Theo chân Phó Chủ tịch UBND xã Âu Văn Tình, chúng tôi đến thôn Sơn Đông, nơi có cánh đồng mẫu lớn đang được triển khai xây dựng. Chỉ tay về phía cánh đồng xanh ngút ngàn đang độ làm đòng, anh Tình cho biết: “Để nâng cao năng suất, chất lượng của cây lúa, Đảng ủy, chính quyền và nhân dân đã thống nhất xây dựng cánh đồng mẫu lớn tại Sơn Đông với diện tích 10ha. Trong đó, tập trung vào công tác tuyên truyền để thay đổi tư duy cho bà con. Từ đó, các hộ dân cùng gieo cấy một loại giống, cùng bón phân và thu hoạch. Qua đánh giá cho thấy, năng suất lúa bình quân đạt 98 tạ/ha, cao hơn 6 tạ so với trước; đồng thời hạn chế được dịch bệnh, sâu hại...”.

Bên cạnh đó, Mai Sơn đã dần loại bỏ các giống lúa dài ngày, năng suất thấp, thay vào đó là các giống lúa lai, lúa thuần có khả năng kháng bệnh, cho năng suất, chất lượng cao. Đến nay, các giống lúa thuần đã chiếm đến 90% trong cơ cấu giống lúa toàn xã; 80% diện tích sản xuất áp dụng kỹ thuật phân viên nén dúi sâu, góp phần nâng cao năng suất và sản lượng. Ngoài lúa thì cây ngô cũng được Mai Sơn xác định là cây chủ lực trong sản xuất nông nghiệp. Từ năm 2008, cây ngô được đưa vào trồng thay thế trên đất đồi dốc của địa phương. Đến nay, diện tích đã đạt trên 269ha với năng suất bình quân 59 tạ/ha.

Theo anh Tình, diện tích ngô phần lớn tập trung tại các thôn Sơn Thượng, Đán Đăm, Sơn Tây… cây ngô không chỉ giúp bà con nâng cao thu nhập mà còn tạo nguồn thức ăn phong phú, phát triển chăn nuôi.
Một trong những bước chuyển khá rõ nét ở Mai Sơn là chăn nuôi phát triển theo hướng hàng hóa. Trên địa bàn xã đã hình thành khá rõ nét vùng chăn nuôi tập trung. Tại nhiều thôn, người dân tận dụng các phụ phẩm sản xuất, tăng cường chăn nuôi gia súc, gia cầm, đặc biệt là chăn nuôi gà để nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế.

Cùng với đó, bình quân hàng năm, xã mở từ 12 đến 15 lớp chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về chăn nuôi gia cầm cho nông dân. Đến nay, tổng đàn gia cầm của xã lên tới trên 43.000 con (tăng trên 24 nghìn con so với năm 2010), bình quân mỗi hộ gia đình có từ 200 - 500 con; trong đó những thôn nuôi nhiều là: Sơn Thượng, Đán Đăm, Sơn Tây, Sơn Nam.Vì thế, việc mỗi hộ có thể thu nhập hàng chục triệu đồng mỗi năm từ việc chăn nuôi gà ở Mai Sơn dường như đã trở nên phổ biến.

Bên cạnh đó, Mai Sơn tập trung phát triển các ngành, nghề chế biến lương thực, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến gỗ rừng trồng. Hết năm 2014, trên địa bàn xã có 1 doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, 1 cơ sở chế biến gỗ rừng trồng, 1 có sở sản xuất gạch không nung, 12 tổ mộc và xây dựng… góp phần giải quyết việc làm ổn định, tăng thu nhập cho nhiều lao động địa phương. Đặc biệt, toàn xã có 54 hộ kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa, vật tư nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi… tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển sản xuất, nâng cao đời sống.

Từ những bước chuyển kinh tế, Mai Sơn đã có cơ sở để nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân. Đến nay, tổng sản lượng lương thực có hạt đạt 3.603 tấn, vượt 405 tấn so với Nghị quyết; lương thực bình quân đầu người đạt 846kg/năm; thu nhập bình quân đầu người đạt 17 triệu đồng/năm…

Mặc dù còn nhiều hạn chế, khó khăn nhưng thời gian tới Mai Sơn quyết tâm xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hàng hóa gắn với xây dựng nông thôn mới. Trong đó, chính quyền và nhân dân trong xã tập trung thu hút, vận dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chế biến, bảo quản nông lâm sản; tăng cường chuyên canh, chuyển đổi mùa vụ, gắn chế biến với tiêu thụ; nhân rộng mô hình chăn nuôi với quy mô lớn. Bên cạnh đó, Mai Sơn khuyến khích phát triển các cơ sở và ngành nghề sản xuất tiểu thủ công nghiệp phù hợp với thực tế địa phương như: Mộc, cơ khí, xây dựng, mây tre đan, vật tư nông nghiệp…

 Hùng Cường