Nghị quyết TW 5 khóa VIII:

Xây dựng Hệ giá trị văn hóa Việt Nam trong tình hình mới

Trong bối cảnh mới, việc bảo tồn và phát huy bản sắc-hệ giá giá trị văn hóa dân tộc là cần thiết và cấp bách.

Qua 15 năm triển khai sâu rộng trong thực tiễn, Nghị quyết TW 5 khóa VIII của Đảng về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đã có tác động to lớn, nhiều mặt đến đời sống văn hóa, xã hội và kinh tế ở nước ta, trong đó góp phần bổ sung, hoàn thiện hệ giá trị văn hóa Việt Nam. Trong bối cảnh mới, việc bảo tồn và phát huy bản sắc-hệ giá giá trị văn hóa dân tộc là cần thiết và cấp bách đối với sự phát triển xã hội nói chung và văn hóa Việt Nam nói riêng.

Giai đoạn mới toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng, công nghệ thông tin bùng nổ, nền kinh tế vận hành theo kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang đặt ra những nhiệm vụ và giải pháp mới trong việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh cho rằng với thành quả sau gần 30 năm đổi mới trên tất cả các lĩnh vực, con người Việt Nam phát huy được những đức tính tốt, nhanh nhẹn, cởi mở, thích ứng với cơ chế thị trường nhưng cũng bộc lộ những tính cách chưa tốt như thực dụng, thích khoa trương. Một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên xuống cấp về đạo đức, tha hóa về lối sống đang tác động đến đời sống tinh thần của xã hội. Nhiều giá trị văn hóa truyền thống dần bị mai một.

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh cho rằng: Vấn đề cấp bách hiện nay là xây dựng nhân cách văn hóa cho người Việt Nam với một hệ giá trị mới vừa phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc. Đây là vấn đề cốt lõi. Đồng thời vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại.

Lý giải cho hiện tượng chủ nghĩa cá nhân, vị kỷ đang ngày càng có xu hướng gia tăng, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ Anh Tuấn cho rằng nguyên nhân của hiện tượng này là do những cú sốc văn hóa. Những cú sốc này xuất hiện từ sự hội nhập toàn diện quá nhanh chóng từ bên ngoài, kéo theo đó là những hành vi lệch chuẩn trong đời sống xã hội. Những hành vi này cũng có tác động tiêu cực đến quan niệm, cách suy nghĩ và lối sống của con người Việt Nam.

“Những giá trị văn hóa trong bối cảnh hiện đại chưa hình thành rõ nét hoặc đang trong thời kỳ định hình thiếu trải nghiệm thực tế, nhiều quan niệm giá trị đang chỉ hình thành trong lý thuyết cần thực tế chứng minh tính ưu việt và đúng đắn của nó. Nhiều hệ giá trị truyền thống không còn phù hợp với bối cảnh của thời đại đang dần bị đào thải và mất đi”. – Thứ trưởng Hồ Anh Tuấn nói.

Chính vì vậy việc đi tìm hệ giá trị văn hóa Việt Nam; cấu trúc, phân loại hệ giá trị văn hóa; sự chuyển đối giá trị trong văn hóa Việt Nam; bảo tồn hệ giá trị văn hóa Việt Nam trong phát triển xã hội, phát huy giá trị văn hóa Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế là những vấn đề cần thiết được nghiên cứu để tạo cơ sở định hướng từ đó đề ra chính sách đúng đắn cho sự phát triển văn hóa Việt Nam trong kỷ nghiên mới. Đây cũng là những đóng góp thiết thực vào việc bổ sung, hoàn thiện nghị quyết về văn hóa của Đảng trong thời kỳ mới, nhất là sau 15 năm thực hiện Nghị quyết TW 5 khóa VIII.

GS.TS Ngô Đức Thịnh, ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia cho biết văn hóa là một khái niệm rất rộng nhưng cái căn cốt, tinh hoa của văn hóa là hệ giá trị của nó. Hệ giá trị sẽ quy định chuẩn mực cho con người trong xã hội cần phải hành động như thế nào. Hệ giá trị qui định tập quán, thói quen, dư luận của xã hội và tiến tới qui định cả giá trị luật pháp.

Còn Theo PGS.TS Lê Thanh Bình, Vụ trưởng, Học viện Ngoại giao, có thể xây dựng một bộ tiêu chí của hệ giá trị vừa kế thừa được các tiêu chí trước đây, vừa phù hợp điều kiện đất nước hôm nay và phù hợp với xu thế của thế giới, thời đại. Bộ tiêu chí hệ giá trị văn hóa phổ quát chung cho toàn xã hội: Nhân, lễ, nghĩa, trí, tín, dũng, liêm, khiêm. Đối với những người có vị trí lãnh đạo thì ngoài hệ tiêu chí phổ quát cần thêm: Tâm đẹp, tầm xa, tuệ sáng, tài cao, trách nhiệm, vì dân vì nước, trình độ văn hóa quốc tế.

