Trực Bình là thôn trồng đào tập trung lớn nhất xã Minh Bảo. Gắn bó với nghề trồng đào đã hơn 20 năm, gia đình ông Phạm Đình Vận, thôn Trực Bình đã đầu tư nhiều công sức trong việc chăm sóc, tạo dáng, thế đào. Sau Tết Nguyên đán hàng năm, gia đình ông nhập đào về vườn, chăm sóc, "hồi sức” cho cây. Có kinh nghiệm nhiều năm, ông luôn dành thời gian kỳ công tạo dáng cho cây, củng cố tán cây và thường xuyên cắt tỉa để đào phân cành nhánh, tạo khung tán đẹp. Thành công trong chăm sóc đào cảnh thì thời tiết tác động tới 90%, còn lại 10% là kinh nghiệm của người trồng. Do đó, ông thường kết hợp giữa kinh nghiệm và thực tế để điều chỉnh, chia từng giai đoạn chăm sóc phù hợp.
Để đào nở hoa đúng dịp tết, ông Vận thực hiện "canh” đào từ thời điểm tuốt lá, giúp cho cây tập trung dinh dưỡng để nụ phát triển, bảo đảm nụ ra nhiều, ra đồng loạt. Ông chia sẻ: Việc tuốt lá đào diễn ra trước tết khoảng từ 45 - 50 ngày để hoa có thể nở đúng dịp tết. Những cây đào cổ trao đổi chất chậm được gia đình tuốt lá trước, còn những cây đào non thì lùi ngày dần.
Ngoài ra, vào đầu tháng 12 Âm lịch mà các nụ đào chưa ra đều hoặc chỉ mới chỉ lưa thưa sẽ cho biết đây là dấu hiệu hoa sẽ nở chậm; gia đình sẽ phải thúc hoa nở bằng cách ngừng tưới nước. Sau đó vài ngày thì tưới nước thật đẫm bằng nước ấm 40 - 50 độ C quanh gốc, 5-6 lần/ngày. Đồng thời quây nilon, thắp bóng điện và bón phân bón lá kích thích cho hoa phát triển.
Ngược lại, vào cuối tháng 11 Âm lịch nếu thấy nụ hoa bắt đầu to thì hoa sẽ nở sớm, cần áp dụng các biện pháp hãm hoa nở sớm bằng cách che ánh sáng, di chuyển cây đến vị trí không có ánh sáng mặt trời trong một thời gian và phải thường xuyên theo dõi tình hình thời tiết cũng như tình hình sinh trưởng của cây.
Các vườn đào Minh Bảo tấp nập khách mua mỗi dịp tết đến, xuân về.
Cũng như ông Vận, với hơn 5.000 m2 trồng đào, anh Đoàn Quốc Việt, thôn Thanh Niên đã đầu tư hàng trăm triệu đồng cho vườn đào. Vốn đầu tư nhiều và chỉ xuất bán cây, cành đào vào dịp Tết Nguyên đán, song anh Việt vẫn lựa chọn giống cây trồng này vì theo anh, trồng đào mang lại giá trị kinh tế khá cao.
Bằng kinh nghiệm và bàn tay tài hoa, anh Việt đã tạo ra các dáng thế đào đẹp với nhiều ý nghĩa như: dáng trực thể hiện sự hiên ngang, bất khuất; dáng nghiêng với ý nghĩa thể hiện hình tượng người phụ nữ; dáng hoành biểu hiện sự mềm mại, duyên dáng; dáng huyền thể hiện hình ảnh của sự kiên trì, nhẫn nại vượt qua phong ba bão táp hướng tới tương lai…. Thế đào càng phức tạp, càng tốn nhiều thời gian và sự công phu sẽ có giá trị càng cao khi bán ra thị trường. Vì thế, đào của gia đình anh chủ yếu cung cấp cho các cơ quan, tổ chức và cá nhân có thị hiếu khá cầu kỳ trong chơi đào.
Anh Việt cho hay: "Để tạo được những thế đào đẹp, ngoài việc học tập, nghiên cứu tài liệu, người dân phải học hỏi kinh nghiệm từ người lâu năm trong nghề. Muốn có dáng cây đẹp phải đạt được nét cân đối hài hòa, uốn tỉa theo chuẩn mực và tùy vào gốc cây mà tạo thế, chọn mắt ghép các loại đào ta, đào phai, đào bích… cho phù hợp. Trồng đào hoa phụ thuộc khá nhiều vào thời tiết, đòi hỏi người làm vườn phải có kỹ thuật và phải biết "canh” đào để hoa nở đúng dịp Tết”.
Với thời tiết như hiện tại thì chất lượng đào năm nay có triển vọng đẹp hơn so với năm trước. Thời tiết đang ủng hộ cho người trồng đào Minh Bảo. Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 người dân sẽ có những vườn đào đẹp, được giá. Hiện, toàn xã Minh Bảo có trên 700 hộ trồng đào, nhà ít thì vài chục cây, nhà nhiều hàng nghìn cây, với tổng diện tích đào toàn xã trên 8 ha, đem lại nguồn thu nhập cho người trồng đào trên 3 tỷ đồng mỗi năm.
Ông Nguyễn Hữu Lợi - Chủ tịch UBND xã Minh Bảo, thành phố Yên Bái cho biết, phát huy thế mạnh của địa phương, xã Minh Bảo tiếp tục có những hoạt động hỗ trợ nông dân để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả kinh tế của cây đào từ khoa học, công nghệ, mở các lớp tập huấn kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất, nâng cao chất lượng. Bên cạnh đó, xã cũng khuyến khích các hộ tìm kiếm những giống đào mới, lạ để ghép cây, tạo thế đáp ứng mọi nhu cầu của khách chơi đào.
Biết áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chiết ghép các loại đào, tạo thế, nhất là "canh” đào nở đúng dịp Tết Nguyên đán, đáp ứng nhu cầu thưởng hoa ngày tết của người dân, người trồng đào Minh Bảo đã từng bước khẳng định thương hiệu "đào Minh Bảo” trên thị trường.
Minh Huyền