Sau thắng lợi vĩ đại của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, để đáp ứng những yêu cầu, đòi hỏi cấp bách của cách mạng, ngày 13/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 33 thành lập Tòa án Quân sự (TAQS) trên toàn quốc để "Xét xử tất cả các người nào phạm vào một việc gì có phương hại đến nền độc lập của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa...”. Từ đó, ngày 13/9 trở thành Ngày truyền thống của Tòa án nhân dân (TAND).
Những ngày đầu thành lập, Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa non trẻ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, nguy hiểm do các thế lực thù địch câu kết và âm mưu bóp chết chính quyền nhân dân. Song, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu cùng với các cơ quan chuyên chính, TAQS đã tổ chức tốt việc xét xử, kịp thời trừng trị bọn phản cách mạng, góp phần vào công cuộc đấu tranh, bảo vệ, xây dựng chính quyền nhân dân, xây dựng lòng tin của nhân dân đối với chính quyền cách mạng, đảm bảo cho Sắc lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh và quy định của Chính phủ được thực hiện nghiêm minh. Hiến pháp năm 1959 và Luật Tổ chức Tòa án năm 1960 ra đời đã đánh dấu bước phát triển quan trọng của hệ thống TAND.
Phát huy truyền thống vẻ vang 75 năm của TAND, cán bộ công chức TAND hai cấp tỉnh Yên Bái luôn tự hào được góp sức xây dựng hệ thống tổ chức và hoạt động của TAND, góp phần vào công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.
Là đơn vị được thành lập đầu tiên trong toàn quốc, cùng với hệ thống TAND cả nước, từ chỗ ban đầu chỉ có vài cán bộ, đến nay, hệ thống TAND tỉnh Yên Bái đã phát triển gồm: TAND tỉnh và 9 đơn vị TAND huyện, thị, thành phố.
Đội ngũ cán bộ công chức đã có sự trưởng thành, lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, có lập trường tư tưởng vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, được đào tạo cơ bản, có trình độ, năng lực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trong tổng số 170 cán bộ, 114 đồng chí có chức danh tư pháp gồm: thẩm phán 51 đồng chí, thư ký tòa án 51 đồng chí và thẩm tra viên 12 đồng chí với 5 thạc sỹ, trên 100 đại học. Số cán bộ có trình độ cử nhân, cao cấp lý luận chính trị là 46 người; trung cấp lý luận chính trị là 69 người.
Công tác xây dựng Đảng, xây dựng tổ chức, đoàn thể ngày càng được củng cố và không ngừng lớn mạnh. Từ một chi bộ, nay đã phát triển thành Đảng bộ TAND tỉnh với 4 chi bộ trực thuộc, hệ thống tổ chức đảng của TAND cấp huyện cũng được củng cố vững mạnh. Các tổ chức, đoàn thể: Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Chi hội Luật gia, Hội Cựu chiến binh đã khẳng định rõ vai trò trong hệ thống chính trị của cơ quan TAND hai cấp tỉnh.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, đa dạng hóa, hệ thống TAND đã không ngừng đổi mới về tổ chức và hoạt động, phù hợp với yêu cầu của cách mạng và xu thế thời đại. Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 ra đời, khẳng định tòa án là trung tâm của hệ thống các cơ quan tư pháp, xét xử là nhiệm vụ trọng tâm của hoạt động tư pháp, nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa là khâu đột phá của cải cách tư pháp.
Thực hiện nghị quyết của Đảng và Quốc hội về tư pháp và cải cách tư pháp với chủ đề xuyên suốt: "Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” và phương châm "Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”, TAND hai cấp tỉnh Yên Bái đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao.
Từ năm 2015 đến nay, trung bình mỗi năm xét xử trên 3.000 vụ án các loại, riêng năm 2020 ước đạt 3.500 vụ, việc. Nhiều vụ án lớn, án điểm liên quan đến tội phạm có tổ chức, tội phạm ma túy, tham nhũng, xâm phạm an ninh quốc gia được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh...
Đặc biệt, trong công tác xét xử, giải quyết các vụ án hình sự, không có trường hợp nào kết án oan người không phạm tội, không bỏ lọt tội phạm. Tỷ lệ án bị sửa, bị hủy do nguyên nhân chủ quan của hội đồng xét xử thấp; hình phạt đối với các bị cáo nghiêm khắc đã nghiêm trị được những đối tượng cầm đầu, ngoan cố, chống đối, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội.
Đồng thời, thể hiện tính nhân đạo, khoan hồng đối với những người phạm tội lần đầu, biết ăn năn, hối cải, thành khẩn khai báo, tích cực khắc phục hậu quả..., góp phần tạo dựng niềm tin với các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ XHCN.
Trong công tác giải quyết các vụ, việc về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, các vụ án hành chính cơ bản đã giải quyết đúng pháp luật, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức và công dân.
Các tòa án trong tỉnh tăng cường công tác hòa giải đối thoại, tỷ lệ hòa giải đối thoại thành cao, đạt trên 60%/năm, góp phần giảm thiểu tình trạng khiếu kiện đông người, gây rối trật tự trị an và mất đoàn kết trong cộng đồng dân cư; khôi phục, củng cố và phát huy những giá trị tốt đẹp trong truyền thống văn hóa dân tộc.
Công tác thi hành án hình sự luôn đảm bảo đúng các quy định của pháp luật, 100% các bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật được đưa ra thi hành. Song song với việc thực hiện tốt công tác chuyên môn, nghiệp vụ, tập thể cán bộ TAND hai cấp tỉnh luôn tích cực hưởng ứng, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, góp phần xây dựng Đảng bộ, chi bộ và cơ quan ngày càng trong sạch vững mạnh.
