Độc đáo nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Mông ở huyện Mù Cang Chải

Một phụ nữ Mông ở Mù Cang Chải chia sẻ nghề dệt thổ cẩm từ lâu đã gắn liền với cuộc sống sinh hoạt hằng ngày và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, mang nét văn hóa độc đáo của phụ nữ Mông.
Người Mông ở Mù Cang Chải có nhiều phong tục tập quán độc đáo, trong đó nghề dệt thổ cẩm là một trong những nét văn hóa hấp dẫn.
Những năm qua, ngoài vận động nhân dân tập trung phát triển kinh tế, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) còn đẩy mạnh tuyên truyền đồng bào Mông bảo tồn, giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa của dân tộc mình.
Mù Cang Chải là huyện vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Yên Bái với đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó đồng bào Mông chiếm 91%.
Năm 2019, Ủy ban Nhân dân tỉnh Yên Bái đã cấp bằng công nhận Làng nghề Dệt thổ cẩm ở bản Dề Thàng, xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải.
Làng nghề hiện có 35 hội viên phụ nữ tham gia. Chị Lý Thị Ninh làm tổ trưởng với công việc nhận các đơn hàng, sau đó phân chia nguyên liệu cho thành viên mang về nhà tự làm. Họ tận dụng mọi lúc, mọi nơi khi rảnh rỗi để làm nghề.
Chị Ninh chia sẻ nghề dệt thổ cẩm từ lâu đã gắn liền với cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của dân tộc Mông nơi đây và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, mang nét văn hóa độc đáo của phụ nữ Mông.
Để tạo ra những sản phẩm thổ cẩm hay bộ trang phục độc đáo thì phải qua nhiều công đoạn, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của đôi bàn tay người phụ nữ Mông như trồng lanh, xe sợi, in sáp, nhuộm chàm và thêu thùa.
Hàng năm, cứ đến tháng Ba, tháng Tư, đồng bào Mông nơi đây bắt đầu gieo trồng cây lanh và đến tháng Bảy, tháng Tám mới thu hoạch. Sau khi thu hoạch, người dân đem cây lanh ra phơi nắng cho khô rồi tước thành sợi.
Sợi lanh được đưa vào cối giã mềm rồi nối lại, cuốn thành từng cuộn tròn, mang đi giặt cho mềm.
Sau đó, người dân đem luộc, đến khi thấy sợi lanh mềm và trắng thì mang ra phơi nắng cho khô, rồi dùng guồng chia sợi lanh ra trước khi mắc vào khung cửi để dệt.
Sau công đoạn dệt, phụ nữ Mông sẽ dùng bút vẽ được làm bằng đồng để vẽ. Khi vẽ xong đem vải đã in sáp ong đi nhuộm chàm, lúc nào vải có màu sẫm mang đi nhúng vào nước sôi, sáp ong sẽ chảy ra để lại những hoa văn màu xanh lơ, sau đó, chuyển sang công đoạn thêu theo hoa văn đã được in.
Họa tiết hoa văn trên nền trang phục Mông chủ yếu là các hoa văn hình học như khối hình vuông, chữ nhật, hình thoi… được làm thủ công và mất nhiều thời gian.
Những công việc này đòi hỏi sự khéo tay, chăm chỉ và là tiêu chí đánh giá tài năng, đạo đức, phẩm chất, cách làm ăn của phụ nữ Mông.
Sản phẩm thổ cẩm khi đã hoàn thiện đều được trang trí độc đáo với hoa văn, họa tiết khác nhau, cùng với gam màu chủ đạo như trắng, đỏ, vàng, xanh lá cây, tím… tạo nét độc đáo, riêng có trên những bộ trang phục của đồng bào Mông.
Để hoàn thiện một bộ trang phục hoàn chỉnh, nếu chăm chỉ mất khoảng 5 tháng, còn không phải gần một năm.
Hiện nay, nghề dệt thổ cẩm không chỉ góp phần giữ gìn, bảo tồn văn hóa truyền thống mà còn tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho phụ nữ dân tộc thiểu số.
Trung bình mỗi bộ quần áo bán với giá từ 7-8 triệu đồng, bộ nào sắc nét có giá khoảng hơn 10 triệu đồng.
Trừ chi phí mỗi tháng chị em có thêm thu nhập từ 5-6 triệu đồng đối với người thường xuyên làm, những người tranh thủ lúc rảnh có thu nhập từ 2-3 triệu đồng.
