Thực hiện Nghị quyết số 30/2012/QH13 ngày 21/6/2012 của Quốc Hội; Chỉ thị số 05/CT -TTg ngày 4/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ về tập trung chỉ đạo và tăng cường biện pháp thực hiện để trong năm 2013 hoàn thành cơ bản việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ), quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, đến 30 tháng 8/2013, cả tỉnh đã cấp và hoàn thành việc thẩm định, viết trình ký 457.070 giấy chứng nhận QSDĐ cho các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình với diện tích trên 304.000ha, đạt 83,14,% diện tích đất cần cấp.

Đối với các diện tích cấp lần đầu, qua rà soát, hiện toàn tỉnh còn 64.082ha. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đối với diện tích cấp lần đầu ở các địa phương gặp phải hàng loạt khó khăn, vướng mắc. Tính đến tháng 9/2013, toàn tỉnh mới cấp được 20.803 giấy chứng nhận QSDĐ với diện tích 2.248ha.

Hiện nay, diện tích đất cần cấp chủ yếu thuộc vùng cao, vùng sâu là những nơi nhu cầu cấp giấy chứng nhận để thực hiện các quyền của người sử dụng đất chưa cao, một số nơi người sử dụng đất không có nhu cầu nên không đến đăng ký, công tác tuyên truyền gặp nhiều khó khăn do phải trực tiếp đến địa bàn thôn, bản để vận động, giải thích, hướng dẫn người dân hiểu và thực hiện đăng ký giấy chứng nhận; một phần diện tích chưa cấp do đã đưa vào thực hiện theo Đề án giao rừng, cho thuê rừng gắn với giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2012-2015; một số hồ sơ cấp giấy chứng nhận theo Dự án 672 đã lập nhưng chưa cấp được do còn vướng mắc tài sản trên đất dẫn đến tình trạng còn 9.226 hồ sơ tồn đọng với diện tích 18.618ha.

Tài liệu phục vụ cho việc cấp giấy chứng nhận còn thiếu thốn, đa số các địa bàn còn nhiều diện tích cần cấp đều chưa được đo đạc, lập bản đồ địa chính. Các tài liệu cũ đã lạc hậu không được cập nhật, điều chỉnh thường xuyên, chi phí trích đo để phục vụ cấp giấy quá lớn, đa số người dân, nhất là người dân vùng cao không có khả năng chi trả.

Trong khi đó, UBND các huyện, thị, thành phố chưa áp dụng việc ghi nợ nghĩa vụ tài chính cho người sử dụng đất có khó khăn khi đăng ký cấp giấy chứng nhận QSDĐ theo quy định của pháp luật. Nhân lực phục vụ công tác cũng là một khó khăn không nhỏ ảnh hưởng đến chất lượng cũng như tiến độ cấp giấy. Hầu hết các địa phương còn thiếu thốn cả về số lượng và chất lượng nhân lực, đặc biệt tại các huyện vùng cao. Ngoài ra, đội ngũ này còn thường xuyên phải tập trung cho công tác thu ngân sách, giải phóng mặt bằng, giải quyết đơn thư… nên khó tập trung cho công tác cấp giấy chứng nhận QSDĐ để có thể cơ bản hoàn thành trong năm 2013.

Bên cạnh đó, hầu hết các địa phương có nhiều diện tích đất cần cấp giấy thì mức thu ngân sách từ đất rất thấp, phần trích lại 10% phục vụ công tác này như hai huyện Trạm Tấu và Mù Cang Chải chỉ vài chục triệu đồng, không đủ đáp ứng nhu cầu kinh phí trong công tác cấp giấy. Tại thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ, số lượng hồ sơ đăng ký, cấp giấy chứng nhận đối với các trường hợp thửa đất đã được cấp giấy chứng nhận, nay chia tách để chuyển nhượng là rất lớn, người dân hai địa phương này bắt buộc phải đến làm thủ tục công chứng hợp đồng chuyển nhượng mất nhiều thời gian và phải nộp một khoản phí khá lớn cho việc công chứng. Đây là những khó khăn chính làm cho các địa phương chưa thể tập trung thực hiện cấp giấy chứng nhận lần đầu đồng loạt để có thể đạt kế hoạch.

Trước thực trạng đó, ngày 20/9/2013, UBND tỉnh đã có Quyết định số 1242/QĐ-UBND điều chỉnh lại Kế hoạch cấp giấy chứng nhận, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu năm 2013. Theo đó, năm 2013 sẽ hoàn thành cấp giấy cho 39.500ha, số còn lại là diện tích khó cấp sẽ tiếp tục thực hiện trong các năm tiếp theo.

Tuy nhiên, để đạt được kế hoạch đã điều chỉnh đòi hỏi các địa phương cần nỗ lực, quyết liệt, tập trung cao độ. Các địa phương cần khẩn trương hoàn thành đo đạc lập bản đồ địa chính để làm tài liệu phục vụ công tác. Mỗi địa phương nên thành lập một tổ công tác cấp giấy chứng nhận QSDĐ, trực tiếp hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình kê khai, đăng ký đất đai, lập hồ sơ.

Mặt khác, để giảm bớt khó khăn cho người dân thì UBND tỉnh nên xem xét điều chỉnh lại Quyết định số 24/2008/QĐ-UBND ngày 24/10/2008 quy định việc thực hiện công chứng các hợp đồng, giao dịch bất động sản; cho phép người sử dụng đất tại các xã, phường của thành phố Yên Bái và thị xã Nghĩa Lộ khi thực hiện các hợp đồng, giao dịch bất động sản được lựa chọn thêm hình thức chứng thực tại UBND xã, phường.

Ngoài ra cũng cần khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân làm tốt, tích cực trong công tác và xử lý cơ quan, tổ chức, các nhân thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu tích cực chỉ đạo và thực hiện công tác đạt kết quả thấp, không hoàn thành nhiệm vụ.     

        Anh Dũng