Thành phố Yên Bái: Đẩy nhanh xây dựng vùng rau an toàn

Trên thực tế, với diện tích khoảng  trên 300 ha rau như hiện nay, sản lượng rau  xanh chưa cung cấp đủ nhu cầu tiêu dùng cho người dân thành phố. Để đảm bảo nhu cầu tiêu dùng cho người dân, rau xanh vẫn phải nhập từ các vùng lân cận hoặc các tỉnh miền xuôi lên. Bên cạnh đó, vấn đề an toàn thực phẩm cũng đang là mối lo bởi để tăng năng suất, sản lượng và bảo quản rau không bị hư hỏng nhiều hộ trồng rau đã sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật quá mức cho phép gây ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.

Rau xanh  tại thành phố Yên Bái được tập trung ở 7 xã là: Tuy Lộc, Âu Lâu, Giới Phiên, Hợp Minh, Tân Thịnh, Phúc Lộc và Văn Phú. Tại các xã này diện tích rau hiện tại là 238 ha, các loại rau trồng chủ yếu là: bắp cải, su hào, các loại rau cải, đậu, đỗ xanh, bí bầu...  năng suất đạt 175 tạ/ha, sản lượng đạt 4.183 tấn. Trên thực tế, sản xuất rau ở thành phố vẫn chủ yếu theo quy mô hộ gia đình, diện tích nhỏ, phân tán. Người nông dân chủ yếu sản xuất theo kinh nghiệm và phương pháp truyền thống, tức là dựa chủ yếu vào khai thác lợi thế tự nhiên, theo mùa vụ, vì vậy vào thời kỳ cao điểm các các mùa vụ thì lượng hàng hoá tập trung cao, không tiêu thụ nhanh thì lỗ nặng, nhưng trái vụ thì hầu như không có. 

Nhiều giống cây trồng do người dân tự truyền nhau, tự tạo giống nên nhanh bị thoái hoá, năng suất thấp và không được công nhận có bản quyền về giống cây trồng, nguy cơ nhiễm bệnh cao. Chất lượng rau sản xuất ra chưa đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm do nhiều hộ vẫn sử dụng phân tươi, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy định, đúng nguyên tắc. Đại đa số các hộ chưa áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong thâm canh tạo năng suất, sản lượng lớn, chưa biết liên kết nhau lại để thiết lập thị trường, chưa thực hiện gắn kết các công đoạn từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm nên giá cả sản phảm chưa có sức cạnh tranh trên thị trường.

Để đảm cung cấp lượng rau xanh cho thành phố, tăng thu nhập cho người trồng rau, đặc biệt là vấn đề an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng, thành phố  Yên Bái đã xây dựng dự án  sản xuất rau an toàn. Theo điều tra, tổng diện tích có khả năng trồng rau an toàn trên địa bàn 7 xã của thành phố là khoảng 100 ha, trong đó: Tuy Lộc là 45,45 ha, Tân Thịnh 9,12 ha, Giới Phiên là 16 ha...

Để dự án thực hiện hiệu quả còn rất nhiều việc phải làm. Trước tiên là việc đầu tư cơ sở hạ tầng riêng cho các khu trồng rau an toàn. Đến nay, ngoài vùng quy hoạch trồng rau an toàn ở Tuy Lộc thì hiện tại các vùng trồng rau chưa được đầu tư cơ sở hạ tầng riêng, thường sử dụng chung với sản xuất cây lương thực nên rất khó đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, để phát triển vùng rau an toàn, các cấp, các ngành thành phố cần đẩy mạnh công tác quản lý chỉ đạo, phân công, phân cấp rõ ràng, xây dựng kế hoạch phát triển rau an toàn hàng năm, từ đó xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ, hướng dẫn chuyển giao kỹ thuật, cấp giấy chứng nhận... Cùng với đó cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát từ khâu tiêu thụ sản phẩm đến tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định cho người  trồng rau.  Một vấn đề hết sức quan trọng đó là phải tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục, vận động người  trồng rau và người tiêu dùng thay đổi thói quen, sản xuất và tiêu dùng rau sạch.

Xây dựng vùng rau an toàn các hộ dân tham gia trồng rau giữ vai trò quan trọng. Vì vậy các hộ gia đình trồng rau cần liên kết lại, thành lập các liên gia,  tổ nhóm, HTX chuyên sản xuất rau để tạo điều kiện thuận lợi cho lập kế hoạch, thời vụ sản xuất các loại rau, đáp ứng nhu cầu thị trường. Tiến hành đăng ký với các cơ quan chức năng về sản xuất rau an toàn, vệ sinh an toàn thực phẩm, tổ chức chủ động liên kết tiêu thụ rau an toàn hoặc gắn kết chặt chẽ với các nhà phân phối và tiêu thụ sản phẩm.

Cần đa dạng hoá các loại rau phục vụ nhu cầu thị trường nhất là rau trái vụ, lựa chọn các loại cây giống có nguồn gốc rõ ràng, được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép sản xuất, có năng suất và chất lượng. Cần tuân thủ các quy trình kỹ thuật do Bộ Nông nghiệp ban hành trong sản xuất rau an toàn từ đó tạo thương hiệu rau trên thị trường thành phố.

Nguyễn Đình