"Vô chủ" vẫn khởi tố

Như đã đưa tin, sau nhiều mật phục theo dõi kết hợp với việc tiếp nhận, xử lý thông tin từ nhiều nguồn trong và ngoài nước, ngày 5/3, Đội Kiểm soát hải quan (KSHQ) thuộc Cục HQHP đã quyết định kiểm tra thực tế lô hàng nhập khẩu gồm 2 container do Công ty TNHH Phúc Thiên Ngân (trụ sở tại thôn Do Nha, xã Tân Tiến, huyện An Dương, Hải Phòng) đứng tên chủ hàng. Qua đó phát hiện 6.232kg ngà voi.

Theo ông Vũ Hoàng Dương, Đội trưởng Đội KSHQ - Cục HQHP, có nhiều thông tin về giá trị thực tế lô hàng, song tại nước ta, ngà voi không phải là mặt hàng được phép mua bán trên thị trường nên chỉ có thể tham khảo giá từ nước ngoài. Nếu áp giá rẻ nhất cũng không dưới 500 tỷ đồng.

Vấn đề tiếp theo là xác định vai trò chủ của lô hàng nói trên. Theo đó, trước ngày lô hàng bị kiểm tra thực tế, một người có tên là P mang giấy giới thiệu của Công ty TNHH Phúc Thiên Ngân đến Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng xin làm thủ tục mở tờ khai nhận hàng. Nhưng ngay sau khi lô hàng thực tế đã được xác định, vị đại diện chủ hàng (Công ty Phúc Thiên Ngân) lập tức bốc hơi.

Các bước điều tra tiếp theo từ thông tin trên điện thoại, làm việc trực tiếp với ông Vũ Ngọc Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Phúc Thiên Ngân cũng không có kết quả gì. Ông Tuấn tỏ ra vẻ ngạc nhiên khi nghe thấy dư luận gắn tên công ty mình vào lô hàng 6,2 tấn ngà voi nhập lậu.

Ông Tuấn thừa nhận công ty mình có các ngành nghề kinh doanh như: Dịch vụ XNK, giao nhận hàng hóa; dịch vụ đại lý viễn thông; dịch vụ chuyển tiền, thu đổi ngoại tệ... Tuy nhiên đó chỉ là đăng ký như vậy thôi nhưng từ trước tới nay hoạt động chính là kinh doanh xăng dầu, chưa từng giao dịch buôn bán với nước ngoài và cũng chưa bao giờ mở LC hoặc liên quan đến thủ tục Hải quan.

Để có đủ cơ sở kết luận, HQHP đã thực hiện kiểm tra, rà soát từ hệ thống cơ sở dữ liệu hồ sơ XNK nhưng cũng chưa thể chứng minh có sự liên quan nào. Do đó, ngay tại thời điểm này chưa thể kết luận Công ty Phúc Thiên Ngân là đại diện chủ lô hàng 6,2 tấn ngà voi nhập lậu.

Mặc dù chưa xác định được chủ hàng đích thực nhưng vụ nhập lậu 6,2 tấn ngà voi đã vi phạm nghiêm trọng đến các quy định của Luật Hải quan, Công ước quốc tế Citecs (về cấm buôn bán vận chuyển, tiêu thụ động vật hoang dã). Do vậy, theo thẩm quyền, ngày 27-3, Cục HQHP ký quyết định khởi tố vụ án, chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để tiếp tục điều tra xử lý.

Đủ điều kiện để tịch thu phát mại

Song song với việc điều tra vai trò chủ hàng, cơ quan Hải quan cũng đã phối hợp với các đơn vị, ngành chức năng để giám định, xác định xuất xứ của số ngà voi không lồ này.

Theo đó, đến ngày 23/3, người phát ngôn của Cục HQHP đã chính thức công bố kết quả giám định, xét nghiệm lô hàng 6,2 tấn ngà voi từ Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam).

Tuy nhiên, kết quả giám định cũng chỉ nêu số ngà voi này "có nguồn gốc từ châu Phi..." vì không thể biết chính xác chúng có xuất xứ từ nước nào trong "lục địa đen" rộng lớn. Do đó không thể quy kết tất cả số ngà voi bị thu trong vụ án nói trên đều có nguồn gốc từ việc giết hại động vật hoang dã.

Trong khi đó, đại diện Văn phòng Citecs tại Việt Nam, ông Chu Ngọc Quân cho biết, việc xác định "quốc tịch" của số ngà voi nhằm để áp dụng điều khoản xử lý vật chứng để trả về nước xuất khẩu. Trong trường hợp này, lô hàng không thuộc đối tượng áp dụng theo công ước quốc tế.  Do đó, cơ quan chức năng của nhà nước Việt Nam có quyền bán đấu giá hoặc tặng các bảo tàng chứ không nhất thiết phải tiêu hủy.

Trước những diễn biến như vậy, giới thạo tin đã lường trước kết cục cuối cùng khả dĩ chấp nhận được. Đó là, dù có tìm được hay không được chủ hàng thì 6,2 tấn ngà voi chắc chắn sẽ được đem ra phát mại dưới hình thức... bán đấu giá. Vấn đề là cách thức "đấu" ra sao để không phải lặp lại thể thức kiểu như phiên đấu giá 24 tấn vừa vảy vừa tê tê đông lạnh.

(Theo HNMO)