Thời gian qua, hợp tác tiểu vùng Mekong diễn ra sôi động, thu hút sự quan tâm của nhiều đối tác lớn trong và ngoài khu vực. Hiện có hơn 10 cơ chế hợp tác Mekong đang hoạt động và bổ trợ hữu hiệu cho hợp tác song phương giữa các quốc gia, thúc đẩy phát triển bền vững tại tiểu vùng. Các cơ chế hợp tác giữa các nước Mekong và các đối tác như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế-xã hội của tiểu vùng.

Tình hình an ninh chính trị tại tiểu vùng Mekong nhìn chung ổn định. Các nước Mekong duy trì mức tăng trưởng kinh tế khá, trung bình khoảng 6-7%/năm. Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) hình thành cuối năm 2015 sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cũng như thách thức đối với các nước thành viên đặc biệt là các nước Campuchia-Lào-Myanmar-Việt Nam (CLMV) trong phát triển kinh tế-xã hội và thu hẹp khoảng cách phát triển.

HNCC CLMV lần thứ 6 (Vientiane, 3/2013) đã kiểm điểm tình hình triển khai các kế hoạch hành động giai đoạn 2011-2012 thảo luận về phương hướng đẩy mạnh hợp tác trong khuôn khổ CLMV.

Các nhà lãnh đạo đánh giá cao nỗ lực của các Bộ trưởng triển khai các dự án hợp tác, bao gồm việc hoàn thành hầu hết các dự án hợp tác kinh tế trong kế hoạch hành động CLMV các năm 2011 và 2012 và xây dựng được Kế hoạch chung trong hợp tác du lịch. Các nước Campuchia, Lào và Myanmar cảm ơn và đánh giá cao Chương trình học bổng CLMV thường niên của Việt Nam. Các nước đánh giá cao sự hỗ trợ của Ban thư ký ASEAN trong việc tìm kiếm nguồn lực tài chính cho các dự án và khoản 20 triệu USD hỗ trợ của Nhật Bản dành cho các nước CLMV trong khuôn khổ hợp tác Mekong-Nhật Bản.

Trước đó, Việt Nam đã tổ chức thành công HNCC CLMV lần thứ 4 vào tháng 11/2008. Hội nghị đã nhất trí định hướng thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác CLMV, bao gồm thương mại và đầu tư, giao thông, nông nghiệp, công nghiệp và năng lượng, du lịch và phát triển nguồn nhân lực. Khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân và doanh nghiệp các nước vào tiến trình hợp tác.

Hội nghị nhất trí tạo thuận lợi và thúc đẩy các doanh nghiệp nước thành viên hợp tác đầu tư, kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp chế biến, khoáng sản, thủy điện, phát triển hạ tầng, dịch vụ và logistics... Các nước đánh giá cao Việt Nam thành lập Chương trình Học bổng CLMV.

Các nhà lãnh đạo cũng nhất trí giảm tần suất họp Cấp cao CLMV xuống còn hai năm một lần, tổ chức họp Bộ trưởng trước các Hội nghị Cấp cao hoặc giữa hai kỳ Hội nghị Cấp cao nếu cần thiết, tổ chức họp SOM hàng năm. Thông qua Danh mục 58 dự án hợp tác CLMV, đồng thời giao các quan chức cao cấp sớm hình thành danh mục dự án ưu tiên kêu gọi tài trợ và xây dựng lộ trình cụ thể triển khai. Hội nghị nhất trí với đề xuất của Lào tổ chức Hội thảo khu vực nhằm huy động hỗ trợ quốc tế cho hội nhập của các nước CLMV vào ASEAN vào đầu năm 2009.

* Chiến lược hợp tác kinh tế Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong là khuôn khổ hợp tác kinh tế gồm 5 nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam nhằm tăng cường hợp tác kinh tế chung và song phương để khai thác và phát huy lợi thế so sánh giữa các vùng, các nước thành viên, nâng cao sức cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách phát triển.

Tại HNCC ACMECS 5 (Vientiane, Lào, 13/3/2013), các nhà Lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố Vientiane và Chương trình hành động ACMECS giai đoạn 2013-2015, theo đó gắn kết hơn nữa hợp tác ACMECS với quá trình xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN 2015 và thực hiện Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN, nâng cao tính cạnh tranh, vai trò và vị trí của các nước ACMECS trong chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu.

Chương trình hành động nêu rõ các định hướng hợp tác cụ thể trong các lĩnh vực công nghiệp-năng lượng, du lịch, thương mại-đầu tư, nông nghiệp, phát triển nguồn nhân lực, kết nối giao thông, y tế, an sinh xã hội, và môi trường.

Hội nghị cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao tính khả thi của các dự án, nhất trí các nước cần sớm xây dựng nội dung chi tiết cho 28 dự án ưu tiên và phối hợp với Ban thư ký ASEAN để vận động tài trợ từ các đối tác phát triển.

Việt Nam cũng đã đăng cai và tổ chức thành công HNCC ACMECS 3 vào đầu tháng 11/2008. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố các Nhà Lãnh đạo ACMECS về thúc đẩy và tạo thuận lợi thương mại, đầu tư và du lịch, nhất trí ưu tiên hợp tác liên kết kinh tế, đặc biệt là thúc đẩy thương mại, đầu tư nội khối nhằm đối phó với thách thức và biến động bất lợi của suy giảm kinh tế thế giới. Bên cạnh đó, Hội nghị đã nhất trí thành lập nhóm công tác về môi trường.

Đoàn Việt Nam tham dự HNCC CLMV 7 và HNCC ACMECS 6 lần này nhằm đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực thương mại và đầu tư, kết nối khu vực, bảo vệ nguồn nước, phát triển nguồn nhân lực; nâng cao vị thế của Việt Nam, thể hiện vai trò dẫn dắt trong hợp tác Mekong và củng cố quan hệ với các nước trong khu vực cũng như thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt với Myanmar.

                                                                 (Theo Chinhphu.vn)