Máy điện thoại phòng hành chính các cơ quan thi thoảng lại đổ chuông mà người ở đầu dây bên kia rất lịch thiệp giới thiệu là nhân viên của các nhà xuất bản, nhà phát hành nào đó xin được trao đổi, tiếp thị các loại lịch.

Có thể nói, việc Bộ Văn hoá -Thể thao - Du lịch không giao chỉ tiêu in lịch cho một số nhà xuất bản cố định mà "mở cửa" việc in ấn, phát hành lịch cho bất kỳ nhà xuất bản, nhà in nào, miễn là xin giấy phép đàng hoàng đã khiến cho thị trường lịch trở nên đa dạng và phong phú chưa từng thấy. Dạo qua các cửa hàng văn hoá phẩm ở khu vực Hồng Hà hay khu chợ Yên Thịnh đã thấy đủ loại, từ lịch sổ từ vài xăng - ti - mét vuông bỏ túi đến những quyển sổ ghi chép bìa da bóng cứng; lịch tờ các kích cỡ in ốp - xét trên giấy tốt với các bức tranh phong cảnh thiên nhiên, người đẹp, hoa lá, cây cỏ, thư pháp, tranh cổ truyền, bon sai..., mô típ người mẫu mặc hở hang đứng bên xe máy, mô tô, nhà lầu giảm hẳn; những quyển lịch bàn đế nhựa, đế phíp giả gỗ của Nhà in Báo Nhân Dân vẫn chiếm ưu thế.

Phong phú và đa dạng nhất vẫn là lịch cuốn mà người ta vẫn quen gọi là lịch block. Từ những cuốn lịch tiểu,  khổ 7,5 cm x 10,5 cm giá 4 nghìn đồng đến lịch trung, khổ 10,5 cm x 15 cm. Nhiều nhất là lịch đại, khổ trên dưới 20 cm x 30 cm tuỳ loại, giá từ 70 đến 120 nghìn đồng; đặc biệt lịch cực đại, khổ trên dưới 40 cm x 60 cm giá từ 250 đến 380 nghìn đồng. Đã xuất hiện những cuốn lịch khổng lồ rộng cả mét vuông, giá hơn 1 triệu đồng/cuốn của một nhà xuất bản phía Nam tuy chưa được bày bán ở Yên Bái nhưng đã có người tiếp thị mời chào.

Nhà sách tự chọn Hồng Hà (Trung tâm Phát hành sách) với quảng cáo giảm 5 - 10% giá bìa cho khách hàng mua lịch.

Sự đa dạng về kích cỡ, chủng loại, hình thức đẹp, in trên giấy tốt với mức giá trên cho thấy giá lịch năm nay rất mềm, không tăng so với năm ngoái nếu căn cứ trên giá bìa. Vậy mà một số đại lý lớn còn sẵn sàng giảm hàng chục phần trăm cho người mua với số lượng lớn và giảm từ 5 đến 10% cho người tiêu dùng. Chị Bích Diệp - nhân viên bán hàng Công ty Sách - Thiết bị trường học cho biết: "Người dùng lịch bây giờ không chỉ để xem ngày tháng theo cách truyền thống mà còn có cả lịch can chi phục vụ những ai quan tâm đến vấn đề tâm linh, mỗi tờ lịch còn in một câu danh ngôn của các nhà hiền triết hay một câu thơ hay của các thi sĩ nổi tiếng.

Riêng vấn đề "cuốn lịch phải là vật trang trí trong mỗi căn phòng" đã khiến người làm lịch phải lựa chọn những chất liệu giấy tốt, in bằng công nghệ cao, hình thức đẹp để phục vụ người tiêu dùng". Đặc biệt năm nay, trên thị trường xuất hiện một loại lịch mới, thành quả của quá trình nghiên cứu công phu suốt 30 năm của các nhà nghiên cứu lịch pháp nước ta, đó là lịch nghệ thuật cửu niên. Không chỉ có ý nghĩa trong việc theo dõi thời gian, lịch này còn đáp ứng nhu cầu của những người yêu thích nghiên cứu lịch pháp, say mê những tác phẩm nghệ thuật trứ danh của thế giới. Có cả 5 loại lịch được an trú song hành trên cuốn lịch độc đáo này: dương lịch, âm lịch, lịch can chi, lịch tiết khí, lịch sao. Lịch can chi sẽ giúp những người hành nghề châm cứu biết được những thời điểm mà từng huyệt đạo trên cơ thể người khai mở, từ đó châm cứu đạt kết quả cao nhất. Đồng thời, mỗi tháng, mỗi quý đều có những dòng chữ in đậm để so sánh giữa lịch Việt Nam và lịch Trung Quốc.

Việc các cơ quan, ban ngành và nhất là các doanh nghiệp mua lịch tờ rồi in tên, địa chỉ, thương hiệu của mình vào để tặng nhân viên và các khách hàng đã khiến các cơ sở in lưới nhộn nhịp hẳn. Các cơ sở in lâu năm như: Hải Thắng, Út Bẩy, Công ty In Yên Bái tấp nập người vào ra. Theo ông Trần Tùng - Giám đốc Công ty cổ phần In và quảng cáo Đông Đô thì:  ''Năm nay giá lịch tờ rất hợp lý, loại 1 tờ giá 1.500 đồng, loại 5 tờ giá 8.000 đồng và loại 7 tờ giá 10.000 đồng, khách hàng có nhu cầu in tên, tuổi địa chỉ của mình lên lịch, chúng tôi cũng chỉ lấy 500 đồng mỗi tờ".

Trong số hàng chục nhà phân phối lịch trên địa bàn Yên Bái thì Trung tâm Phát hành sách vẫn giữ vai trò chủ đạo. Trung tâm đã ký hợp đồng với nhiều nhà xuất bản lớn, có uy tín về làm lịch như Nhà xuất bản Khoa học kỹ thuật, Nhà xuất bản Văn hoá - Thông tin, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Nhà xuất bản Hồng Đức... để mang về 2 vạn cuốn lịch phục vụ khách hàng. Hiện Trung tâm đã có thư mời đến các khách hàng lớn và áp dụng việc trừ chiết khấu theo đúng hợp đồng từ 30 đến 45%, riêng các khách hàng mua lẻ được giảm đến 10% giá bìa.

Theo ông Đặng Xuân Hải - Giám đốc Trung tâm thì thị trường lịch gần như không thể dự báo được. Việc có quá nhiều nhà xuất bản cùng chen chân trên một thị trường nhỏ, một số nhà xuất bản tư nhân phát hành những cuốn lịch chất lượng thấp nhưng trả chiết khấu cao thì việc tồn hàng là khó tránh khỏi. Là đơn vị ký hợp đồng với các nhà xuất bản lớn, làm lịch có kinh nghiệm, các sản phẩm đều có chất lượng tốt, hình thức đẹp nên đơn vị tin tưởng mặt hàng này sẽ được bán hết.Trong khi các mặt hàng khác đều tăng giá thì lịch lại không, có khi còn giảm, lợi ích đó người tiêu dùng được hưởng. "3500 đồng/cuốn lịch tiểu in giấy pơ - luya chất lượng tốt, dùng cả năm; loại đắt nhất, sang trọng nhất mà chỉ có giá trên 350 nghìn đồng, chưa trừ khuyến mại, vậy là chỉ có hơn 700 đồng chi cho lịch mỗi ngày, không có sản phẩm tiêu dùng uy tín, chất lượng nào lại thấp đến thế'' - Ông Hải khẳng định.

Lê Phiên - Minh Tuấn