Chỉ cách đây vài năm, mặc dù đã được quan tâm nhưng công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân tại cơ sở ở Văn Yên còn gặp hết sức khó khăn, đặc biệt là tại 13 xã vùng cao, 9 xã vùng đặc biệt khó khăn. Thời điểm đó, mặc dù các xã đều có Ban chỉ đạo chăm sóc sức khỏe nhân dân nhưng nhiều nơi chưa nhận thức đúng vai trò của Ban, nên chỉ đạo thiếu sâu sát. Cấp ủy và HĐND đều có nghị quyết chuyên đề về chăm sóc sức khỏe nhân dân, song những nghị quyết này chỉ mang tính hình thức, hiệu quả thấp.

Vì vậy, cán bộ y tế xã cũng chưa chủ động tham mưu với cấp ủy, chính quyền; chưa tích cực đề xuất những biện pháp cụ thể  để chăm sóc sức khỏe nhân dân. Công tác truyền thông giáo dục sức khỏe đã được triển khai nhưng còn nhiều hạn chế do thiếu cán bộ, thiếu kinh phí, kỹ năng truyền thông và phương tiện truyền thông. Về cơ sở vật chất, hầu hết các trạm  y tế xã không đạt yêu cầu do được xây dựng  từ lâu nên số phòng và diện tích thiếu và hẹp; trang thiết bị phục vụ công tác và phục vụ chuyên môn còn thiếu. Tại nhiều xã, cán bộ y tế trình độ chuyên môn không đáp ứng được yêu cầu công việc... Từ những nguyên nhân đó dẫn đến chất lượng khám, chữa bệnh tại cơ sở không đáp ứng yêu cầu, dù không có những dịch bệnh lớn xảy ra nhưng do người dân không tham gia vào công tác chăm sóc sức khỏe bản thân và cộng đồng nên sức khỏe và nguy cơ bệnh tật luôn tiềm ẩn.

Thực hiện chương trình xây dựng chuẩn CQGVYTX, Huyện ủy Văn Yên đã có Chỉ thị 87/CT - HU ngày 13/6/2005 về "Lãnh đạo công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, xây dựng CQGVYTX". Để bảo đảm mục tiêu và tiến độ kế hoạch đề ra, UBND huyện đã có kế hoạch về việc thực hiện  CQGVYTX năm 2005, 2006, 2007. Trong đó, kiện toàn lại Ban chăm sóc sức khỏe nhân dân (CSSKND) của huyện và Ban chỉ đạo; phân công nhiệm vụ cho từng thành viên phụ trách từng xã chuẩn; Bệnh viện đa khoa và Trung tâm Y tế dự phòng huyện thành lập các tổ chuyên môn hỗ trợ các xã.

Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, công tác xã hội hóa chăm sóc sức khỏe nhân dân được đẩy mạnh. Nhận thức, thái độ và hành động của cấp ủy, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể các cấp và người dân về công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân đã có sự chuyển biến, đã thấy lợi ích của việc xây dựng CQGVYTX. Công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân từ đó đã được đưa vào nghị quyết của Đảng, HĐND các cấp; chính quyền cụ thể hóa nghị quyết thành kế hoạch hành động; các ban, ngành có kế hoạch hoạt động của ngành mình. Ban CSSKND tại các xã đã được kiện toàn và đã hành động tích cực trong đó tập trung phân công nhiệm vụ cho từng thành viên tổ chức thực hiện; vận động các gia đình làm công trình vệ sinh môi trường thôn, bản. Trong đó, những tiêu chí về vệ sinh môi trường được đưa vào tiêu chí xây dựng làng văn hóa. Nhiều xã đã có nghị quyết để đầu tư  xây dựng cơ sở vật chất làm cổng, xây tường rào, quyết vôi, lát nền, sửa chữa nhỏ.... tại các trạm y tế xã.

Sau khi chia tách bàn giao y tế xã về huyện quản lý, một số cán bộ cắm điểm đã rút về Trung tâm Y tế  huyện gây khó khăn về nhân lực. Để tháo gỡ khó khăn này, Phòng Y tế huyện đã tham mưu cho UBND huyện điều chỉnh bố trí sắp xếp kịp thời lực lượng cán bộ y tế một cách hợp lý.

Vì vậy, đến nay các xã đều đảm bảo số lượng và cơ cấu cán bộ theo quy định. Hiện nay huyện đang cử 15 cán bộ y tế đi học chuyên tu trong đó có 14 bác sỹ, 1 dược sỹ bổ sung vào nguồn nhân lực. Cơ sở vật chất cũng được tăng cường, đến nay đã có 4 trạm y tế xã đạt theo tiêu chuẩn, nhiều trạm y tế được đầu tư nâng cấp.  Có thể nói, việc xây dựng xây dựng CQGVYTX  ở Văn Yên đã đem lại hiệu quả tức thì. Nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền cũng như người dân đã thay đổi từ đó có những hành động cụ thể vào công tác này. Tại các trạm y tế xã, lề lối làm việc của cán bộ y tế được chấn chỉnh. Tại các xã đã đạt chuẩn như: Đông Cuông, An Thịnh, An Bình, Hoàng Thắng, Quang Minh, Tân Hợp, Mậu A, Ngòi A, Yên Hưng Yên Thái, Yên Phú, Mậu Đông các hoạt động của trạm đi vào nề nếp từ việc xây dựng kế hoạch, ghi chép sổ sách, báo cáo, lập lịch công tác, lịch sinh hoạt chuyên môn, giao ban với y tế thôn bản... Từ đó, công tác khám chữa bệnh cho nhân dân  tại cơ sở được nâng lên một bước, đáp ứng một phần công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình xây dựng CQGVYTX  ở Văn Yên vẫn còn nhiều tồn tại và khó khăn cần tháo gỡ. Đó là việc chỉ đạo các ngành thành viên trong Ban CSSKND đối với ngành dọc tham gia vào thực hiện CQGYTX chưa nhiều, nội dung hoạt động chưa cụ thể, báo cáo hoạt động còn chung chung, phối hợp với ngành y tế chưa thường xuyên. Sự  hoạt động và lồng ghép các nguồn lực để hỗ trợ cho xây dựng xã CQGVYTX còn ít. Tài liệu, phương tiện truyền thông giáo dục sức khỏe còn thiếu, đặc biệt một số xã chưa có loa truyền thanh xuống thôn bản. Tỷ lệ số hộ gia đình sử dụng nước sạch, hố xí hợp vệ sinh và xử lý phân gia súc còn thấp đặc biệt là tại vùng cao. Cơ sở nhà trạm y tế đa số chưa đảm bảo tiêu chuẩn, thiếu phòng làm việc, thiếu công trình phụ trợ. Đặc biệt có những nhà trạm đã xuống cấp như: Đại Phác, Lâm Giang, Châu Quế Hạ, Xuân Ái...

Vì vậy trong thời gian tới, cùng với sự nỗ lực của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện, Văn Yên tiếp tục rất cần sự quan tâm, hỗ trợ của tỉnh, đặc biệt là của ngành y tế về  xây dựng cơ sở vật chất, về nâng cao trình độ chuyên môn cũng như chế độ, chính sách cho cán bộ y tế. Có như vậy, chương trình xây dựng CQGVYTX mới đạt được yêu cầu đề ra.

Minh Bảo