Nhà ở của người Pa Dí

  • Cập nhật: Thứ năm, 13/9/2007 | 12:00:00 AM

Người Pa Dí là một nhóm địa phương của dân tộc Tày. địa bàn cư trú của họ là các xã sát biên giới Việt – Trung thuộc huyện Mường Khương , tỉnh Lào Cai .

Kiến trúc nhà trinh tường.
Kiến trúc nhà trinh tường.

Nhà ở hiện nay của người Pa Dí phổ biến là loại nhà đất 3 gian, 2 mái ( không có chái), tường trình đất hoặc thưng phên nứa, gỗ xung quanh; mái lợp cỏ tranh, ngói âm dương hoặc tấm Prôximăng; bố trí mặt bằng sinh hoạt được quy định thống nhất qua từng vị trí trong ngôi nhà.

 

Nguyên vật liệu làm nhà gồm có : Gỗ làm cột, xà, kèo, đòn tay; tre, nứa làm phên, sàn, ngói âm dương, có tranh lợp mái; đất sét trình tường... Người Pa Dí quan niệm nơi ở có vị trí cực kỳ quan trọng, quyết định đến sự phát triển của mỗi gia đình. Do vậy, họ chọn đất rất kỹ, đảm bảo các yếu tố: đúng hướng theo mệnh chủ nhà, gần nguồn nước, thuận lợi trong sản xuất và chăn nuôi... Người chọn đất thường là chủ nhà hoặc bố của chủ nhà.

 

Nhà truyền thống của người Pa Dí thường là 3 gian, mỗi gian khoảng 2 đến sải tay rưỡi của chủ nhà và chiều rộng là 4 sải. Cột cao 3 sải, nóc 4  sải... Bộ vì kèo đơn gồm có kèo, quá giang và 3 cột. Xu thế hiện nay làm nhà vì kèo hồi 5 cột, vì kèo giữa trốn 2 cột, xung quanh làm vách gỗ hoặc thưng phên mà không trình tường. Kỹ thuật liên kết các bộ phận: kèo, cột, xà sử dụng mồng luồn. Về  mái, trước đây  lợp ngói âm dương, nay được thay bằng tấm Prôximawng; đòn tay, rui, mè được làm bằng gỗ . Tuy vậy, các hộ gia đình vẫn phải lợp cỏ tranh.

 

Mặt bằng sinh hoạt của người Pa Dí trong các ngôi nhà tương đối thống nhất; giữa gian chính để làm ghế tiếp khách, gần giáp tường làm bàn thờ tổ tiên, dưới gầm bàn thờ tổ tiên là bàn thờ thổ công. Gian bên phải là giường bố mẹ , phía ngoài đặt giường cho trẻ nhỏ. Gian bên trái được ngăn thành buồng cho vợ chồng con trai. Phần ngoài đặt giường cho ông bà già, phần còn lại để cối xay ngô. Bếp nối liền với nhà chính, đặt ở gian đầu hồi thông với nhà chính. Tất cả mọi nhà của người Pa Dí đều có sàn gác và một cầu thang lớn để lên sàn.

 

(Theo Lào Cai)