Xã Tân Thịnh hiện có 110 ha cam, quýt; trong đó, có 85 ha đã cho thu hoạch với 75 hộ dân trồng, năng suất trung bình đạt 13 tấn/ha. Những năm trước, dịch vàng lá, thối rễ đã khiến 40 ha cam bị nhiễm bệnh nhưng với sự vào cuộc sát sao của chính quyền xã, ngành nông nghiệp, đến năm nay, dịch đã được khống chế, không còn tiếp tục ảnh hưởng đến cây trồng. Người dân vui mừng phấn khởi, hưởng thành quả xứng đáng sau 1 năm chăm bẵm.
Gia đình anh Cao Văn Mạnh ở thôn Khe Sừng có 2 ha trồng cam, quýt. Năm 2017, 3.000 m2 cam Đường canh của gia đình bị nhiễm bệnh vàng lá, thối rễ. Nhờ phát hiện sớm, điều trị đúng quy trình, đúng thuốc, phòng ngừa, khoanh vùng tốt, vườn cam của anh Mạnh đã nhanh chóng phục hồi, không bị lây lan diện rộng. Năm nay, vườn cam đang sinh trưởng, phát triển khá tốt, chuẩn bị được xuất bán, dự kiến tổng sản lượng đạt gần 30 tấn, tăng 20% so với năm ngoái.
Anh Mạnh phấn khởi: "Sau mấy năm dịch bệnh, giao thương hạn chế, năm nay, chúng tôi rất vui mừng khi cam quýt năm nay mẫu mã đẹp, quả to, khá đồng đều, giá lại tăng hơn so với năm ngoái. Hiện nay, thương lái đang thu mua cam chanh Vinh với giá 12.000 đồng/kg, cao hơn cùng thời điểm năm ngoái 5.000 đồng và 15.000 đồng/kg đối với quýt sen, cao hơn năm ngoái 3.000 đồng/kg.
Tôi cho rằng, giá sẽ còn cao hơn nữa vì cam, quýt chưa chín kỹ, ăn chưa đủ độ ngọt nên chúng tôi - một số nhà vườn trên địa bàn xã có sản lượng nhiều đã liên kết, thống nhất sẽ chờ lên giá, tức là sau khoảng 20 ngày nữa mới xuất bán. Còn với cam Đường canh, khoảng gần 1 tháng nữa mới bắt đầu cho thu nhưng một số vườn tỉa sớm cho thu hoạch sớm cũng đang bắt đầu bán với giá 35.000 - 37.000 đồng/kg, cao hơn năm ngoái khá nhiều”.
Không chỉ có các loại cam, quýt, bưởi Văn Chấn cũng đang độ mọng nước, căng tràn chờ thương lái đến thu mua. Gia đình ông Lương Thế Khiển ở tổ dân phố Hồng Sơn, thị trấn Sơn Thịnh có hơn 10 năm kinh nghiệm trồng cam, bưởi với 170 gốc cam, 170 gốc bưởi Diễn và da xanh. Năm 2021, vườn cây ăn quả của ông Khiển chỉ xuất bán được trên 20 tấn cam, 5.000 quả bưởi Diễn, 1,4 tấn bưởi da xanh, thu nhập gần 300 triệu đồng. Khởi đầu mùa vụ năm nay, ông Khiển vui lắm vì cây trái được mùa lại được cả giá.
Ông Khiển chia sẻ: "Năm nay, cam của gia đình quả hơi nhỏ nhưng bưởi lại khá tốt. Một số diện tích bưởi da xanh năm ngoái cho thu bói, năm nay, chính thức được thu khiến sản lượng của gia đình tăng khá nhiều. Vụ này, gia đình tôi đã xuất bán ra thị trường được 2,5 tấn bưởi da xanh với giá 18.000 đồng/kg, cao hơn 2.000 đồng/kg so với năm ngoái. Vườn hiện còn khoảng 1 tấn bưởi da xanh đang chín, sẽ tiếp tục cắt bán vào rằm tháng tới. Còn bưởi Diễn mặc dù chưa được thu hoạch nhưng quả khá to, đẹp, đồng đều, dự kiến cũng sẽ được giá cao hơn”.
Toàn huyện Văn Chấn hiện có 1.415 ha cam, quýt các loại, giảm hơn 800 ha so với trước; trong đó có khoảng 900 ha đã cho thu hoạch với các giống chủ yếu là Đường canh, CS1 (chanh Vinh), V2, sành, quýt sen, sản lượng đạt 9.500 tấn; bưởi có 59 ha, sản lượng đạt khoảng 300 tấn. Ngay khi kết thúc vụ trước, huyện đã xây dựng và triển khai nhiều hướng dẫn, kế hoạch chăm sóc từ việc phòng, trừ sâu, bệnh hại cho đến kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch, chăm sóc sau thu hoạch.
Để nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm, huyện Văn Chấntích cực tuyên truyền, vận động người dân trồng và chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật, tăng cường sản xuất theo hướng VietGAP, hữu cơ; duy trì hoạt động của các tổ hợp tác, hợp tác xã để liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.
Đến nay, toàn huyện đã có 105,9 ha cam đã được cấp các chứng nhận về sản xuất sạch, an toàn. Ngoài ra, huyện còn phối hợp với các ngành chức năng xây dựng thành công bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ Chỉ dẫn địa lý "Cam Văn Chấn”.
Đây sẽ là nền tảng để huyện Văn Chấn xây dựng thương hiệu sản phẩm đặc trưng vùng miền; đồng thời, cũng là cơ sở pháp lý để loại bỏ những doanh nghiệp lợi dụng địa danh các sản phẩm đặc thù địa phương để đưa sản phẩm kém chất lượng ra thị trường, giúp người dân, doanh nghiệp ngày càng nâng cao chất lượng hàng hóa và gia tăng giá trị.
Tuy chưa kết thúc vụ thu hoạch nhưng sau nhiều năm chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh Covid-19 đến dịch vàng lá thối rễ trên cây ăn quả có múi, năm nay, người dân vùng cây ăn quả có múi trên địa bàn huyện Văn Chấn đã có khởi đầu suôn sẻ của một mùa vụ bội thu để bù đắp cho bao công sức đầu tư, vun trồng bấy lâu.
Hoài Anh
