Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, song với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, đến nay, 100% số xã của tỉnh có trường tiểu học, trạm y tế, đã có trên 535.000 lượt học sinh được hỗ trợ, miễn giảm học phí, chi phí học tập, tiền ăn trưa cho trẻ em mẫu giáo từ 3-5 tuổi, chính sách đối với học sinh bán trú và trường bán trú. Đặc biệt quan tâm phát triển giáo dục dân tộc, trong nhiều năm qua, giáo dục vùng đồng bào DTTS đã có bước phát triển vượt bậc.
Nổi bật là thực hiện thành công Đề án sắp xếp quy mô mạng lưới trường, lớp học của tỉnh giai đoạn 2016-2020, giúp con em đồng bào DTTS có điều kiện tốt hơn để nâng cao chất lượng học tập. Đề án đã đưa 7.690 học sinh đồng bào DTTS từ hơn 250 điểm trường lẻ về các điểm trường chính để có điều kiện tốt nhất trong sinh hoạt và học tập, giúp các em được hòa nhập, nâng cao kỹ năng sống và chất lượng học tập.
Hiện nay, toàn tỉnh có 9 trường phổ thông dân tộc nội trú với quy mô 88 lớp, 2.965 học sinh. Trong đó có 7 trường THCS, 64 lớp, 2.144 học sinh; 2 trường THPT, 24 lớp, 821 học sinh; học sinh người DTTS cấp THCS, THPT được học tại các trường phổ thông dân tộc nội trú đạt 7,3%.
Hệ thống giáo dục phổ thông dân tộc bán trú được củng cố và phát triển với quy mô 53 trường, 55 trường có học sinh bán trú với 24.540 học sinh, trong đó có 23.865 học sinh ở tại trường; có 4.126 học sinh THPT được hỗ trợ theo Nghị định 116/2016/NĐ-CP, trong đó 285 em được ở bán trú trong trường.
Các trường phổ thông dân tộc bán trú tiếp tục được quan tâm đầu tư, tăng số lượng tuyển sinh và đã từng bước khẳng định được chất lượng giáo dục; số lượng học sinh bán trú hàng năm tăng trên 10%.
Đồng chí Lý Đạt Lam - Trưởng phòng Dân tộc huyện Lục Yên cho biết: giai đoạn 2016 - 2020, huyện Lục Yên có 15 xã khu vực III và 15 thôn, bản đặc biệt khó khăn thuộc 8 xã khu vực II.
Thực hiện các chính sách về giáo dục - đào tạo, Đề án sắp xếp quy mô mạng lưới trường, lớp học của tỉnh giai đoạn 2016-2020 đã phát huy hiệu quả trong đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, nhất là việc huy động trẻ ra lớp, tỷ lệ học sinh DTTS ngày càng tăng.
Hàng năm, trẻ mẫu giáo 5 tuổi, trẻ trong độ tuổi tiểu học, THCS là người DTTS đi học luôn đạt từ 99% đến 100%, tình trạng học sinh DTTS bỏ học giảm nhiều...
Việc thực hiện các chính sách về dân số, y tế và chăm sóc sức khỏe, công tác y tế, chăm sóc sức khỏe cho đồng bào DTTS được quan tâm chú trọng. Tỉnh tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị các trạm y tế xã, đội ngũ cán bộ y tế tăng cả về số lượng và chất lượng từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho đồng bào.
Các chính sách hỗ trợ được triển khai đến tận các cơ sở y tế từ tỉnh đến xã và hộ gia đình, mở ra nhiều cơ hội cho đồng bào các DTTS trong tỉnh được tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế có chất lượng.
Công tác khám bệnh, chữa bệnh cho người nghèo và các đối tượng yếu thế được triển khai ở tất cả các cơ sở y tế từ tuyến xã đến tuyến tỉnh, tạo điều kiện cho người dân được khám chữa bệnh định kỳ tại các cơ sở y tế, được tiếp cận với dịch vụ y tế công và nâng cao sức khỏe cho người dân được thụ hưởng chính sách.
Tỉnh hỗ trợ mua 1.609.667 lượt thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) cấp cho người nghèo, người cận nghèo, người DTTS sống trong vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, người sống trong vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, đối tượng bảo trợ xã hội và trẻ em dưới 6 tuổi, người làm nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình.
Trong đó có 20.896 thẻ của đối tượng thuộc hộ cận nghèo được Nhà nước hỗ trợ 70% mức đóng BHYT, 30% còn lại được Dự án NOREED hỗ trợ 20% và quỹ BHYT tỉnh hỗ trợ 10%.
Từ năm 2016 - 2020, qua Chương trình Mở rộng vệ sinh và nước sạch nông thôn dựa trên kết quả vay vốn Ngân hàng Thế giới (hợp phần y tế) hỗ trợ cho các hộ gia đình nghèo, cận nghèo cải tạo, xây mới 30.000 nhà tiêu...
Phổ biến, tuyên truyền sâu rộng các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến vùng đồng bào DTTS, vận động nhân dân tích cực tham gia thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và các chương trình, chính sách dân tộc với các hình thức phong phú, đa dạng đã giúp giáo dục đạt kết quả quan trọng, dân trí được nâng lên, việc chăm sóc sức khỏe cho người dân được chú trọng. Qua đó, nâng cao niềm tự hào, tin tưởng của đồng bào các DTTS vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, nhất là trong thời kỳ đổi mới hiện nay.
Thành Trung