Khúc tráng ca bất tử

Chính trị

Kỷ niệm 90 năm Khởi nghĩa Yên Bái (10/2/1930 - 10/2/2020)

Khúc tráng ca bất tử

Cập nhật: Thứ hai, 10/2/2020 | 8:20:37 AM

YênBái - Khởi nghĩa Yên Bái nổ ra vào rạng sáng ngày 10/2/1930. Nguyễn Thái Học cùng các cộng sự của ông với tinh thần yêu nước cháy bỏng và lòng căm thù giặc sâu sắc đã đứng lên lãnh đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Yên Bái. Tuy chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn và không thành công, song Khởi nghĩa Yên Bái đã ghi vào trang lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.

Nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái thắp hương tại Di tích lịch sử Khu mộ Nguyễn Thái Học và các chiến sỹ hy sinh trong cuộc Khởi nghĩa Yên Bái.

>> Phát huy giá trị truyền thống đấu tranh cách mạng trong xây dựng và phát triển thành phố Yên Bái

>> Khởi nghĩa Yên Bái - bất diệt tinh thần quật khởi

>> Tô thắm truyền thống anh hùng cách mạng

Cuộc Khởi nghĩa Yên Bái nổ ra cách đây 90 năm, do Việt Nam Quốc dân Đảng tổ chức và thực hiện. Việt Nam Quốc dân đảng là một tổ chức theo xu thế cách mạng dân chủ tư sản, được thành lập ngày 27/12/1927, do Nguyễn Thái Học đứng đầu, bên cạnh là các đồng sự Nguyễn Thế Hiệp, Phó Đức Chính, Nguyễn Khắc Nhu… Tổng bộ lâm thời tất cả gồm 15 người.

Khởi nghĩa Yên Bái bắt đầu nổ ra vào rạng sáng ngày 10/2/1930, ngoài Yên Bái còn có các địa phương khác; tuy nhiên, ở Yên Bái là lớn hơn cả. Nghĩa quân chiếm các đồn Pháp ở Yên Bái. Một bộ phận binh lính Việt Nam trong quân đội Pháp phản chiến tham gia vào cuộc khởi nghĩa.

Mặc dù lực lượng mỏng, vũ khí thô sơ, công tác chuẩn bị còn chưa tốt, song với ý chí quyết tâm "Không thành công cũng thành nhân”, lực lượng khoảng 60 người đã nổi dậy tiêu diệt hầu hết sĩ quan, hạ sĩ quan chỉ huy ở nhà riêng. Trước sân trại lính, đại biểu của Việt Nam Quốc dân đảng đã dõng dạc đọc bài "Hịch khởi nghĩa" với những khẩu hiệu sôi sục ý chí: "Đuổi giặc Pháp về nước Pháp”, "Đem nước Nam trả người Nam”, "Cho trăm họ khỏi lầm than”, "Được thêm phần hạnh phúc”.

Sau đó, nghĩa quân chia nhau đi chiếm nhà dây thép (bưu điện), nhà ga, phát truyền đơn hô hào quần chúng nhân dân và binh lính hưởng ứng. Ngay trong đêm, cờ của Việt Nam Quốc dân đảng đã tung bay trên trại lính và các công sở.

Cùng tiếng súng Khởi nghĩa Yên Bái, nhiều đảng viên Việt Nam Quốc dân đảng đã tổ chức cài bom nổ khắp thành phố Hà Nội như: sở mật thám, bóp cảnh sát Hàng Trống... để uy hiếp tinh thần và gây hoang mang cho quân Pháp khiến chúng phải ráo riết truy lùng đảng viên Việt Nam Quốc dân đảng và những người yêu nước khác. Sáng hôm sau, thực dân Pháp đã phản công, cuộc bạo động bị thất bại.

Được sự che chở của nhân dân, Nguyễn Thái Học đã thoát khỏi sự truy đuổi của quân Pháp, cùng bàn bạc với một số đảng viên tiêu biểu còn lại của Việt Nam Quốc dân đảng cải tổ và thay đổi phương hướng chiến lược, hoạt động của Đảng. Nhưng ngày 20/2/1930, chủ trương này vừa khởi động thì Nguyễn Thái Học bị giặc bắt. Chúng hành hình ông ngay tại thị xã Yên Bái cùng với Phó Đức Chính và 11 người khác.

