Trường THPT Nguyễn Lương Bằng được thành lập năm 2000. Học sinh của nhà trường chủ yếu là con em nông dân, trong đó có gần 50% là học sinh người dân tộc thiểu số.

Tuy mới thành lập, đóng trên địa bàn nông thôn nhưng nhà trường sớm trở thành điểm sáng trong hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật. Từ năm 2006 đến nay, Trường đã có hàng chục giải quốc gia và ba giải quốc tế trong các cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc.

Thầy giáo Nguyễn Mạnh Hà - Hiệu trưởng nhà trường cho biết, đạt được kết quả này, nhà trường đã tích cực tổ chức tuyên truyền rộng rãi về mục đích, ý nghĩa việc nghiên cứu khoa học kỹ thuật tới 100% cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và cộng đồng xã hội; triển khai công tác nghiên cứu khoa học kỹ thuật cho học sinh phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường, đặc điểm của địa phương, đối tượng học sinh, chương trình, nội dung dạy học. Ngoài ra, nhà trường còn tổ chức hội thảo, tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về các quy định, hướng dẫn về các cuộc thi khoa học kỹ thuật.

Trong thời gian qua, Trường THPT Nguyễn Lương Bằng luôn chú trọng đến đội ngũ giáo viên, nhất là những giáo viên có năng lực và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học kỹ thuật; đưa nội dung hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học kỹ thuật vào sinh hoạt của tổ, nhóm chuyên môn đồng thời giao nhiệm vụ cho giáo viên trao đổi, thảo luận về những vấn đề thời sự, những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn trong các buổi sinh hoạt lớp, chào cờ, ngoại khóa để định hướng, hình thành ý tưởng về dự án nghiên cứu của học sinh.

Thầy giáo Tống Văn Thành, người có nhiều kinh nghiệm hướng dẫn học sinh thực hành nhiều mô hình nghiên cứu khoa học kỹ thuật cho biết: “Là giáo viên dạy môn học thực nghiệm, tôi luôn gắn giảng dạy với thực tiễn để tạo tính tò mò và thắc mắc cho học sinh. Ngoài ra, tôi còn hướng dẫn học sinh làm đồ dùng học tập, chứng minh kiến thức phổ thông gắn với thực tiễn sản xuất, qua đó giúp cho các em hiểu sâu hơn về lĩnh vực nghiên cứu khoa học”.

Điều đáng ghi nhận nữa là Trường THPT Nguyễn Lương Bằng đã thường xuyên phối hợp với các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, các viện và trung tâm khoa học công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật tỉnh, Quỹ Hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam, các nhà khoa học, cha mẹ học sinh trong việc hướng dẫn và đánh giá các đề tài khoa học của học sinh.

Đồng thời, trong quá trình triển khai tổ chức cuộc thi khoa học kỹ thuật, nhà trường đã gắn kết với các cuộc thi dành cho học sinh như: thi ý tưởng sáng tạo, thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn, thi hùng biện tiếng Anh, thi thí nghiệm thực hành, thi tin học trẻ không chuyên, thi sáng tạo kỹ thuật thanh thiếu niên và nhi đồng, đặc biệt là khuyến khích hoạt động tìm hiểu thực tiễn về tình hình kinh tế, xã hội của địa phương để tìm ra những nhu cầu thiết thực gắn với các đề tài áp dụng trong lao động sản xuất của nông dân, tiêu biểu như các mô hình: trồng rau khí canh bằng hệ thống phun mù dinh dưỡng, thu khí thải lò gạch làm sạch môi trường, máy chế biến thức ăn, máy bào vỏ quế, ươm hạt giống nhờ năng lượng ánh sáng…

Chú trọng hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật, từ năm 2006 đến nay, Trường THPT Nguyễn Lương Bằng đã đạt được 12 giải tại hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Yên Bái được tổ chức hai năm một lần; 10 giải quốc gia, 3 giải quốc tế tại cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc và nhiều phần thưởng cao quý khác. Nhiều năm liền, nhà trường được UBND tỉnh Yên Bái và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật.

Hà Tĩnh