Trước đây, các sản phẩm thổ cẩm của người Mông Mù Cang Chải chỉ phục vụ nhu cầu bản thân và gia đình, làm của hồi môn cho con gái khi lấy chồng.
Ngày nay, các sản phẩm thổ cẩm như váy, áo, khăn quàng, túi đeo điện thoại đã trở thành hàng hóa được nhiều du khách trong và ngoài nước ưa chuộng.
Nhằm lưu giữ nghề dệt cho thế hệ mai sau, chị Ninh đã lên ý tưởng kết hợp với các trường học cho học sinh tập thêu. Năm 2019 có gần 50 học sinh tham gia thêu.
Chị Ninh mong muốn thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ phối hợp với các trường học mở lớp tập dệt, thêu cho học sinh ngay tại làng nghề, chị sẽ cùng hội viên trực tiếp dạy cho các em.
Ông Khang A Hù, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Chế Cu Nha, cho biết toàn xã có 99% là đồng bào Mông sinh sống, phụ nữ Mông ai cũng biết dệt và thêu thùa. Những năm qua, xã cũng thường xuyên tuyên truyền người dân tiếp tục giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của người Mông, đặc biệt là nghề thêu dệt thổ cẩm.
Xã cũng động viên các hộ gia đình tham gia làng nghề dệt thổ cẩm để góp phần phát triển kinh tế gia đình, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc Mông trên địa bàn xã nói riêng và huyện Mù Cang Chải nói chung.
Xã còn phối hợp với các trường học tuyên truyền cho học sinh mỗi người phải có một bộ trang phục của dân tộc mình để mặc trong hoạt động ngoại khóa…
Ông Sùng A Chua, Trưởng phòng Kinh tế-Hạ tầng, huyện Mù Cang Chải, cho biết nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Mông đã có từ lâu đời, gắn liền với văn hóa của người Mông. Đây cũng là một trong những sản phẩm phục vụ du lịch, tạo thu nhập cho một số phụ nữ Mông.
Những năm qua, làng nghề dệt thổ cẩm nhận được nhiều hỗ trợ như: Vốn ngân hàng thế giới WB hỗ trợ mua 22 chiếc máy khâu; Nhà nước hỗ trợ xây dựng một nhà xưởng, trị giá 1 tỉ đồng; Trung tâm nghiên cứu, liên kết và phát triển thủ công Mỹ nghệ Craft Link tại Hà Nội đã mở lớp tập huấn, hướng dẫn cho các thành viên trong tổ về kỹ thuật thêu dệt để tạo thành sản phẩm bán ra thị trường.
Qua đó, tạo điều kiện nâng cao năng suất cũng như tăng thêm mẫu mã chất lượng sản phẩm thổ cẩm của người Mông Mù Cang Chải.
Hiện nay, nhiều mặt hàng của Trung Quốc được bày bán trên địa bàn huyện với mẫu mã phong phú và giá thành rẻ, nguy cơ làm mai một nghề dệt thổ cẩm truyền thống.
Bà Lương Thị Xuyến, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mù Cang Chải, cho biết huyện đang định hướng nghề dệt thổ cẩm là nghề gắn liền với các sản phẩm phục vụ du lịch trên địa bàn. Nhằm bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, huyện chỉ đạo các đơn vị trường học, cơ quan vào ngày lễ, Tết sẽ mặc trang phục của đồng bào dân tộc mình. Các nhà trường bố trí ngày đầu tuần hoặc một buổi nào đó cho học sinh mặc trang phục truyền thống.
Thời gian tới, huyện tiếp tục triển khai đề án hỗ trợ máy móc hiện đại để nâng cao tay nghề của người dân; thành lập thêm các hợp tác xã, hộ kinh doanh về nghề này.
Huyện mở rộng diện tích trồng cây lanh xen kẽ trồng ngô tại hộ gia đình, đầu tư thêm các loại khung dệt thủ công của người dân để thu hút khách trải nhiệm, đa dạng mẫu mã sản phẩm để mở rộng thị trường.
Ngoài ra, huyện tiếp tục chỉ đạo phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức các hoạt động ngoại khóa với chủ đề giữ gìn giá trị văn hóa của dân tộc như biểu diễn trang phục dân tộc, nhạc cụ, múa khèn…
Cùng với đó là tăng cường công tác xúc tiến thương mại bằng các hình thức quảng bá, giới thiệu sản phẩm trên trang thông tin của huyện, trên mạng xã hội để phát triển nghề truyền thống này.
(Theo Vietnam+)

