Trên cơ sở dự báo kết quả PCGD THCS giai đoạn 2009 – 2012, Văn Chấn đã có nhiều giải pháp để 100% số xã, thị trấn đạt chuẩn bền vững vào năm 2012.
Là địa phương có 31 đơn vị hành chính nhưng có tới 25 xã vùng khó khăn, trong đó có 11 xã đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều, hủ tục lạc hậu vẫn tồn tại trong một số cộng đồng đồng bào dân tộc thiểu số... đã ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng công tác phổ cập giáo dục.

Do hạn chế về năng lực nên một số thành viên ban chỉ đạo cấp xã, nhất là những xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn còn bất cập trong khâu tổ chức, triển khai, thực hiện. Một bộ phận người dân chưa nhận thức rõ, chưa quan tâm tạo điều kiện cho con em đi học. Trong tổng số trên 11 ngàn học sinh bậc THCS có 68,9% học sinh là người dân tộc thiểu số, trong đó học sinh nữ chiếm 45,5%, có 326 em là con hộ nghèo. Đội ngũ giáo viên THCS của Văn Chấn thiếu về số lượng, chưa đồng bộ về cơ cấu, thiếu nhiều giáo viên dạy các môn như: Sinh, Hoá, Địa, Mỹ thuật, Âm nhạc, Tin học, Ngoại ngữ...

Cơ sở vật chất trường, lớp học, thiết bị dạy học, nhà ở giáo viên, nhà ở học sinh nội trú còn thiếu, hầu hết các trường học vùng cao không có phòng chức năng, phòng thư viện, thí nghiệm... Trước những khó khăn của địa phương, bên cạnh tăng cường về cơ sở vật chất, ổn định quy mô trường, lớp học, kiện toàn, chuẩn hoá đội ngũ giáo viên..., Văn Chấn đã kịp thời ban hành hệ thống văn bản hướng dẫn thực hiện PCGD THCS, hướng dẫn các đơn vị xây dựng kế hoạch hàng năm, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ, về định hướng và giải pháp để thực hiện nhiệm vụ PCGD đạt kết quả cao.

Đối với ban chỉ đạo cấp xã, đã tổ chức phân công cán bộ chủ chốt, các đoàn thể  phụ trách các thôn, bản, chịu trách nhiệm huy động học sinh đi học, trưởng thôn, bản phụ trách tới từng hộ gia đình, từng học sinh để vận động và duy trì sĩ số hàng ngày. Riêng đối với ngành giáo dục - đào tạo thực hiện việc giao chỉ tiêu và chỉ đạo các trường THCS mở các lớp bổ túc THCS, huy động trẻ trong độ tuổi phổ cập ra lớp, tổ chức ký cam kết giữa gia đình, chính quyền, học sinh, giáo viên với nhà trường, xây dựng và thực hiện hương ước thôn, bản về trách nhiệm cho con em đi học đều, không bỏ học. Các nhà trường đã chủ động thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ là vừa tổ chức giảng dạy chính khoá vừa tập trung huy động tối đa số người trong diện PCGD THCS  theo học các lớp bổ túc, duy trì tỷ lệ học sinh đi học đều, chống bỏ học.

Để huy động và duy trì có hiệu quả các lớp bổ túc THCS, huyện đã thực hiện đúng chính sách hỗ trợ đối với người học lớp bổ túc THCS như: học sinh các xã vùng cao được cấp sách giáo khoa, văn phòng phẩm, học sinh trong độ tuổi phổ cập ở các xã vùng đặc biệt khó khăn được hỗ trợ 40.000 đồng/tháng, thực hiện các chính sách hỗ trợ giáo viên ... do đó trong những năm qua, Văn Chấn đã huy động được 463 lượt lớp bổ túc THCS với trên 15 ngàn lượt học sinh, huyện đã có 84,6% số người trong độ tuổi từ 15 – 18 tuổi có bằng tốt nghiệp THCS, đã có 28 đơn vị xã, thị trấn đạt chuẩn PCGD THCS.

Tuy đã đạt chuẩn PCGD THCS nhưng đến nay Văn Chấn vẫn còn 3 xã chưa đạt chuẩn là: An Lương, Nậm Mười và Sùng Đô. Đặc biệt, qua dự báo kết quả PCGD THCS giai đoạn 2009 – 2012 cho thấy tính chưa bền vững của công tác này. Theo đó, năm 2009 sẽ có 4 xã nguy cơ mất chuẩn đó là: Nghĩa Tâm, Sơn Thịnh, Suối Bu và thị trấn Nông trường Liên Sơn; năm 2010, số đơn vị trong diện nguy cơ mất chuẩn sẽ là 7 xã, thị trấn và xã Suối Bu sẽ mất chuẩn. Nếu như năm 2008 những xã chưa đạt chuẩn đều là những xã có điều kiện khó khăn thì sang năm 2009 số xã có nguy cơ mất chuẩn đã xuất hiện tên những xã thuộc vùng thấp, vùng kinh tế, xã hội phát triển của Văn Chấn như: Phù Nham, Sơn Thịnh, thị trấn Nông trường Liên Sơn...

Phấn đấu đến năm 2012, có 100% số xã, thị trấn trên địa bàn đạt chuẩn PCGD THCS một cách vững chắc, huyện Văn Chấn tiếp tục quan tâm đầu tư cho ngành học mầm non, tạo tiền đề vững chắc cho chất lượng giáo dục tiểu học và THCS; hoàn thiện hệ thống mạng lưới trường lớp, đầu tư cơ sở vật chất dạy và học, đặc biệt là cơ sở vật chất phục vụ cho học sinh bán trú ở các đơn vị xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa và xác định đây là giải pháp quan trọng cho việc duy trì  chuẩn phổ cập THCS nhằm thu hút tối đa trẻ tốt nghiệp tiểu học vào THCS; thực hiện sự phân công, phân nhiệm rõ ràng cho thành viên ban chỉ đạo các cấp, đồng thời tổ chức các lớp tập huấn ngắn ngày để giúp thành viên ban chỉ đạo nắm vững tiêu chuẩn, nghiệp vụ công tác phổ cập giáo dục.

Ông Hà Kim Nhăng – Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo huyện Văn Chấn cho biết thêm: “Thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường cán bộ quản lý, chỉ đạo và đội ngũ giáo viên có chất lượng cho các xã vùng đặc biệt khó khăn, chỉ đạo các trường thường xuyên kiểm tra hồ sơ phổ cập, đảm bảo số liệu chính xác, theo dõi sát sao tiến độ thực hiện phổ cập, Văn Chấn tập trung tăng cường công tác vận động nhân dân và phụ huynh học sinh tham gia, ủng hộ các hoạt động xã hội hoá giáo dục, tạo điều kiện cho con em đi học để sự nghiệp giáo dục nói chung và công tác PCGD THCS nói riêng của Văn Chấn phát triển bền vững....”

Khánh Linh