Hiện nay, tại Việt Nam, bệnh viêm não mô cầu (VMNMC) đã và đang có những diễn biến phức tạp, đe dọa nguy hiểm đến sức khỏe con người. Trên địa bàn tỉnh Yên Bái cũng từng xuất hiện các ca nhiễm bệnh VMNMC. Vì vậy, hơn lúc nào hết công tác phòng chống dịch bệnh VMNMC cần được các ngành chức năng đặc biệt quan tâm.

Theo số liệu thống kê, từ đầu năm tới nay, cả nước đã xuất hiện thêm 6 ca nhiễm viêm não mô cầu, trong đó có 1 trường hợp nữ bệnh nhân ở tỉnh Hải Dương tử vong. Tại Yên Bái, theo báo cáo của hệ thống giám sát năm 2013 ghi nhận 1 ca bệnh, từ năm 2014 đến nay chưa ghi nhận thêm trường hợp nào. Tuy nhiên, trước những diễn biến phức tạp của bệnh VMNMC hiện nay, công tác dự phòng càng phải được quan tâm hàng đầu.

Các bậc phụ huynh phải thường xuyên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe định kỳ 

Thạc sỹ, bác sỹ Lê Thị Hồng Vân – Phó Giám đốc Sở Y tế, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cho biết: “Viêm màng não là tình trạng nhiễm trùng của màng não có khả năng đe dọa mạng sống (màng não là một màng mô chắc bao xung quanh não và tủy sống). Nếu không được điều trị, viêm màng não có thể dẫn đến phù não và gây ra liệt vĩnh viễn, hôn mê và có thể tử vong”.

Tình trạng có thể đặc biệt nguy hiểm khi vi khuẩn VMNMC xâm nhập vào tế bào đường hô hấp gây ra tình trạng viêm mũi họng, người bệnh ho, sốt cao, đau cơ, đau đầu có thể bị co giật, có biểu hiện của liệt tay chân, mặt, tri giác giảm... Từ đường hô hấp trên, vi khuẩn tiếp tục xâm nhập vào máu qua hệ bạch huyết, vào khoang não tủy hoặc một số cơ quan khác như khớp, màng tim... gây viêm, đau ở các cơ quan này.

VMNMC xuất hiện ở tất cả các vùng, miền của nước ta, chủ yếu là miền Bắc, nhất là vào mùa đông xuân và cuối thu đầu đông, do thời tiết lạnh, ẩm đi cùng với mùa của những bệnh truyền nhiễm khác do vi khuẩn và virut. Tuy số mắc viêm màng não có phần tăng cao trong cả nước thời gian qua nhưng chưa phát thành dịch, do hầu hết các ca bệnh phân tán ở địa phương, số mắc VMNMC chỉ vài trường hợp. Điều này càng xác định rõ hơn viêm não nói chung và VMNMC nói riêng chưa xuất hiện thành dịch.

Nguyên nhân của sự gia tăng bệnh trong thời gian gần đây chủ yếu do thời tiết khí hậu đông xuân năm nay có nhiều diễn biến bất thường, không có lợi cho sức khỏe con người. Miền Nam đang ở mùa khô nhưng sau tết xuất hiện nhiều đợt mưa trái mùa, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Hơn thế nữa, đây là thời điểm có sự biến động dân cư cao giữa các vùng, miền vì các hoạt động lễ hội, du lịch...

Trước những diễn biến phức tạp, nguy hiểm và nguy cơ lây lan rộng trong cộng đồng, ngay sau khi có thông báo của Bộ Y tế về tình hình và diễn biến của bệnh viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu gây ra, ngành y tế Yên Bái nói chung và Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh nói riêng đã khẩn trương cập nhật toàn bộ thông tin, lập kế hoạch phòng chống và triển khai tới các trung tâm y tế tuyến huyện, các trạm y tế xã, phường, thị trấn của 9/9 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh. Đặc biệt chú trọng công tác xét nghiệm để phát nuôi cấy, phân lập vi khuẩn não mô cầu; đồng thời chủ động chuẩn bị hóa chất, tăng cường các phương án dự phòng sẵn sàng ứng phó trước mọi diễn biến của bệnh.

Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh từ tỉnh đến cơ sở được củng cố và phân công theo dõi, chỉ đạo công tác giám sát đến cơ sở; các trường hợp có biểu hiện, triệu chứng nghi ngờ được yêu cầu lập tức báo cáo để kịp thời ngăn chặn...

Ngành y tế cũng khuyến cáo người dân phải duy trì nếp sống vệ sinh, giữ môi trường sống sạch sẽ, vì tác nhân gây viêm màng não có thể lây qua đường hô hấp, tiêu hóa hay tiếp xúc với đồ vật nhiễm khuẩn. Riêng đối với VMNMC, ngoài giữ vệ sinh môi trường thường xuyên thông thoáng, nhiều ánh sáng, mỗi người cần duy trì vệ sinh răng miệng, hầu, họng.

Khi bị viêm đường hô hấp trên có các biểu hiện của VMNMC, cần đưa bệnh nhân đến ngay các cơ sở y tế. Nếu trong tập thể xuất hiện VMNMC được xác định, cần hạn chế tụ họp, mọi người thực hiện đeo khẩu trang phòng bệnh. Ngoài ra có thể tổ chức uống kháng sinh dự phòng khẩn cấp theo chỉ định của bác sĩ.

Ngọc Sơn