Ý kiến bạn đọc

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Chị Thu Ngọc cùng gia đình tại An Lành Farm ở xã Bạch Hà, huyện Yên Bình.

Xu hướng du lịch ven thành phố

Trong nhịp sống hối hả, xô bồ của đô thị, xu hướng tìm về những không gian xanh mát, yên bình ven các đô thị đang ngày càng được ưa chuộng. Tại Yên Bái, trào lưu du lịch “staycation” (du lịch tại nơi mình sinh sống) hoặc những chuyến đi ngắn ngày đến các địa điểm lân cận thành phố đang trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều du khách và người dân địa phương.
Anh Phí Văn Tiệp (ngoài cùng bên trái) cùng cán bộ xã An Thịnh kiểm tra sản phẩm quế điếu của Công ty.

Phí Văn Tiệp - Giám đốc doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu

Nói đến ngành chế biến, xuất khẩu quế ở huyện Văn Yên, nhiều người sẽ nhớ đến doanh nhân Phí Văn Tiệp - Giám đốc Công ty TNHH Đại Lâm, xã An Thịnh. Khởi nghiệp với 2 bàn tay trắng, song nhờ ý chí, nghị lực, anh Tiệp đã gây dựng thương hiệu trong lĩnh vực chế biến các sản phẩm từ quế và đưa quế Văn Yên vươn xa ra thị trường quốc tế. Anh là một trong những điển hình doanh nhân tư nhân góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, nâng tầm giá trị cây quế.
Thiếu tá Đoàn Thị Hạnh (người thứ hai từ trái sang) cùng đồng đội trao đổi tài liệu chuyên môn.

Sống đẹp từ những điều giản dị

Không ồn ào, không phô trương thành tích, nhưng dấu ấn của Thiếu tá Đoàn Thị Hạnh - cán bộ Phòng Tham mưu Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh lại lặng lẽ khắc sâu trong đồng đội bằng những việc làm thiết thực.
Du khách trải nghiệm trên hồ Thác Bà.

Hứa hẹn bùng nổ du lịch hè

Giữa vô vàn lựa chọn, Yên Bái - cửa ngõ miền Tây Bắc đang nổi lên như một điểm hẹn đầy mê hoặc, không chỉ để “giải nhiệt” mà còn để khám phá những giá trị nguyên bản và sâu sắc. Với những con số tăng trưởng ấn tượng và sự chuyển mình mạnh mẽ trong chiến lược phát triển, du lịch hè Yên Bái 2025 hứa hẹn một mùa bùng nổ.
Lãnh đạo UBND huyện Văn Chấn trao Giấy chứng nhận giáo viên dạy giỏi cấp huyện năm học 2024 - 2025 cho cô giáo Hà Thị Huyền.

Tấm lòng của núi

Khi ánh bình minh còn e ấp vén nhẹ làn mây mỏng để tia nắng đầu tiên dịu dàng lách qua những rặng núi trập trùng phủ sương của xã Thượng Bằng La - một miền đất yên bình nằm nép mình giữa đại ngàn Văn Chấn cũng là lúc cô giáo Hà Thị Huyền - người con gái dân tộc Tày khoác lên mình tà áo dài giản dị, bắt đầu một ngày mới.
Bà Mai Thị Thu Hương - Bí thư Chi bộ thôn Tiền Phong, xã Giới Phiên, thành phố Yên Bái luôn sát sao với mọi công việc.

Những “ngọn đuốc sáng” trong lòng dân

Với vai trò là hạt nhân chính trị ở cơ sở, những năm qua, nhiều bí thư chi bộ đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức Đảng ở cơ sở, nhiệt huyết, trách nhiệm, gương mẫu, đi đầu trong các phong trào thi đua. Họ không chỉ là cầu nối vững chắc giữa Đảng với nhân dân mà còn là “ngọn đuốc sáng”, góp phần xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng phát triển.
Trần Thị Mai Anh (giữa) cùng các đại biểu tỉnh Yên Bái tại Lễ Tuyên dương Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác toàn quốc lần thứ VIII - năm 2025.

Như ánh sao Khuê

Nếu mặt trời mang đến ánh sáng cho ban ngày, sao Khuê thắp sáng màn đêm thì Trần Thị Mai Anh - Giám đốc Hợp tác xã Nhật Khuê chính là sự kết hợp lặng thầm nhưng rực rỡ của cả hai - một ngọn lửa nhỏ bền bỉ cháy lên từ gian khó, một vì sao kiên định soi đường giữa bóng tối số phận.
Du khách trải nghiệm du lịch số qua công nghệ thực tế ảo gắn với bảo tồn bản sắc văn hoá dân tộc

Yên Bái xây dựng hệ thống du lịch thông minh

Trong thời gian qua, tỉnh Yên Bái đã tích cực triển khai các chương trình ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và xây dựng hệ thống du lịch thông minh, nhằm nâng cao tính cạnh tranh công nghệ của ngành du lịch, tạo ra dịch vụ có giá trị gia tăng cao và tăng tiện ích cho người dân và du khách.
Với nhiều giải pháp đồng bộ, Yên Bái đang tăng sức hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư lĩnh vực du lịch.

