016.

Quốc hội giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2011 - 2016.

Xem xét, thông qua các Nghị quyết về Chương trình giám sát và việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội năm 2019.

Tại Kỳ họp, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân; UBTVQH báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV; tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn.

Ngoài ra, sẽ có nhiều báo cáo gửi đại biểu tự nghiên cứu. Trong số đó, có báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2017. Báo cáo của Chính phủ về: Việc quản lý, sử dụng tài sản nhà nước; Công tác thực hành, tiết kiệm chống lãng phí; Việc sử dụng vốn vay, quản lý nợ công; Về công tác bảo vệ môi trường trong phạm vi cả nước; Tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội năm 2017; Kết quả quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm năm 2017...

Dự kiến tổng thời gian làm việc của Quốc hội tại kỳ họp là 19 ngày. Như vậy, đây là kỳ họp ngắn nhất trong nhiều kỳ họp gần đây.

Cải tiến thể thức chất vấn

Tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội đề nghị UBTVQH báo cáo Quốc hội cho áp dụng thí điểm một số cải tiến về cách thức tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp UBTVQH vừa qua trong kỳ họp thứ 5.

Trước đó, tại phiên họp thứ 22, UBTVQH dành thời gian 1 ngày để tổ chức phiên chất vấn với 2 thành viên Chính phủ theo hướng thực hiện thí điểm "chất vấn và trả lời chất vấn ngay”. Đại biểu Quốc hội nêu chất vấn ngắn gọn, rõ và người bị chất vấn trả lời ngay câu hỏi.

Theo ông Nguyễn Hạnh Phúc, thể thức chất vấn như vậy được nhiều cử tri hoan nghênh vì hấp dẫn, tăng cường đối thoại, tránh được tình trạng hỏi trùng lặp…

Ông Nguyễn Hạnh Phúc cũng đề nghị, UBTVQH cho phép tăng cường hơn nữa việc truyền hình trực tiếp các nội dung của kỳ họp trên kênh Truyền hình Quốc hội. Đồng thời, bố trí phát thanh, truyền hình trực tiếp một số nội dung về: giám sát chuyên đề; Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); quyết toán ngân sách nhà nước (kết hợp thảo luận cùng kinh tế - xã hội và công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí).

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng thời gian cho công tác xây dựng luật cũng nên cải tiến lại, không nên bình quân cứ 1 luật nửa ngày hay 2/3 ngày mà phụ thuộc vào tính chất, quy mô của dự án luật để tránh tình trạng có luật thiếu, có luật thừa thời gian thảo luận.

Theo ông, dự luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt nên bố trí thảo luận 1 ngày để thảo luận thật kỹ hay Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi cũng là một luật lớn phức tạp còn nhiều ý kiến khác nhau nên cũng phải bố trí thêm thời gian để các đại biểu thảo luận. Hay các Luật Giáo dục, Luật Đại học cũng đều là những luật lớn dù trình xin ý kiến Quốc hội lần đầu nhưng cũng nên để dành tổng cộng 1,5 ngày để thảo luận, đáp ứng được yêu cầu.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng bày tỏ nhất trí về việc Quốc hội áp dụng đổi mới cách chất vấn, trả lời chất vấn. Tuy nhiên, bà cho rằng để áp dụng cách làm hỏi 1 phút trả lời ngay vừa được thí điểm có thể khó cho đại biểu Quốc hội hay Bộ trưởng vì ra Quốc hội sẽ có phạm vi lớn hơn khi thí điểm tại UBTVQH...

Phát biểu kết luận nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cơ bản nhất trí với chương trình xây dựng luật, pháp lệnh trong dự kiến chương trình kỳ họp. Chủ tịch Quốc hội đề nghị bố trí chương trình kỳ họp theo nhóm vấn đề có liên quan tới nhau, hoán chuyển các nội dung lại cho hợp lý, hài hòa. Đồng thời đồng ý với đề xuất tăng thời gian thảo luận tại hội trường, giảm thảo luận tại tổ theo quy mô và tính chất của dự án luật.

Về chất vấn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tới đây cải tiến một bước thể thức chất vấn để giảm áp lực cho các Bộ trưởng. Mỗi đại biểu hỏi 1 câu chỉ 1 phút và Bộ trưởng trả lời mỗi câu trong 3 phút. 3 đại biểu hỏi 3 câu một lúc để Bộ trưởng trả lời 3 câu trong 9 phút, nếu quá thì sẽ cắt.