Hiện nay, đội ngũ làm công tác DS trên địa bàn tỉnh có 233 người. Trong đó: tuyến tỉnh 11 người, tuyến huyện 49 người, tuyến xã 173 người và gần 2.000 cộng tác viên DS. Đây là những người trực tiếp truyền thông, vận động người dân thực hiện Pháp lệnh DS và tiếp cận với dịch vụ KHHGĐ, các dịch vụ nâng cao chất lượng DS như: sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh, khám sức khỏe trước kết hôn, khám sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh nhằm nâng cao chất lượng DS…
Thời gian qua, tỉnh Yên Bái luôn chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ DS các cấp góp phần xây dựng đội ngũ làm công tác DS và cộng tác viên DS có đủ phẩm chất, trình độ và năng lực, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Tuy nhiên, để nâng cao năng lực đội ngũ này trong tình hình mới, tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 235/KH-UBND ngày 20/10/2021 về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác DS các cấp giai đoạn 2021-2030.
Theo đó, đối tượng được đào tạo là lãnh đạo quản lý công tác y tế DS các cấp; công chức, viên chức làm công tác DS tuyến tỉnh, huyện, xã; công chức, viên chức y tế phụ trách về chăm sóc sức khỏe sinh sản, dịch vụ KHHGĐ và nâng cao chất lượng DS tỉnh, huyện, xã; cộng tác viên DS thôn, làng, tổ dân phố.
Nội dung đào tạo tập trung vào các kiến thức về quy mô, cơ cấu, chất lượng và phân bố DS; các nội dung về DS và phát triển; công tác
quản lý về DS phát triển trong tình hình mới; các nội dung về tư vấn và cung ứng dịch vụ DS; nâng cao chất lượng DS sàng lọc trước sinh và sơ sinh, tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi,...
Kế hoạch đề ra từ năm 2021-2030, đào tạo nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác DS các cấp và nhân viên y tế thôn, bản kiêm cộng tác viên DS đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Tăng cường tổ chức các lớp bồi dưỡng DS cơ bản cho đội ngũ công chức làm công tác DS, tối thiểu 80% công chức được bồi dưỡng về kiến thức DS cơ bản. Hàng năm tổ chức bồi dưỡng tập huấn kiến thức cho nhân viên y tế thôn, bản kiêm cộng tác viên DS theo nhu cầu và khả năng của địa phương...
Sau hơn 1 năm triển khai Kế hoạch Chi cục DS-KHHGĐ cử 10 lượt công chức tham gia các lớp đào tạo, tập huấn nâng cao chuyên môn nghiệp vụ do Tổng cục DS-KHHGĐ tổ chức. Ngoài ra, chi cục tổ chức lớp tập huấn ngắn hạn về các nội dung DS đối với cán bộ tuyến huyện và trạm y tế xã, thôn, bản. Chi cục
DS-KHHGĐ đã phối hợp với Sở Nội vụ tổ chức 3 lớp tập huấn cho 150 nhân viên y tế thôn, bản kiêm cộng tác viên DS của 9 huyện thị xã, thành phố về bồi dưỡng kiến thức DS... Tại Trung tâm Y tế thị xã Nghĩa Lộ và huyện Mù Cang Chải tổ chức được 3 lớp tập huấn cho 188 học viên là cán bộ trạm y tế, nhân viên y tế thôn, bản kiêm cộng tác viên DS về công tác thu thập thông tin, kho dữ liệu điện tử, nghiệp vụ công tác DS-KHHGĐ…
Chị Hà Thị Ngãi cộng tác viên DS thôn Đức Thịnh, xã Hưng Khánh, huyện Trấn Yên vừa tham gia lớp tập huấn do Chi cục DS-KHHGĐ phối hợp với Sở Nội vụ tổ chức bồi dưỡng kiến thức DS cho nhân viên y tế thôn bản cho biết: "Tham gia lớp tập huấn tôi được bồi dưỡng thêm chuyên môn, kiến thức để phổ biến, tuyên truyền tới người dân. Thôn tôi có 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, nhiều người không biết tiếng phổ thông, nên tôi phải tuyên truyền bằng tiếng đồng bào để bà con hiểu, thậm chí phải đi tuyên truyền vào buổi tối, do ban ngày người dân đi làm. Nhờ đó, giúp người dân thay đổi nhận thức, hành vi, nhiều năm thôn không xảy ra trường hợp sinh con thứ 3, tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống”.
Bên cạnh những kết quả đạt được thì công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ DS còn gặp khó khăn. Ở một số địa phương tại cấp huyện, xã còn chưa thực sự quan tâm đến công tác DS. Mô hình sáp nhập bộ máy DS vào ngành y tế gặp khó khăn trong việc phối hợp liên ngành thực hiện nhiệm vụ nên công tác DS chưa được quan tâm đúng mức.
Mạng lưới cán bộ chuyên trách DS xã và cộng tác viên dân số tại thôn, bản, tổ dân phố không còn mà hoạt động DS được kiêm nghiệm với các chức danh khác nên ít được quan tâm. Nguồn kinh phí để đào tạo, tập huấn chuyên môn về DS rất ít trong khi đội ngũ cán bộ làm công tác DS hầu hết là mới chưa nắm được nội dung về công tác DS trong tình hình mới...
Thu Hiền