Thật ý nghĩa khi trong không khí của những ngày kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng Tám thành công, giữa thành phố Yên Bái hiện đại và thanh bình tôi được ngồi trò chuyện với bác Đặng Ngọc Tri - cán bộ tiền khởi nghĩa, chiến sĩ giải phóng quân Chiến khu Vần.

Trong ngôi nhà nhỏ giữa khu vườn yên tĩnh, nhắc về cái không khí của những ngày tháng Tám 70 năm về trước, đôi mắt ông Tri bỗng sáng lên: “Ngày 16 - 17 Yên Bái bắt đầu đánh Nhật. Bởi tùy tình hình điều kiện ở mỗi địa phương mà ta tiến hành khởi nghĩa”. Thời điểm ấy, ông Tri đã tham gia cách mạng được hơn một năm, hoạt động chủ yếu ở huyện Trấn Yên trong lực lượng vận động nhân dân tham gia và bảo vệ cách mạng, đứng lên chống lại quân xâm lược, áp bức.

Ông kể lại: “Khí thế thắng lợi của cuộc cách mạng tháng Tám lúc bấy giờ bừng bừng trong bộ đội quân giải phóng và nhân dân. Ai cũng nghĩ, thế là từ nay ta có đất nước của ta - một nước độc lập và phải giữ lấy đất nước của mình. Điều đó đã tạo nên sức mạnh giữ gìn thành quả”.

Có lẽ cái khí thế ấy vẫn đang hừng hừng trong huyết quản, ông khoát tay đầy khí thế như sống lại những ngày ấy: “Đơn vị chúng tôi đi khắp vùng Kiên Thành, Quy Mông, Cổ Phúc... đi đến đâu xây dựng chính quyền cách mạng lâm thời đến đó. Đến đâu cũng được nhân dân nhiệt tình ủng hộ, kẻ thù buông súng, lý trưởng, chánh tổng sẵn sàng trao ấn cho cách mạng để thành lập chính quyền cách mạng lâm thời”.

Ngày 18/8 quân Nhật đầu hàng, toàn thị xã Yên Bái lúc bấy giờ cờ đỏ sao vàng tung bay rợp trời. Ông Tri cao giọng hào hứng kể: “Không hiểu nhân dân ta may cờ sẵn sàng từ lúc nào, mà đến ngày 22/8, mít tinh ra mắt chính quyền cách mạng lâm thời thị xã thì đâu đâu cũng thấy chỉ một màu cờ đỏ sao vàng”.

Không được sống trong những ngày tháng lịch sử ấy, nhưng tôi phần nào cảm nhận được niềm vui vỡ òa của một dân tộc bị áp bức bóc lột gần thế kỷ nay được hưởng độc lập tự do. Ông Tri bảo, từ thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đến Tuyên ngôn Độc lập 2/9 đã không còn quan niệm địa phương này, địa phương kia mà chỉ còn là chung một nước.

Ông tâm sự: “Lúc đó tôi nghĩ giải phóng không chỉ cho quê hương mình mà giải phóng đất nước. Tinh thần chung của quân và dân ta là người một nước, cùng chung tay bảo vệ”. Tinh thần ấy làm cho khối đoàn kết càng xiết chặt, trên dưới một lòng đánh thắng quân thù. Cũng từ ấy, trong tâm trí mọi người dân luôn khắc ghi không có gì quý hơn độc lập tự do, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc là thiêng liêng.

Dù không trực tiếp tham gia cách mạng giai đoạn ấy như ông Tri, nhưng ông Vi Văn Tính - cựu thanh niên xung phong (TNXP) chống Pháp, ở phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái, lúc bấy giờ 14 tuổi, đủ  để nhận biết về những ngày tháng lịch sử ấy.

Ông Tính kể: “Quê tôi ở Thanh Ba, Phú Thọ, thực dân Pháp bắt người nông dân phá lúa, khoai để trồng đay, đói lắm. Gia đình tôi dời quê lên Minh Tiến, Trấn Yên. Những hình ảnh tra tấn dân thường dã man của thực dân Pháp nhằm tìm những người làm cách mạng tôi không bao giờ quên được. Cách mạng tháng Tám thành công đi đâu người ta cũng chỉ nhắc đến đất nước, độc lập, tự do. Vui lắm, khí thế lắm. Ai cũng mong trời sáng để được đi tập trung mít tinh”.

Cũng chính bởi hào khí ấy mà ông Tính đã nhanh chóng tham gia TNXP. Ông tâm sự: “Dù lúc ấy chưa được kết nạp Đoàn, những thanh niên chúng tôi hừng hực khí thế, nói đến được đi là vinh dự lắm”. Biết bao thế hệ người con đất Việt đã thôi thúc lên đường tham gia chiến đấu giải phóng đất nước bởi hào khí ấy. Và hào khí Cách mạng tháng Tám vĩ đại luôn tạo nên sức mạnh cho toàn Đảng, toàn dân ta bước tiếp những chặng đường mới, viết tiếp những trang sử oanh liệt mới.

Đó là thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc 9 năm trường kỳ kháng chiến với chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Đó là thắng lợi oanh liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ kéo dài 21 năm thu giang sơn về một mối, đất nước hoàn toàn thống nhất. Đó là thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử sau gần 30 năm Đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, đưa đất nước ta ngày càng có vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế. Nói về những thay đổi ấy, cựu chiến binh Đặng Ngọc Tri đã dùng hai chữ “không tưởng”.

Ông tâm sự: “Nhìn quê hương mình xem, đường sá, nhà cửa đã khang trang đẹp đẽ, giờ có ai bị đói nữa đâu. Nhất là thành phố Yên Bái, những năm 90 có cây cầu Yên Bái đã đổi thay rất nhiều, giờ có thêm cầu Văn Phú, đường cao tốc... phát triển nhanh chóng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng hòa với ý dân nên đất đai rất quý nhưng người dân vẫn hiến đất như bà Mười trong phường Yên Ninh hiến 300m2 đất làm nhà văn hóa...”. 

Chỉ có những con người đã trải qua những giai đoạn của lịch sử mới có thể thấy được sự thay đổi to lớn đến nhường nào. Cựu TNXP Vi Văn Tính đã thốt lên: “Có Đảng mới có ngày hôm nay”. Trong không khí của ngày tháng Tám lịch sử và trong niềm vui phấn khởi của thành công Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, những người lính - đảng viên đã có hơn nửa thế kỷ đứng trong hàng ngũ của Đảng rất tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng tiếp tục xây dựng quê hương.

Ông Đặng Ngọc Tri phấn khởi chia sẻ: “Tôi rất tin tưởng vào kỳ Đại hội lần này, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh sẽ đưa ra những quyết sách đột phá phát triển cho 5 năm tới. Đội ngũ lãnh đạo thực tiễn hơn rất nhiều nên trong mọi chủ trương đều được bàn bạc dân chủ. Tinh thần cách mạng luôn được nêu cao”. Ông Vi Văn Tính thì khẳng định: “Tôi tin tưởng vào đội ngũ nhân sự mà Đảng đã lựa chọn, là những người hội tụ đầy đủ năng lực phẩm chất, tiếp tục lãnh đạo tỉnh ta ngày càng phát triển như hào khí của cách mạng tháng Tám”.

Đã 70 năm nhưng hào khí của Cách mạng tháng Tám đang động viên, thôi thúc mỗi cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tỉnh Yên Bái nói riêng và cả nước nói chung kiên trì con đường mà Đảng quang vinh và Bác Hồ kính yêu đã lựa chọn, vững bước tiến lên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thanh Ba