Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đã đạt được thì việc sản xuất, kinh doanh chè vẫn chưa khai thác hết tiềm năng, thế mạnh, nhất là chất lượng nguyên liệu chưa đáp ứng được cho chế biến chè chất lượng cao…

Từng bước đưa sản xuất, kinh doanh chè trở thành một ngành kinh tế chủ lực trong kinh tế nông nghiệp, vài năm trở lại đây, Yên Bình đã có nhiều giải pháp và cơ chế đầu tư, xây dựng vùng nguyên liệu gắn với chế biến, đầu tư tăng năng suất, chất lượng, đáp ứng cho chế biến chè chất lượng cao. Huyện có trên 2.011ha chè nhưng sản xuất, kinh doanh chè không đạt kết quả cao, giống chè cũ, già cỗi dẫn đến năng suất thấp, chất lượng búp không đáp ứng cho nhu cầu chế biến, nhất là chế biến chè chất lượng cao.

Từ những yếu tố đó, Yên Bình đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, vận động nhân dân tích cực đầu tư thâm canh, thu hái đúng kỹ thuật và trồng mới, trồng cải tạo, thay thế giống chè cũ bằng chè lai, chè nhập nội năng suất cao, chất lượng tốt.

Ông Lã Tiến Hưng -Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Yên Bình cho biết: “Yên Bình xác định, một trong những nguyên nhân dẫn đến sản xuất, kinh doanh chè nhiều năm qua chưa tạo được tính đột phá là do chất lượng nương chè thấp, giống già cỗi, thu hái không đúng kỹ thuật, mức đầu tư thâm canh thấp. Để đưa sản xuất, kinh doanh chè phát triển tương xứng với tiềm năng, ngoài việc tiếp tục đầu tư thâm canh, thu hái đúng kỹ thuật thì huyện còn rất chú trọng cải tạo giống chè cũ bằng giống chè lai LDP1, LDP2 để đáp ứng cho chế biến chè chất lượng cao, nâng cao thu nhập cho nông dân”.

Xác định hướng đi đúng, phù hợp với xu thế phát triển, đến nay, toàn huyện đã trồng mới, trồng cải tạo được trên 500ha, chủ yếu bằng giống chè lai. Những diện tích này đã bắt đầu cho thu hoạch, tuy sản lượng chưa nhiều nhưng trong vùng đã có những nhà máy chế biến chè xanh chất lượng cao nội tiêu và xuất khẩu với giá cả trăm ngàn đồng mỗi ki-lô-gam. Không chỉ năng suất cao mà giá nguyên liệu búp chè lai cao hơn từ 400 - 500 đồng/kg so với giống chè thường. Chỉ tính riêng trong năm 2012, toàn huyện đã có 354 hộ dân thuộc 8 xã vùng chè đăng ký trồng cải tạo, thay thế trên 80ha chè giống mới.

Một số xã có diện tích trồng cải tạo giống chè nhiều là: Bạch Hà, Vĩnh Kiên, Hán Đà, Yên Bình... Để tiếp tục phát triển vùng chè nguyên liệu rộng lớn, năng suất cao, chất lượng búp tốt, đáp ứng cho chế biến, năm 2013 này, huyện Yên Bình đưa vào trồng mới, trồng cải tạo trên 100ha chè các loại. Song song với trồng cải tạo, hàng năm, huyện còn mở hàng trăm lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật cách chăm sóc, đầu tư thâm canh, thu hái và chế biến, nhờ vậy sản phẩm chè xanh Yên Bình đã và đang chiếm lĩnh thị trường.

Cùng với đó là khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến chè xanh chất lượng cao như: Nhà máy chè Hán Đà, Hợp tác xã chế biến chè xanh Hương Lý... không chỉ thu hút hàng trăm lao động địa phương mà còn thu mua ổn định nguyên liệu cho người làm chè với giá cao.

Bằng những việc làm cụ thể mà năng suất cũng như sản lượng chè ngày một tăng, nếu như năm 2010, năng suất chè bình quân mới đạt 7,4 tấn/ha thì năm 2012 đã tăng lên 9,4 tấn/ha.

Năng suất chè tăng cao, khâu thu mua, chế biến ổn định, cuộc sống người làm chè cũng dần khấm khá hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì việc trồng và cải tạo giống chè vẫn tồn tại những bất cập cần tháo gỡ. Diện tích cải tạo lớn nhưng làm vẫn chưa tập trung, phân tán, nhỏ lẻ dẫn đến khó khăn trong thu hoạch và chế biến.

Để việc trồng mới, trồng cải tạo chè đạt hiệu quả, huyện cần xây dựng kế hoạch cụ thể cho các xã đồng thời điều tra, khảo sát, vận động nhân dân trồng trong thời vụ tốt nhất. Yên Bình cũng không nên mở rộng diện tích trồng mới mà  trồng cải tạo theo hướng tập trung, tạo khối lượng hàng hóa lớn gắn với chế biến.

Chú trọng cải tạo, tăng năng suất, bảo đảm chất lượng búp, đáp ứng cho chế biến xuất khẩu, nâng cao giá trị và xây dựng thương hiệu chè Yên Bình là con đường xóa đói giảm nghèo trong nông nghiệp, nông thôn nhanh nhất.

Ngọc Trúc