Phòng ngừa đột quỵ não khi trời lạnh

Những ngày vừa qua, Bệnh viện Đa khoa Hữu Nghị 103 liên tục tiếp nhận bệnh nhân đột quỵ, có những trường hợp đã tử vong trước khi vào tới Khoa Cấp cứu, nhiều trường hợp khác giữ được tính mạng nhưng phải điều trị rất lâu, quá trình hồi phục khó khăn, trong đó phần lớn là để lại di chứng suốt cuộc đời.
Thời tiết rét đậm, rét hại rất dễ khiến nhiều người bị quật ngã bởi bệnh tật,  trong đó, đột quỵ não là một căn bệnh nguy hiểm đe dọa tới sức khỏe và tính mạng người bệnh. Đột quỵ não hay còn gọi là tai biến mạch máu não xảy ra khi một phần não bộ bị tổn thương do tắc nghẽn mạch máu não đi nuôi não hoặc vỡ mạch máu não. Lúc này não bộ không được cung cấp đủ oxy để có thể hoạt động bình thường dẫn đến việc một vùng não nào đó hay nhiều phần não bộ sẽ giảm hay ngừng hoạt động kéo theo việc mất chức năng điều khiển các cơ quan khác hoạt động, tổn thương gây chết các tế bào não. Đột quỵ não có thể gây liệt nửa người, liệt tay chân, rối loạn ngôn ngữ, mất ý thức và có thể đi vào hôn mê, tử vong.
Dưới thời tiết lạnh giá, mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch bị thu hẹp khiến lưu lượng máu đến não giảm so với bình thường. Mặt khác, các mạch máu dễ co lại làm tăng huyết áp, tăng áp lực trong lòng mạch. Với người đã có biến chứng xơ vữa động mạch hay huyết khối, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ với nguy cơ tử vong và các biến chứng vô cùng nặng nề.
Những ai cần chú ý nguy cơ đột quỵ khi trời lạnh?
Trước hết, tuổi cao chính là một nguy cơ hàng đầu. Trong thời điểm lạnh giá, nhiệt độ thay đổi thất thường, nguy cơ đột quỵ thường tiềm ẩn ở những người cao tuổi do lưu lượng máu qua não ở người già giảm rất thấp bởi xơ cứng động mạch, các chức năng khác của cơ thể suy yếu nên khó thích nghi với những thay đổi của thời tiết. Người cao tuổi lại thường có sẵn nhiều bệnh lý như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, suy tim, xơ vữa động mạch, đái tháo đường... là những yếu tố làm tăng thêm nguy cơ đột quỵ não trong mùa lạnh.
Không chỉ người cao tuổi mà những ai có tiền sử tăng huyết  áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch như kể trên đều có nguy cơ, kể cả tuổi còn trẻ. Những người có rối loạn mỡ máu, béo phì, lạm dụng rượu bia, thuốc lá... cũng rất dễ bị đột quỵ tấn công. Do vậy, cũng cần đặc biệt lưu ý trong thời điểm thời tiết chuyển lạnh bất thường như hiện nay.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Để phòng ngừa đột quỵ những ngày lạnh, điều cần nhớ đầu tiên là mặc đủ ấm. Người cao tuổi nên mặc ấm, đội mũ, quàng khăn đầy đủ khi ra khỏi nhà. Vào ngày lạnh giá, nên tập thể dục trong nhà để đảm bảo sức khỏe. Nếu tập thể dục ngoài trời, tốt nhất là tránh tập vào buổi sáng sớm, chuyển sang tập vào buổi chiều. Hạn chế đi ra khỏi nhà vào lúc sáng sớm hay tối muộn. 
Trong sinh hoạt hàng ngày, tránh bực bội, căng thẳng, stress. Không tắm và gội đầu cùng lúc. Khi tắm, gội không nên chọn thời điểm khi đói quá, sau khi ăn hoặc sau 10 giờ đêm. Tắm phải ở nơi kín gió, ấm áp. 
Ngoài ra, cần phải kiểm soát và ổn định huyết áp ở những người mắc bệnh tăng huyết áp vì đó là nguyên nhân chính gây vỡ mạch máu não. Đái tháo đường cũng là yếu tố gây xơ vữa động mạch não dẫn đến thiếu máu ở não. Bệnh nhân đái tháo đường có nguy cơ đột quỵ cao gấp 2,5 - 4 lần người bình thường. 
Do đó, ổn định đường huyết cũng là cách để phòng ngừa bệnh đột quỵ. Những người có bệnh lý về tim mạch như các bệnh van tim, thiếu máu cơ tim cục bộ, rối loạn nhịp tim, rung nhĩ phải điều trị ngay.
Trong chế độ ăn, cần chú ý giảm chất béo có nguồn gốc từ động vật, ăn nhiều rau xanh, giảm muối, tránh xa các chất kích thích như thuốc lá, rượu, bia... Tập thể dục đều đặn với cường độ vừa phải để rèn luyện sức khỏe.
Những dấu hiệu đột quỵ não và xử lý trước cấp cứu
Đột quỵ não thường khởi phát đột ngột. Người bệnh bỗng nhiên có các triệu chứng như: nhức đầu nghiêm trọng kèm theo nôn mửa, chóng mặt; cảm giác tê yếu một bên mặt, một bên cơ thể, không giữ được thăng bằng... 
Nặng hơn, bệnh nhân đột nhiên bị ngã hoặc bỗng nhiên mất phối hợp trong các động tác như đang ăn làm rơi đũa, rơi bát; liệt nửa mặt, một bên mép xệ xuống, liệt nửa người; khó nuốt, khó nói, nói ngọng; mắt đột nhiên nhìn mờ, nhìn thấy hình đôi hoặc đen... Tùy theo đột quỵ não do thiếu máu não hay do xuất huyết não, nhồi máu não mà các triệu chứng có thể biểu hiện từ mức độ nhẹ tăng dần hay ồ ạt, nặng ngay từ đầu.
Đột quỵ não là một cấp cứu tối khẩn cấp, từng giờ từng phút đều ảnh hưởng tới nguy cơ tổn thương não và tử vong. Do vậy, khi thấy các dấu hiệu nghi đột quỵ, bệnh nhân cần được đưa đi cấp cứu ngay. Trong thời gian chờ đợi trợ giúp của y tế, cần đặt người bệnh lên mặt phẳng cứng, không nên để đầu trên gối mềm, đệm mềm. Ủ ấm cho bệnh nhân. Quay nghiêng mặt bệnh nhân sang một bên để tránh nôn ói gây ngạt thở. Nếu có thể, kiểm tra nhịp tim, huyết áp của người bệnh. Kiểm tra xem người bệnh còn tỉnh hay hôn mê. Nếu thấy không còn thở có thể sơ cứu hô hấp nhân tạo miệng - miệng. Tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn hay uống bất cứ loại thuốc gì cho đến khi được đưa tới bệnh viện.
Ths, bác sĩ Hồ Hữu Hóa (Bệnh viện Đa khoa Hữu nghị 103 Yên Bái)

