Ngày 5/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, các đại biểu Quốc hội đã nghe Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo về tình hình oan, sai trong việc áp dụng pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự và việc bồi thường thiệt hại cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự theo quy định của pháp luật.

Trong những năm gần đây, tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá các cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án các cấp đã có nhiều nỗ lực, tích cực đấu tranh phòng, chống tội phạm, khắc phục nhiều tồn tại, thiếu sót trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử; nhờ đó tình hình oan, sai đã được hạn chế so với trước đây. Tuy nhiên, so với yêu cầu cải cách tư pháp, yêu cầu của Hiến pháp năm 2013 thì việc phòng chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm còn những vấn đề bấp cập chưa được giải quyết thoả đáng.

Qua giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, tình trạng bức cung, dùng nhục hình trong hoạt động điều tra, vi phạm pháp luật nghiêm trọng vẫn còn xảy ra trong một số trường hợp. Đây chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến oan, sai. Qua giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội  yêu cầu cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án các cấp tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, quán triệt sâu sắc các nghị quyết của Đảng, của Quốc hội về công tác tư pháp, các quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân. Khi đã xác định bị oan thì phải kịp thời minh oan, bồi thường thỏa đáng cho người bị oan theo quy định pháp luật; đồng thời xử lý nghiêm minh đối với người mắc sai phạm, trách nhiệm liên đới của người đứng đầu cơ quan đã gây nên oan, sai.

Thảo luận tại Hội trường về vấn đề này, một số đại biểu cho rằng cần phân tích rõ hơn về nguyên nhân bức cung dùng nhục hình; trách nhiệm của cơ quan điều tra, viện kiểm sát trong vấn đề này như thế nào. Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cho rằng, vấn đề oan, sai là nghiêm trọng gây bức xúc trong dư luận xã hội, ngoài trách nhiệm bồi thường của Nhà nước thì những người làm oan sai, thủ trưởng có điều tra viên làm oan sai phải chịu trách nhiệm như thế nào; cần làm rõ trách nhiệm để xảy ra việc tự sát, đánh nhau trong trại. Có ý kiến cho rằng báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới chỉ nói tới yếu kém, hạn chế dẫn đến oan, sai chứ chưa nói được thành tích của cơ quan chức năng. Báo cáo nên phân biệt rõ oan và sai đồng thời đưa ra những dẫn chứng và cũng cần phải có giải pháp để hạn chế, khắc phục tình trạng oan, sai hiện nay.

Mạnh Cường