Tới dự buổi Lễ, có các đồng chí: Trần Đình Thành - Cục phó Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Vũ Quỳnh Khánh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo UBND tỉnh, đại diện các sở, ban, ngành, các huyện, thị, thành phố trong tỉnh, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ, lãnh đạo huyện Yên Bình cùng đông đảo bà con, du khách gần xa.

Di tích Đền Thác Bà có từ lâu đời, gắn với nghi thức thờ Mẫu là công chúa Minh Đạt - con gái vua Hùng Vương thứ 18. Ngược dòng sông Chảy, Người lên khai khẩn đất đai nối dài bờ cõi, dạy dân cày, cấy, phát triển nghề chài lưới, đánh bắt cá tôm, khai hoang lập địa, trồng cây gây rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc cho miền sơn cước… Nhớ công ơn đó, muôn dân lập đền thờ Mẫu mong được phù hộ làm ăn sinh sống, ngày càng phát triển. Mẫu giúp cho tướng quân Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật đánh tan giặc Nguyên- Mông, đất nước thanh bình, giữ yên nền độc lập. 

Sau khi đánh tan giặc, tướng quân về lễ tạ và tặng đền mỹ tự "Mẫu Nghi Thiên hạ Tối Linh từ”, vua Trần phong sắc Thục Diệu Minh Đạt Thần Nữ chi thần, cho phép nhân dân địa phương xây dựng, tôn tạo Đền thờ Mẫu, là nơi lưu giữ 6 đạo sắc phong qua các triều đại phong kiến Việt Nam.

>> Đền Thác Bà - Một phần quan trọng của di tích lịch sử, danh thắng quốc gia hồ Thác Bà

Với những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đã được khẳng định, ngày 28/12/2004, UBND tỉnh Yên Bái đã quyết định xếp hạng đền Thác Bà (thị trấn Thác Bà) là di tích văn hóa, lịch sử cấp tỉnh. Ngày 18/6/2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ra Quyết định số 1905 công nhận đền Thác Bà là Di tích quốc gia thuộc Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh quốc gia hồ Thác Bà. 

Phát biểu khai mạc Lễ hội, đồng chí Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình nhấn mạnh: Việc công nhận đền Thác Bà là Di tích quốc gia là vinh dự lớn và là niềm tự hào đối với toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Yên Bình, đặc biệt là đối với cộng đồng các dân tộc cư trú lâu đời ở vùng Thác Bà - sông Chảy. Đây là nguồn động lực to lớn động viên, khích lệ Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Yên Bình và tỉnh Yên Bái nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc nói chung trên địa bàn huyện. 

Cùng với những di sản văn hóa của nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái đã được vinh danh, Di tích quốc gia đền Thác Bà thuộc Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh hồ Thác Bà sẽ là nguồn bổ sung lớn cho kho tàng di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn tỉnh, đa dạng hóa các tiềm năng và các sản phẩm về du lịch trong tỉnh, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương.

Tại buổi lễ, lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái đã công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) về xếp hạng Di tích quốc gia Đền Thác Bà. Được ủy quyền, đồng chí Trần Đình Thành - Cục phó Cục Di sản văn hóa đã trao Bằng xếp hạng của Bộ trưởng Bộ VHTT&DL đối với Di tích quốc gia Đền Thác Bà.

Ngay sau phần lễ công bố và trao Bằng xếp hạng Di tích quốc gia Đền Thác Bà là Lễ khai hội đền Thác Bà diễn ra trang nghiêm với hoạt động rước kiệu, rước lễ vật và rước Bằng xếp hạng di tích lên Đền thực hiện nghi thức tế lễ.

Sau phần lễ là phần hội mang sắc thái của dân bản địa cổ châu Thu Vật xưa của các dân tộc Tày, Kinh, Nùng, Dao, Cao Lan vùng Thác Bà, sông Chảy như ném còn, đánh yến, chọi gà, vật, hội đánh đu, đua thuyền, đẩy gậy... Những hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm màu sắc dân gian đã tạo cho ngày hội của nhân dân vùng hạ lưu sông Chảy thêm sống động và thực sự là nơi giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trong vùng. 

Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích Quốc gia và khai mạc Lễ hội Đền Thác Bà năm 2023 là sự kiện văn hóa hứa hẹn huyện Yên Bình sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, gìn giữ, bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, nâng cao và làm phong phú thêm cho đời sống tinh thần của nhân dân, vừa phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương; từng bước nâng tầm các di sản văn hóa, để văn hóa thực sự là mục tiêu và là động lực của phát triển kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng huyện Yên Bình trở thành điểm đến "Xanh, bản sắc, an toàn, thân thiện”.

 Đồng chí An Hoàng Linh, Bí thư Huyện ủy Yên Bình thực hiện nghi lễ dâng hương