Ý kiến bạn đọc

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Bước tiến chiến lược trong chính sách an sinh giáo dục

Bước tiến chiến lược trong chính sách an sinh giáo dục

Hai Nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi và miễn, hỗ trợ học phí cho người học trong hệ thống giáo dục quốc dân, đã đánh dấu một bước tiến có ý nghĩa chiến lược trong chính sách an sinh giáo dục nước ta.

Chấm thi khẩn trương nhưng không được 'sót bài', 'sót ý' để bảo đảm quyền lợi cho thí sinh

Chấm thi khẩn trương nhưng không được 'sót bài', 'sót ý' để bảo đảm quyền lợi cho thí sinh

Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 vừa có cuộc trả lời phỏng vấn báo chí về công tác chấm thi trong bối cảnh vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, việc bảo đảm quyền lợi cho thí sinh trong khâu chấm thi, độ khó của đề thi Toán, Tiếng Anh,...

Mã vùng điện thoại cố định sau sáp nhập như nào?

Mã vùng điện thoại cố định sau sáp nhập như nào?

Với 11 tỉnh/thành phố không có sự biến động, mã vùng điện thoại cố định vẫn giữ nguyên. Với 23 tỉnh/thành phố mới được sắp xếp từ 2 tỉnh/thành phố trở lên sẽ áp dụng song song các mã vùng điện thoại cố định, sau đó dự kiến sẽ áp dụng theo mã vùng của tỉnh mới.

Chính quyền hai cấp ở Lào Cai: Gần dân, sát việc

Chính quyền hai cấp ở Lào Cai: Gần dân, sát việc

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính và đưa vào vận hành mô hình chính quyền hai cấp, đến nay, bộ máy hành chính của tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Chính quyền cơ sở tại nhiều địa phương không chỉ hoạt động hiệu quả mà còn gần dân, sát cơ sở, giải quyết công việc nhanh gọn, minh bạch, tăng sự hài lòng của người dân.

Đẩy nhanh tiến độ xóa nhà tạm

Đẩy nhanh tiến độ xóa nhà tạm

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 338/TB-VPCP kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Phiên họp lần thứ 15 Ban chỉ đạo Trung ương về xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.

fb yt zl tw