Dự án Luật Quy hoạch gồm 8 chương với 69 điều quy định về nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch; trình tự lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch; kinh phí cho hoạt động quy hoạch; chính sách của Nhà nước về hoạt động quy hoạch; quản lý Nhà nước về quy hoạch; quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tham gia ý kiến và giám sát hoạt động quy hoạch;
Hệ thống quy hoạch; mối quan hệ giữa các loại quy hoạch; quy trình phối hợp lập quy hoạch; đánh giá môi trường chiến lược trong lập quy hoạch; thẩm quyền phê duyệt quy hoạch; giám sát hoạt động quy hoạch; xử phạt vi phạm pháp luật trong hoạt động quy hoạch...

Dự án Luật được xây dựng trên quan điểm thống nhất các văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch trên cơ sở tuân thủ các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết, đồng thời khắc phục sự chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật Việt Nam liên quan đến hoạt động quy hoạch.

Hệ thống quy hoạch phải tuân thủ nguyên tắc từ cao xuống thấp, từ tổng thể đến chi tiết; quy hoạch địa phương phải tuân thủ quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng; quy hoạch chi tiết phải dựa trên quy hoạch tổng thể.

Quy hoạch phải thực sự là công cụ quản lý điều hành phát triển kinh tế-xã hội, giữ vai trò định hướng, dẫn dắt sự phát triển; bảo đảm tính công khai, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi trong thu hút đầu tư, cũng như việc sử dụng và phát huy hiệu quả các nguồn lực của đất nước.

Dự án Luật hướng tới mục tiêu đổi mới nội dung và phương pháp lập quy hoạch để quy hoạch thực sự là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội bền vững, gắn với cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư, kinh doanh. Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu trong xây dựng, quản lý và tổ chức thực hiện quy hoạch bảo đảm công tác chỉ đạo, điều hành được thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Tạo cơ sở thẩm định độc lập, trung lập, do một đầu mối chịu trách nhiệm; tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra thực hiện quy hoạch và xử lý nghiêm các vi phạm quy hoạch...

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định dự án Luật Quy hoạch đã được cơ quan soạn thảo chuẩn bị công phu trên cơ sở tổng kết công tác quy hoạch trong thời gian qua. Hồ sơ dự án Luật cơ bản tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tờ trình của Chính phủ cũng nhấn mạnh về xu hướng đổi mới phương pháp lập quy hoạch theo phương thức các nước tiên tiến đang sử dụng.

Đề cập đến những vấn đề chung của dự án Luật, Báo cáo thẩm tra cho biết về bố cục của dự án Luật, có quan điểm cho rằng, dự thảo Luật gồm 8 chương, 69 điều là hợp lý. Một số ý kiến khác cho rằng, nên sắp xếp, bố cục lại dự thảo Luật theo hướng gộp Chương II và Chương III thành Chương về lập quy hoạch; chuyển Điều 65 về hành vi vi phạm pháp luật thành điều về các hành vi bị cấm trong hoạt động quy hoạch và đưa lên Chương I về quy định chung; bổ sung một điều riêng về hợp tác quốc tế trong hoạt động quy hoạch; bổ sung một điều về cơ sở dữ liệu thông tin quốc gia về quy hoạch...

Phát biểu thảo luận tại phiên họp, đa số ý kiến của các đại biểu tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Quy hoạch nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém, tùy tiện trong công tác quy hoạch; bảo đảm tính pháp lý, cụ thể hóa chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, bám sát nhu cầu phát triển, định hướng nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực của đất nước và là công cụ quan trọng trong điều hành phát triển kinh tế-xã hội.

Một số ý kiến nhấn mạnh nguyên tắc xây dựng dự án Luật này cần đáp ứng yêu cầu tạo sự thống nhất của hệ thống quy hoạch từ Trung ương đến địa phương, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực tới các hoạt động quy hoạch đang thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành.

Liên quan đến những nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch, nhiều ý kiến cho rằng, cần tiếp tục bổ sung các nguyên tắc dân chủ, khách quan trong hoạt động quy hoạch, đồng thời phải bảo đảm nguyên tắc về tính kế thừa, tính dự báo; tính liên kết đồng bộ giữa kinh tế-xã hội và môi trường, giữa ngành và địa phương; tính ổn định, lâu dài của quy hoạch.

Cho rằng dự án Luật Quy hoạch quy định hệ thống quy hoạch có nhiều cấp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh và một số ý kiến đề xuất cần quy định rõ thế nào là quy hoạch cấp trên, quy hoạch cấp dưới và phải có các nhìn tổng thể về quy hoạch; quy định rõ trong quan hệ giữa các quy hoạch cùng cấp thì quy hoạch nào sẽ có giá trị hơn và việc tích hợp quy hoạch này có bắt buộc điều chỉnh quy hoạch cùng cấp có liên quan không.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, khi lập Quy hoạch tổng thể quốc gia đã có sự tham gia của các bộ, ngành, do đó không nên tiếp tục phân cấp cho các bộ, ngành làm quy hoạch cấp dưới vì dễ dẫn đến trùng lặp.

Đồng tình với sự cần thiết xây dựng và ban hành Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho rằng Ban soạn thảo cần tiếp tục rà soát lại nội dung, bố cục của Luật, bởi tính cụ thể của Luật chưa cao, nhiều nội dung quy định còn chưa chi tiết; nhiều điều đưa ra 2 phương án mà chưa đề nghị hoặc khẳng định phương án lựa chọn… Đồng thời, nhấn mạnh đây là luật chi phối nhiều luật, vì vậy cần hết sức quan tâm rà soát, đánh giá kỹ tác động của Luật, bảo đảm sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tránh sự chồng chéo.

Đồng quan điểm đây là một luật các tác động, chi phối nhiều luật khác, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng cho rằng nếu Luật Quy hoạch được ban hành thì phải cân nhắc, xây dựng lộ trình thực hiện cụ thể, tránh sự xáo trộn trong công tác quy hoạch.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình đề xuất cần hết sức quan tâm đến tính công khai, minh bạch trong công tác quy hoạch; đi liền với đó là phải đặc biệt quan tâm đến đào tạo đội cán bộ, kiện toàn hệ thống cơ quan làm công tác quy hoạch; bảo đảm quy hoạch được thực hiện, nhìn nhận một cách tổng thể, và quy hoạch phải đi từ trên xuống dưới.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, cần đặc biệt coi trọng tính pháp lý, tính ràng buộc của công tác quy hoạch; xác định rõ cấp phê duyệt của các quy hoạch cũng như quy định rõ trình tự thủ tục phê duyệt quy hoạch trong dự án Luật...

(Theo Chinhphu.vn)