Năm 2011, thực hiện đề án của tỉnh về việc di dời đồng bào dân tộc Mông từ các thôn vùng cao, vùng sâu đến khu vực định cư mới, các hộ dân của thôn Làng Lao đã chuyển đến thôn Táng Khờ 1, xã Cát Thịnh. Trước khi "hạ sơn", Làng Lao được biết đến là thôn "3 không": không điện, không đường, không trạm y tế. Cuộc sống của người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp tự cung tự cấp, thiếu thốn về mọi mặt.
Anh Sùng A Phềnh - Trưởng thôn Làng Lao cho biết: "Ngày xưa, khi còn ở Làng Lao cũ, điều kiện rất khó khăn: không có điện thắp sáng, không có đường, không có sóng điện thoại. Cuộc sống người dân rất vất vả. Đói nghèo, bệnh tật bủa vây quanh năm”.
Sau khi chuyển đến khu định cư mới, với sự hỗ trợ của Nhà nước, người dân đã được tiếp cận với điện, nước sạch và hệ thống giao thông được cải thiện đáng kể. Cụ thể, từ nhiều nguồn đầu tư, xã Cát Thịnh đã huy động người dân cùng chung tay mở mới, bê tông hóa 7 km đường lên khu hạ sơn, hoàn thành vào năm 2014 với kinh phí đầu tư hơn 12 tỷ đồng. Ngoài ra, thôn còn được đầu tư các công trình thủy lợi và hệ thống nước sạch với số vốn hàng chục tỷ đồng.
Anh Sùng A Cở - người dân thôn Làng Lao - một trong những hộ đầu tiên hạ sơn chia sẻ: "Kể từ khi xuống nơi ở mới, cuộc sống của gia đình tôi đã thay đổi nhiều lắm. Việc đưa con đi học, đưa cả nhà đi chợ, đi khám bệnh đã dễ dàng, thuận tiện hơn rất nhiều”.
Để giúp người dân "an cư lạc nghiệp”, nhận thấy tiềm năng kinh tế từ cây quế, cấp ủy, chính quyền xã Cát Thịnh tích cực tuyên truyền, vận động người dân thôn Làng Lao chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tập trung vào trồng quế. Việc trồng quế không chỉ mang lại thu nhập ổn định, mà còn giúp bảo vệ môi trường, chống xói mòn đất. Hiện, người dân thôn Làng Lao đã trồng được gần 200 ha quế, hơn 30 ha bồ đề.
Việc trồng quế đã trở thành hướng đi chủ đạo trong phát triển kinh tế của thôn. Nhiều hộ đã mở rộng diện tích trồng quế, tạo nguồn thu nhập ổn định và cải thiện đời sống, điển hình như gia đình anh Sùng A Pha, Chảo Pla Sinh…
Cùng với phát triển kinh tế, việc xây dựng đời sống văn hóa và xóa bỏ các hủ tục cũng được chú trọng. Trước đây, do điều kiện sống biệt lập, người dân Làng Lao thường duy trì các hủ tục trong việc cưới hỏi, việc lễ, gây ảnh hưởng đến đời sống kinh tế và sức khỏe cộng đồng. Nhờ sự tuyên truyền, vận động của chính quyền địa phương và các đoàn thể, nhận thức của người dân đã dần thay đổi.
Các hủ tục như: tảo hôn, thách cưới cao, hôn nhân cận huyết thống, lễ tang kéo dài mổ nhiều gia súc, gia cầm, tiêu tốn tiền của… đã được xóa bỏ. Thay vào đó, người dân thực hiện nếp sống văn minh, tổ chức các nghi lễ theo hướng tiết kiệm, gọn nhẹ nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống.
Ông Vàng A Tính - Bí thư Chi bộ thôn Làng Lao cho biết: "Đến nay, khi có người qua đời, các hộ đều đưa vào quan tài rồi mới tổ chức lễ tang và chôn cất đúng nơi quy định. Đám cưới cũng không thách cưới cao, không mổ nhiều trâu, bò; đời sống người dân đã có nhiều khởi sắc; tỷ lệ hộ nghèo giảm nhiều qua từng năm; tỷ lệ hộ có nhà kiên cố chiếm trên 70%. Chúng tôi mong muốn sẽ tiếp tục được Nhà nước và các tổ chức, đoàn thể quan tâm hỗ trợ, đầu tư hạ tầng, đặc biệt là làm đường và mở rộng con đường dẫn vào khu sản xuất ở Làng Lao cũ để khắc phục tình trạng thiếu đất sản xuất, giúp người dân phát triển chăn nuôi, trồng trọt ở khu vực này được thuận lợi hơn”.
Từ những kết quả đạt được cho thấy, hành trình đổi thay của thôn Làng Lao là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của các chính sách phát triển kinh tế - xã hội đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, để bảo đảm sự phát triển bền vững, giúp người dân thôn Làng Lao có cuộc sống ổn định hơn, cần tiếp tục có những chính sách hỗ trợ lâu dài, giúp bà con giải quyết những khó khăn còn tồn đọng, mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho thế hệ mai sau. Với tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên, Làng Lao chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới.
Hồng Oanh
