Nên có số dư

ĐB Lê Nam (Thanh Hóa) cho rằng, muốn đổi mới hoạt động QH, phải đổi mới con người. “Đường lối đổi mới của Đảng rất rõ, nhưng cách làm tôi thấy vẫn như cũ, chẳng hạn bầu Thủ tướng chỉ có một người.

Rõ ràng không có điều kiện để các ứng viên đó trình bày chương trình hành động, ý tưởng, kế hoạch của mình, để rồi liên quan việc giám sát, bỏ phiếu tín nhiệm sau này” - ông Nam nói và đề nghị: “Vấn đề nhân sự phải đảm bảo tuyệt đối vai trò lãnh đạo của Đảng nhưng cũng phải phát huy vai trò, vị trí QH”.

Bàn về công tác làm luật, ĐB Trần Du Lịch (TPHCM) cho rằng, Quốc hội còn rất thụ động: “Tôi kiến nghị có những vấn đề cần phải đổi mới thực sự, phải vượt ngoài quy chế hiện nay”.

Nhận xét công tác làm luật vẫn theo cách của hàng chục năm qua, ĐB Lê Nam chỉ ra bất cập: Cơ quan làm luật chủ yếu là bộ ngành, Chính phủ, nên khó tránh được “bóng dáng lợi ích của bộ, ngành vẫn mang theo - dễ cho mình, khó cho dân”.

“Mặc dù vừa qua chúng ta đã có cố gắng về giám sát, nhưng vẫn rất hình thức. Những bức xúc của cuộc sống, cử tri mong đợi ở QH, chúng ta chưa đạt được. Ví dụ, về tập đoàn kinh tế, phòng chống tham nhũng, đất đai… Chúng ta chưa có những quyết định, giám sát để thỏa mãn mong đợi của cử tri” – ĐB Nam nói.

Bỏ phiếu tín nhiệm - phải có tiêu chí

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga (ĐB Thái Nguyên) cho biết, quy định bỏ phiếu hiện nay thiếu tiêu chí cụ thể nên khó thực hiện. Chẳng hạn, phải có ít nhất 20% đại biểu đề nghị, hoặc hiện nay cũng chưa quy định tiêu chí để UBTVQH tự mình đề nghị bỏ phiếu…

Về hình thức, nên quy định bỏ phiếu định kỳ và bỏ phiếu tín nhiệm bất thường, khi một chức danh có vi phạm. Bỏ phiếu định kỳ giúp cho người được bỏ phiếu năng động hơn, đồng thời là cơ sở quan trọng cho lần bầu cử sau.

Việc bỏ phiếu tín nhiệm bất thường - tức là bỏ phiếu bất tín nhiệm, được tiến hành khi có “sự kiện” xảy ra, liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ của chức danh, khiến cho dư luận, cử tri bức xúc.

Một số ĐB cho rằng, chỉ nên bỏ phiếu chức danh bộ trưởng và tương đương trở lên, chức danh thứ trưởng tương đương trở xuống nên giao UBTVQH tổ chức lấy ý kiến QH.

Việc công khai số phiếu tín nhiệm cao chính là hình thức khen thưởng đối với người đứng đầu. Nếu phiếu không quá bán, phải trình QH xem xét miễn nhiệm, bãi nhiệm, phê chuẩn việc cách chức.

“Khi tổ chức giám sát nếu “cưỡi ngựa xem hoa” thì kết thúc giám sát chỉ đưa ra được những lời khuyến nghị, kiến nghị chung chung, sau đó có sửa chữa, có điều chỉnh hay không cũng không ai biết được. Vì vậy hiệu quả pháp lý sau giám sát phải được các chế tài bảo đảm thực thi. Thực tế đã có những hành vi hành chính trái nguyên tắc nhưng QH không thổi còi, không phạt thẻ vàng, thẻ đỏ. Có nghĩa là QH quá dễ dãi” - ĐB Vũ Trọng Kim (Quảng Ngãi). “Đề nghị nâng vai trò của các Ủy ban, Hội đồng Dân tộc, mỗi Ủy ban liên quan một số bộ để làm thủ tục mà các nước gọi là nghe ý kiến của nhau. Vấn đề nhiều người quan tâm, ví dụ phí giao thông đường bộ, một cơ quan QH sẽ mời bộ trưởng tới cùng với QH thảo luận cùng nghe với nhau, tìm cách nhẹ nhàng giải quyết vấn đề, đừng gọi điều trần này nọ làm nặng nề thêm. Tôi đề nghị các Ủy ban nên thường xuyên làm việc này như hoạt động thường xuyên giữa hai kỳ họp” - ĐB Trần Du Lịch (TPHCM).

(Theo TPO)