Cảm kích ý chí yêu nước và khí phách anh dũng, hiên ngang trước cái chết của Nguyễn Thái Học và cộng sự của ông trong cuộc Khởi nghĩa Yên Bái, nhà thơ cộng sản Pháp Louis Aragon đã viết những dòng xúc động: "Yên Bái, Đây là điều nhắc nhở ta rằng, không thể bịt miệng một dân tộc mà người ta không thể khuất phục bằng lưỡi kiếm của đao phủ"."Yên Bái, Xin gửi tới những người anh em da vàng lời nguyền này, để mỗi giọt cuộc sống các bạn đều tràn máu của một tên Varenne". "Đó là một dân tộc không chịu sống quỳ…”.

Mặc dù cuộc Khởi nghĩa Yên Bái không giành được thắng lợi, song cuộc tấn công của quân khởi nghĩa cũng đã gây cho thực dân Pháp một số tổn thất: 5 sỹ quan, hạ sỹ quan Pháp và 5 lính khố đỏ bị giết; 5 sỹ quan, hạ sỹ Pháp và 5 lính khố đỏ khác bị thương.

Cùng với cuộc khởi nghĩa ở nhiều địa phương như: Hưng Hóa (Phú Thọ), Hải Dương, Kiến An (Hải Phòng), Thái Bình, Hà Nội, Khởi nghĩa Yên Bái đã gây một tiếng vang lớn trong nước và quốc tế, đặc biệt là trên chính trường nước Pháp. Chính vì tổn thất và chấn động lớn từ cuộc chiến ở Yên Bái mà người ta gọi chung cuộc khởi nghĩa ở nhiều nơi do Việt Nam Quốc dân Đảng tổ chức tháng 2/1930 là Khởi nghĩa Yên Bái.

Khởi nghĩa Yên Bái là một mốc son lịch sử, một biểu hiện sinh động của lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần đấu tranh chống ngoại xâm kiên cường bất khuất vì độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam. Kỷ niệm 90 năm Khởi nghĩa Yên Bái, chúng ta nhìn lại diễn biến của cuộc khởi nghĩa cũng như khí phách hy sinh của các liệt sĩ, càng thêm tự hào về truyền thống yêu nước bất khuất của các thế hệ người Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, để chúng ta có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc như hôm nay.

Ông Nguyễn Văn Tuấn - thân nhân liệt sỹ Nguyễn Thái Học:

Là thân nhân của liệt sĩ Nguyễn Thái Học, thuộc thế hệ hậu sinh được biết về Khởi nghĩa Yên Bái qua báo chí hoặc lời kể của cha chú và qua Hội thảo Kỷ niệm 90 năm Khởi nghĩa Yên Bái cùng các nhà sử học do Tỉnh ủy Yên Bái tổ chức, tôi cảm nhận sâu sắc lòng yêu nước nồng nàn của các nghĩa sỹ. Khởi nghĩa thất bại, song cũng đã gióng lên hồi chuông thức tỉnh lòng người, đồng bào cả nước. Lòng yêu nước trỗi dậy trở thành hành động quả cảm.

Với tư cách là con cháu của các vị tiên liệt được hưởng tiếng thơm muôn đời để lại, tôi vô cùng xúc động và tự hào, biết ơn sự quan tâm đúng mức của Đảng, Nhà nước, tỉnh Yên Bái và nhân dân các dân tộc Yên Bái đã tu bổ, tôn tạo Khu di tích lịch sử này ngày một đẹp hơn để nơi đây mãi là địa chỉ giáo dục truyền thống cho con cháu thế hệ hôm nay và mai sau.

Ông Phó Đức Tiến - thân nhân chí sỹ yêu nước Phó Đức Chính:

Cùng với phong trào cách mạng đầu thế kỷ XX, Khởi nghĩa Yên Bái của Việt Nam Quốc dân đảng đã giáng một đòn mạnh vào sự thống trị của thực dân Pháp và tay sai. Mặc dù thất bại nhưng Khởi nghĩa Yên Bái đã để lại những giá trị lịch sử quan trọng, là bài học lớn về lòng yêu nước và ý chí đấu tranh chống giặc ngoại xâm, góp phần làm nên thành công của Cách mạng Tháng 8 sau này.

Những năm qua, Đảng, Nhà nước, tỉnh Yên Bái và chính quyền thành phố Yên Bái đã, đang có những hoạt động hết sức ý nghĩa, thiết thực nhằm tưởng nhớ, tri ân công lao các anh hùng liệt sĩ trong Khởi nghĩa Yên Bái, cũng như giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ. 20 năm về trước, dịp kỷ niệm 70 năm ngày giỗ của các liệt sĩ Khởi nghĩa Yên Bái, Khu di tích lịch sử mộ Nguyễn Thái Học đã được khởi công xây dựng, khánh thành đúng 5 năm sau đó. Công trình được xây dựng đã đáp ứng nguyện vọng của đông đảo những người yêu lịch sử và tâm huyết với mảnh đất Yên Bái anh hùng.

Tháng 9/2012, tại thôn Đa Ngưu, xã Tân Tiến, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, Dự án công trình Nhà tưởng niệm Danh nhân văn hóa Phó Đức Chính đã chính thức được khởi công xây dựng và khánh thành tháng 6/2017 tròn 87 năm nhà yêu nước Phó Đức Chính đi vào huyền thoại, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, đặc biệt là con cháu dòng họ Phó tại quê hương.

Cao Chính

Khởi nghĩa Yên Bái Nguyễn Thái Học lịch sử hào hùng Phó Đức Chính Nguyễn Khắc Nhu lòng yêu nước

Các tin khác

[Ảnh] Khởi nghĩa Yên Bái - bất diệt tinh thần quật khởi

Tượng đài Khởi nghĩa Yên Bái tại Khu di tích lịch sử mộ Nguyễn Thái Học và các cộng sự ở thành phố Yên Bái.

Kỷ niệm 90 năm Khởi nghĩa Yên Bái (10/2/1930 – 10/2/2020), dịp này Yên Bái đã có nhiều hoạt động hướng tới sự kiện này.

Phát huy giá trị truyền thống đấu tranh cách mạng trong xây dựng và phát triển thành phố Yên Bái

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh Yên Bái cùng các nhà sử học, thân nhân các chí sĩ yêu nước trao đổi bên lề Hội thảo Kỷ niệm 90 năm Khởi nghĩa Yên Bái do Tỉnh ủy Yên Bái tổ chức. (Ảnh: Thu Trang)

Cuộc Khởi nghĩa Yên Bái vào rạng sáng ngày 10/2/1930 là sự kiện lịch sử quan trọng trong phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp giành độc lập, tự do của dân tộc ta 90 năm trước; mở đầu cho hàng loạt các cuộc bạo động chống Pháp tại các địa phương ở miền Bắc nước ta.

Điểm sự kiện nổi bật tỉnh Yên Bái tuần qua (3 - 9/2)

Lãnh đạo tỉnh kiểm tra công tác phòng, chống dịch nCoV và việc triển khai thực hiện Chương trình hành động số 190 của Tỉnh ủy/ Báo Yên Bái ra mắt trang Tiếng Anh trên báo Yên Bái điện tử/ Triển khai Đề án đưa công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã/ Gặp mặt học sinh đạt giải, giáo viên có học sinh đạt giải thi học sinh giỏi THPT quốc gia năm học 2019 – 2020/ Công bố quyết định sáp nhập một số đơn vị hành chính... là những tin tức đáng chú ý trong tuần qua.

Yên Bái phấn đấu hoàn thành đưa công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã xong trước 20/3

Sáng 9/2, đồng chí Đỗ Đức Duy - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã chủ trì Hội nghị trực tuyến với các địa phương về việc triển khai thực hiện Đề án “Điều động công an chính quy đảm nhiệm các chức danh công an xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2019-2021”.

Chính trị