Hệ giá trị văn hóa Việt Nam đang có sự biến đổi mạnh mẽ trong toàn cầu hóa. Đổi mới, hội nhập có độ chênh nhất định giữa giá trị văn hóa truyền thống và giá trị văn hóa hiện đại. Cốt lõi của giá trị văn hóa Việt Nam là con người và cốt lõi của con người là nhân cách. Vì thế văn hóa trong giai đoạn mới cần có chiến lược xây dựng con người, xây dựng nhân cách với những chuẩn mực giá trị vừa truyền thống vừa hiện đại phù hợp với bối cảnh mới.

Quá trình thực hiện chiến lược của Đảng về văn hóa đã trải quá hành trình phát triển 15 năm. Đất nước cũng đã vượt qua chặng đường gần 30 năm đổi mới và công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chúng ta cũng đã hội nhập toàn diện và sâu sắc hơn về kinh tế, xã hội. Vì vậy việc tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận thực tiễn và con người, hình thành nên hệ giá trị chuẩn mực về văn hóa, về con người Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh là vấn đề quan trọng liên quan đến nhận thức của chúng ta về vai trò của văn hóa trong sự nghiệp phát triển.

(Theo VOV)

Ý kiến bạn đọc

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch khảo sát hiện trạng các di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh

Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch khảo sát hiện trạng các di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh

Từ ngày 15- 17/7, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai đã tổ chức đợt khảo sát hiện trạng các di tích được xếp hạng tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh, nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa.

Phụ nữ dân tộc Mông với nghề dệt lanh truyền thống

Phụ nữ dân tộc Mông với nghề dệt lanh truyền thống

Giữa lòng Cao nguyên đá hùng vĩ có một câu chuyện về văn hóa bản địa và hành trình vươn lên mạnh mẽ của những người phụ nữ dân tộc Mông. Từ sợi lanh truyền thống, họ đã và đang bền bỉ dệt nên sự bình đẳng, nâng tầm vị thế của mình trong cộng đồng.

Lào Cai tham dự Hội nghị trực tuyến sơ kết 6 tháng đầu năm ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Lào Cai tham dự Hội nghị trực tuyến sơ kết 6 tháng đầu năm ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Sáng 17/7, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025. Tham dự hội nghị tại điểm cầu Lào Cai có lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, trưởng các phòng chuyên môn và thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Sở. 

Thư viện cộng đồng góp phần lan tỏa văn hóa đọc

Thư viện cộng đồng góp phần lan tỏa văn hóa đọc

Trong những ngày hè oi ả, tại tổ dân phố số 7, phường Cam Đường (tỉnh Lào Cai), một thư viện cộng đồng nhỏ đang dần trở thành điểm hẹn quen thuộc của người dân, đặc biệt là các em nhỏ, góp phần lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.

Gần 50 học sinh tham gia hoạt động “Vẽ tranh theo sách” với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”

Gần 50 học sinh tham gia hoạt động “Vẽ tranh theo sách” với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”

Sáng 16/7, tại cơ sở 2 Thư viện tỉnh Lào Cai (phường Cam Đường), đã diễn ra hoạt động “Vẽ tranh theo sách” mùa hè năm 2025 với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”. Chương trình thu hút gần 50 em học sinh đến từ các trường tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn tham gia.

Người Dao Lương Thịnh giữ gìn bản sắc

Người Dao Lương Thịnh giữ gìn bản sắc

Xã Lương Thịnh hôm nay đang khoác lên mình tấm áo mới của sự ấm no, trù phù, cùng với đó là nét đẹp truyền thống được đồng bào dân tộc Dao nơi đây giữ gìn như báu vật. Đặc biệt, ở thôn Vực Tròn và thôn Khe Lụa, chữ nôm Dao, những bài cúng, nghi lễ linh thiêng vẫn được truyền nối qua nhiều thế hệ. 

Người thổi hồn văn hóa Mông

Người thổi hồn văn hóa Mông

Tại xã Sín Chéng, có một người đang ngày ngày gìn giữ nghề làm đàn môi - nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Mông. Đó là ông Giàng A Thống, người đã gắn bó với loại nhạc cụ mộc mạc mà sâu lắng, từng được ví như “tiếng lòng” của trai gái Mông trong những đêm hội tình xuân.

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 dự kiến kéo dài 5 ngày từ ngày 14 đến 18-11, tại khu di tích Hoàng thành Thăng Long, cùng nhiều hoạt động bên lề từ tháng 9 đến tháng 11 trên toàn địa bàn thành phố. Sự kiện do UBND thành phố Hà Nội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì.

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

Trải qua bao thăng trầm thời gian, những giá trị, tinh hoa văn hóa của các tộc người luôn được gìn giữ, trao truyền ngay trong mỗi nếp nhà, từ thế hệ này sang thế hệ khác, góp phần quan trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Ngày 13/7, tại Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương, thuộc Di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở ở xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị, Ủy ban nhân dân xã Cam Lộ tổ chức Lễ kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương 13/7 (1885-2025), mở đầu cho phong trào Cần vương chống thực dân Pháp.

fb yt zl tw