Yên Bái có 26 dự án du lịch được chấp thuận chủ trương đầu tư

Nhằm phát triển du lịch hiệu quả từ nguồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, thời gian qua, cùng với tăng cường quảng bá, tập trung chọn lọc, giới thiệu những nét nổi bật về tiềm năng, thế mạnh, tỉnh Yên Bái đã chú trọng, quan tâm đầu tư, từng bước hoàn thiện hạ tầng du lịch, nhất là tại các khu du lịch trọng điểm để mời gọi, thu hút các nhà đầu tư.
Cầu Vàng (Đà Nẵng), một trong những điểm du lịch thu hút khách trong và người nước đến tham quan.

Khi du lịch bền vững trở thành hướng phát triển mới

Du lịch bền vững không còn là lựa chọn, mà đang trở thành cách tiếp cận phát triển toàn diện, nơi mỗi hành trình không chỉ để tận hưởng mà còn để đóng góp. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó và đang bước vào làn sóng chuyển đổi một cách chủ động, đầy tiềm năng.
Đồng chí Hoàng Thị Hồng Thương (ngoài cùng bên phải) tham dự Đại hội Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác toàn quốc lần thứ VIII, năm 2025 tại thành phố Hồ Chí Minh.

Bông hoa rực rỡ trong “vườn Bác”

Đồng chí Hoàng Thị Hồng Thương - Bí thư Đoàn xã Đại Minh, huyện Yên Bình thời gian qua luôn nỗ lực rèn luyện, vượt qua khó khăn, trở thành bông hoa rực rỡ trong “vườn Bác”, góp phần xây dựng lớp thanh niên thời kỳ mới “tâm trong - trí sáng - hoài bão lớn”.
Thiếu tá Hoàng Vũ Trung hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng VNeID trên điện thoại thông minh.

Thiếu tá Hoàng Vũ Trung tận tuỵ vì bình yên của nhân dân

Thiếu tá Hoàng Vũ Trung - Bí thư chi bộ, Trưởng Công an xã Ngòi A, huyện Văn Yên là một trong những điển hình tiêu biểu cống hiến không ngừng nghỉ ở nhiều vị trí công tác, để lại những dấu ấn đậm nét về một người cán bộ công an tận tụy, bản lĩnh, hết lòng vì nhân dân phục vụ.
Đua ngựa Bắc Hà lần thứ 18 thu hút hàng nghìn du khách.

Dấu ấn du lịch Lào Cai trong 10 năm qua

Cách đây một thập kỷ, Lào Cai còn là vùng đất gợi nhắc đến những bản làng heo hút, phiên chợ biên cương và nóc nhà Đông Dương phủ mờ sương lạnh, thì ngày nay, nơi đây đã vươn mình trở thành một trung tâm du lịch năng động bậc nhất khu vực Tây Bắc.
Mùa A Mạnh chia sẻ kinh nghiệm trồng và chăm sóc lê Đài Loan.

Kiên trì tạo thành công

Sau nhiều năm kiên trì, ở tuổi 26, chàng trai trẻ dân tộc Mông Mùa A Mạnh ở bản Nả Háng Tủa Chử, xã Púng Luông, huyện Mù Cang Chải đã sở hữu 3ha lê Đài Loan, mang lại thu nhập mỗi năm khoảng trên 100 triệu đồng.
Giảng viên Tạ Thị Hảo tham dự Hội thi Giảng viên dạy giỏi các trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lần thứ IX - năm 2025 và đạt danh hiệu "Giảng viên dạy giỏi cấp toàn quốc".

Người “giữ lửa” giảng đường chính trị

Trong hành trình xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu đổi mới và phát triển, vai trò của giảng viên các trường chính trị đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Yêu nghề, tâm huyết với sự nghiệp đào tạo cán bộ và tinh thần luôn đổi mới, sáng tạo, giảng viên Tạ Thị Hảo - Khoa Xây dựng Đảng, Trường Chính trị tỉnh đã và đang trở thành tấm gương sáng, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo lý luận chính trị tại địa phương. Mới đây, cô vinh dự đạt danh hiệu "Giảng viên dạy giỏi cấp toàn quốc" năm 2025.
fb yt zl tw