Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) nhận được văn bản số 47/UBQG/2023 ngày 5/5/2023 của Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam về việc xem xét đăng ký hồ sơ ưu tiên của Việt Nam cho đợt xét duyệt năm 2024.

Ngày 15/5, Bộ VHTTDL có văn bản số 1878/BVHTTDL-DSVH đề nghị Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam có văn bản gửi UNESCO thông báo lựa chọn ưu tiên của Việt Nam cho đợt xem xét hồ sơ của Ủy ban Liên Chính phủ năm 2024 là hồ sơ Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam.

Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam có văn bản gửi UNESCO về việc xem xét đăng ký hồ sơ ưu tiên của Việt Nam cho đợt xét duyệt năm 2024. Theo đó, Việt Nam xếp thứ tự ưu tiên hồ sơ đề cử Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam (Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại) và ưu tiên thứ hai cho Nghề làm tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ (Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp).

Bộ VHTTDL cho biết di sản Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam thuộc các loại hình lễ hội truyền thống, tập quán xã hội và tín ngưỡng, tri thức dân gian của đồng bào các dân tộc Kinh, Hoa, Khmer, Chăm.

Nếu được ghi danh, đây sẽ là di sản đầu tiên của Việt Nam có chủ thể là các dân tộc cả đa số và thiểu số, tạo ra sự cân đối về di sản tín ngưỡng được ghi danh ở các vùng miền, sự cân đối về các tộc người là chủ thể thực hành di sản và cân đối về sự phân bố di sản được UNESCO ghi danh tại Việt Nam.

Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam là lễ hội truyền thống được giữ gìn và thực hành qua nhiều thế hệ tại Châu Đốc, An Giang. Lễ hội mang đậm văn hóa của cư dân vùng Tây Nam bộ, thể hiện bản sắc và sự kế tục của cộng đồng người Kinh trong tiến trình giao lưu tiếp biến văn hóa với người Hoa, Khmer, Chăm. Năm 2014, Lễ vía Bà Chúa Xứ núi Sam được Bộ VHTTDL đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ Vía Bà Chúa Xứ núi Sam diễn ra từ 22-27/4 (âm lịch) hàng năm, được thực hiện theo nghi thức truyền thống gồm: Khai hội, lễ phục hiện rước tượng Bà từ đỉnh núi Sam xuống miếu thờ, lễ Tắm Bà, lễ Thỉnh Sắc Thần Ông Thoại Ngọc Hầu và hai vị phu nhân, lễ Túc yết, lễ Xây chầu, lễ Chánh tế và lễ Hồi sắc.