Tuy nhiên, do mặt bằng dân trí thấp cùng những khó khăn trong đời sống kinh tế - xã hội của các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn nên năng lực, trình độ của một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu.

Từ thực trạng...

Với địa bàn trải rộng trên 120 km², gồm 31 xã, thị trấn, trong đó có 18 xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn, Văn Chấn có 12 dân tộc thiểu số với gần 9,5 vạn người. Xác định xây dựng đội ngũ cán bộ vùng đồng bào dân tộc thiểu số là nhiệm vụ quan trọng, huyện đã chăm lo công tác giáo dục, đào tạo, khuyến khích việc học tập của đồng bào dân tộc thiểu số đồng thời lựa chọn quần chúng ưu tú, phân công nhiệm vụ, trọng trách phù  hợp.

Nhiệm kỳ 2004 - 2009, toàn huyện có 555 đại biểu hội đồng nhân dân các cấp là người dân tộc thiểu số, chiếm tỉ lệ 68,8% tổng số đại biểu; có gần 1.040 cán bộ, công chức, viên chức cấp huyện và cấp xã, thị trấn là người dân tộc thiểu số, chiếm tỉ lệ trên 40%. Từ năm 2005 đến nay, Đảng bộ huyện kết nạp 911 đảng viên là người dân tộc thiểu số, nâng tổng số đảng viên dân tộc thiểu số lên 3.650 người, chiếm 57% tổng số đảng viên toàn huyện. Lực lượng cán bộ, đảng viên người dân tộc thiểu số những năm qua đã góp phần làm nên những thắng lợi chung của Văn Chấn.

Tuy nhiên, lực lượng cán bộ người dân tộc thiểu số ở các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn vừa thiếu về số lượng lại vừa yếu về khả năng lãnh đạo, quản lý, tổ chức thực hiện, nhất là lực lượng cán bộ nữ. Sự yếu kém này dẫn đến hệ thống chính trị cơ sở có nơi còn yếu kém; cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể ở một số xã, thị trấn hoạt động chưa hiệu quả; đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của một số xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn chậm chuyển biến.

Đến hướng đi đột phá

Nhận thức rõ những điểm yếu trong lực lượng cán bộ người dân tộc thiểu số, nhiệm kỳ 2005 - 2010, Đảng bộ huyện Văn Chấn đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số như: xây dựng các trung tâm học tập cộng đồng; tổ chức học bổ túc văn hóa; chỉ đạo Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị huyện phối hợp với các xã rà soát cán bộ, đào tạo nâng cao trình độ, bản lĩnh chính trị đồng thời bồi dưỡng quần chúng ưu tú giới thiệu cho Đảng.

Đầu năm 2009, HĐND huyện phê chuẩn Đề án “Một số giải pháp mở rộng quy mô, nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú huyện Văn Chấn” giai đoạn 2009 - 2013; giao cho Phòng Giáo dục & Đào tạo huyện, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú huyện triển khai với mục đích tuyển chọn học sinh người dân tộc thiểu số có phẩm chất đạo đức tốt và học lực khá, giỏi để đào tạo cán bộ nguồn.

Đặc biệt, tháng 6/2009, Huyện ủy Văn Chấn thông qua Đề án “Đào tạo nguồn cán bộ chủ chốt xã, thị trấn” với mục tiêu trong 2 năm đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức xã, thị trấn có trình độ chuyên môn trung cấp nông nghiệp, tiếp đó đào tạo liên thông trình độ cao đẳng, đại học. Học viên qua đào tạo sẽ có trình độ trung cấp lý luận chính trị, trình độ tin học phổ thông và được trang bị kỹ năng công tác Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể... Đối tượng tuyển sinh là cán bộ, công chức cấp xã chưa được đào tạo về chuyên môn, trung cấp chính trị và có khả năng phát triển như: đảng viên, đoàn viên thanh niên đã xuất ngũ, quần chúng ưu tú đã tốt nghiệp trung học phổ thông (ưu tiên đối tượng đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là con em đồng bào Mông, Khơ Mú, Dao).

Ngay sau khi Đề án được thông qua, huyện đã tuyển chọn 118 đối tượng và khai giảng khóa học 2009 - 2011. Việc triển khai hai đề án này là hướng đi đột phá trong công tác đào tạo nguồn cán bộ. Nguồn kinh phí hơn 3,5 tỷ đồng cho hai đề án không hề nhỏ đối với một huyện còn nghèo như Văn Chấn song đầu tư đào tạo lực lượng cán bộ nguồn là hoàn toàn cần thiết cho mục tiêu lâu dài. Chỉ sau 2 - 4 năm, Văn Chấn sẽ có một lớp cán bộ và học sinh có chất lượng để định hướng đào tạo cũng như tham gia gánh vác trọng trách của cấp ủy, chính quyền cơ sở.

Những thách thức đặt ra

Từ thực tiễn, công tác đào tạo cán bộ và dự nguồn cán bộ cho các xã, thị trấn, đặc biệt đối với khu vực vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số là yêu cầu bức thiết. Song nhận thức của đồng bào còn hạn chế, xuất phát điểm thấp nên việc lựa chọn các đối tượng bảo đảm yêu cầu để học tập và đào tạo không hề đơn giản. Mặt khác, đây là khóa học đầu tiên đào tạo theo hình thức tại chức, Huyện ủy Văn Chấn phối hợp với Trường Chính trị tỉnh Yên Bái, Trường Cao đẳng Nông nghiệp - Nông thôn Bắc Bộ tổ chức nên việc tổ chức, sắp xếp và quản lý các học viên nhằm bảo đảm hoạt động chung của huyện, của cơ sở cũng gặp khó khăn không ít.

Thời gian đào tạo hai năm trong khi nội dung học tập khá lớn, khả năng nhận thức của học viên không đồng đều đòi hỏi nỗ lực rất lớn của các học viên cũng như tâm huyết của các giảng viên. Thông qua đào tạo, Văn Chấn sẽ đánh giá đúng năng lực thực chất của đội ngũ cán bộ, làm cơ sở bổ sung đào tạo và giao nhiệm vụ phù hợp với năng lực của mỗi cán bộ. Khi đó, đội ngũ này sẽ làm thay đổi căn bản công tác quản lý, điều hành ở cơ sở, tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội ở các xã vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trần Van