Đồng chí Phan Văn Tiến - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh trao Quyết định của Chủ tịch nước về việc bổ nhiệm chức danh Thẩm phán Trung cấp và Sơ cấp cho các cá nhân.
Nhiệm kỳ qua, hàng chục lượt cán bộ công chức và tập thể Tòa án có thành tích xuất sắc đã được Chủ tịch nước, Chính phủ, TAND Tối cao, UBND tỉnh khen thưởng. Trong đó, có 2 tập thể được tặng thưởng cờ thi đua của Chính phủ, 4 tập thể được tặng thưởng cờ thi đua của TAND, 1 tập thể được tặng Huân chương Lao động, 2 tập thể được tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, 1 tập thể được tặng thưởng cờ UBND tỉnh và nhiều tập thể, cá nhân được tặng thưởng danh hiệu Tập thể Lao động xuất sắc cùng nhiều bằng khen, giấy khen của các cấp, các ngành.
Nhằm tiếp tục đổi mới các hoạt động tư pháp, nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ án, hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, thời gian tới, mỗi cán bộ, công chức TAND hai cấp tỉnh Yên Bái sẽ khắc phục khó khăn, quyết tâm rèn luyện, phấn đấu, tập trung vào thực hiện 5 nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau:
Một là: tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị; Hiến pháp 2013, Luật Tổ chức TAND 2014; các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Ban Cán sự Đảng TAND Tối cao về công tác tư pháp và cải cách tư pháp trên cơ sở quán triệt, thực hiện tốt nguyên tắc suy đoán vô tội trong xét xử và giải quyết các vụ án hình sự, không ngừng nâng cao chất lượng tranh tụng tại các phiên tòa; đảm bảo không có án quá hạn luật định; không kết án oan người không phạm tội, không bỏ lọt tội phạm; các bản án và quyết định của tòa án phải khách quan, toàn diện, đúng pháp luật mang lại niềm tin vào công lý cho nhân dân.
Hai là: tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ, công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, đảm bảo cho đội ngũ cán bộ TAND, hội thẩm nhân dân có phẩm chất, đạo đức, bản lĩnh chính trị, yêu nghề, sát thực tiễn, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, mẫn cán trong công việc, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới. Tiếp tục kiện toàn đội ngũ lãnh đạo tòa án hai cấp có đủ năng lực, phẩm chất, uy tín, kinh nghiệm quản lý. Làm tốt công tác luân chuyển cán bộ và thử thách trong các môi trường thực tiễn đối với cán bộ thuộc diện quy hoạch chức vụ lãnh đạo tòa án hai cấp.
Ba là: thực hiện tốt công tác thi hành án hình sự, tăng cường công tác thanh tra công vụ, kiểm tra nghiệp vụ đối với TAND cấp huyện. Kịp thời phát hiện những tồn tại, yếu kém trong công tác xét xử, thực thi công vụ để uốn nắn và xử lý các sai phạm, xây dựng đội ngũ cán bộ tòa án trong sạch, liêm chính, vì công lý.
Bốn là: thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng, động viên kịp thời cán bộ, công chức, người lao động tích cực học tập, rèn luyện. Trước mắt là, tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm tổ chức các hoạt động chào mừng kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống TAND và phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác năm 2020.
Năm là: phát huy vai trò của cấp ủy Đảng, lãnh đạo các cơ quan; đặc biệt là thủ trưởng, người đứng đầu các đơn vị trong thực hiện công tác chuyên môn, nghiệp vụ gắn với việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong hệ thống TAND, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu "Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Những thành tích đáng tự hào
Tập thể TAND tỉnh: năm 2016, 2017, 2019 liên tục được tặng Cờ thi đua của Chính phủ. Năm 2015 và 2018 được tặng Cờ thi đua TAND. Năm 2017 được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và Cờ thi đua của UBND tỉnh.
Năm 2015, Phòng Tổ chức cán bộ, Thanh tra và Thi đua Khen thưởng TAND tỉnh được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; năm 2015, 2016, 2018 được tặng Bằng khen của Chánh án TAND Tối cao; năm 2017, 2019 được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh.
Năm 2016, 2018: Tòa Hình sự được tặng Bằng khen của Chánh án TAND Tối cao; năm 2017, 2019 được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh.
Từ năm 2015-2019, các tập thể: Tòa Dân sự, Tòa Hành chính, Văn phòng TAND tỉnh, Phòng Kiểm tra nghiệp vụ và Thi hành án TAND tỉnh được tặng Bằng khen của Chánh án TAND Tối cao.
Năm 2015: TAND huyện Văn Chấn được tặng Cờ thi đua của Chính phủ.
Năm 2015-2018: TAND thành phố liên tục được tặng Cờ thi đua TAND.
Năm 2019: TAND huyện Yên Bình được tặng Cờ thi đua TAND.
Từ năm 2015-2019: TAND các huyện: Lục Yên, Văn Chấn, Văn Yên, Mù Cang Chải, Trạm Tấu, thị xã Nghĩa Lộ và huyện Yên Bình được tặng Bằng khen của Chánh án TAND Tối cao.
Từ năm 2015-2019, đã có hàng trăm lượt tập thể cán bộ, công chức TAND hai cấp tỉnh Yên Bái được tặng thưởng danh hiệu Lao động xuất sắc. Đặc biệt, cá nhân đồng chí Chánh án TAND tỉnh được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba; 4 cá nhân được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 86 cá nhân được tặng Bằng khen của Chánh án TAND Tối cao; 6 cá nhân được tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh; 3 cá nhân được tặng danh hiệu Thẩm phán giỏi, Thẩm phán tiêu biểu; 23 cá nhân được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua TAND; 60 cá nhân được tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Tòa án. |
Phan Văn Tiến - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh