Năm 1995, thị xã Nghĩa Lộ được tái lập. Gần 20 năm xây dựng và phát triển, thị xã đã xây dựng nhiều đề án qui hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Điển hình là Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội được lập năm 2004 trên cơ sở quy hoạch chung xây dựng lập năm 1996, điều chỉnh bổ sung năm 2004 và được thị xã triển khai thực hiện thông qua kế hoạch 5 năm, hàng năm và cụ thể hóa bằng các chương trình, dự án.

Đến nay, qua đánh giá, một số nội dung về hiện trạng cũng như mục tiêu, chỉ tiêu, phương hướng, nhiệm vụ chưa rõ ràng, nhất là về không gian, thời gian, địa điểm không còn phù hợp và đáp ứng yêu cầu phát triển. Chính vì vậy, Nghĩa Lộ xác định cần phải thực hiện ngay công tác Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch chung xây dựng thị xã, làm cơ sở để thị xã triển khai thực hiện các quy hoạch ngành, lĩnh vực và quy hoạch chi tiết của các xã phường, quy hoạch chi tiết các điểm phục vụ cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của thị xã và là cơ sở hoạch định, xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, hàng năm.

Quy hoạch phải phù hợp với tình hình thực tiễn

Để làm được việc này, ngay từ năm 2009, thị xã triển khai xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch chung xây dựng thị xã giai đoạn 2011 - 2030.

Với vai trò và ý nghĩa hết sức quan trọng của các quy hoạch này, thị xã đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn, các đơn vị tư vấn được giao nhiệm vụ lập các quy hoạch điều chỉnh phải thực hiện rất chặt chẽ và đúng các quy trình, quy định, bám sát Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2010 - 2015; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã Nghĩa Lộ lần thứ XII, nhiệm kỳ 2010 - 2015; Nghị quyết số 24/2011/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh Yên Bái về việc Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Yên Bái thời kỳ 2006 - 2020, các quy hoạch ngành, lĩnh vực của tỉnh và tuân thủ các quy định, hướng dẫn về lập quy hoạch.

Đồng thời đảm bảo các nội dung, yêu cầu, định hướng phát triển chung của tỉnh, của thị xã trong thời gian tới cũng như phải phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương.

Bà Phạm Thị Hoa - Phó ban Quản lý Dự án thị xã cho biết: "Ban Quản lý Dự án được Ủy ban nhân dân thị xã giao cho làm đại diện chủ đầu tư quản lý dự án. Quá trình triển khai thực hiện các quy hoạch được triển khai thực hiện rất nghiêm túc và công phu, đảm bảo tính sát hợp với thực tiễn phát triển của địa phương".

Dự án được chia thành hai gói thầu. Gói thầu thứ nhất là khảo sát, đo đạc, lập bản đồ địa hình chỉ định thầu cho Công ty TNHH Tư vấn kiến trúc xây dựng AYB Yên Bái thực hiện; gói thầu thứ hai là thiết kế quy hoạch chỉ định thầu cho Công ty TNHH Tư vấn thiết kế xây dựng Kiến trúc sư Yên Bái thực hiện. Đây là hai đơn vị có năng lực, kinh nghiệm trong công tác khảo sát, lập quy hoạch đồng thời có đội ngũ kỹ sư thông thạo, hiểu biết rõ về Nghĩa Lộ.

Cùng với sự nỗ lực, quyết tâm cao của các phòng, ban, đơn vị tư vấn; sự tham gia đóng góp sâu, kỹ của các cơ quan, đơn vị của thị xã và tập thể Ban Thường vụ Thị ủy, Hội đồng nhân dân thị xã cùng sự giúp đỡ, tham gia đóng góp của các sở, ngành của tỉnh, hai quy hoạch đã hoàn thành, phát huy được trí tuệ tập thể, phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Yên Bái giai đoạn 2011 - 2020.

Đồng chí Lò Thị Huân - Bí thư Thị ủy Nghĩa Lộ cho biết, công tác quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch chung xây dựng thị xã phải có sự tham gia ý kiến, đóng góp của mọi tầng lớp nhân dân và mang tính xã hội rộng rãi. Chính vì vậy, dự thảo được lập và thị xã đã tiến hành lấy ý kiến tham gia 2 lần của các cơ quan, đơn vị chuyên môn của thị xã, của tỉnh và nhân dân.

Sau 2 lần dự thảo và lấy ý kiến tham gia của các phòng, ban chuyên môn, của các sở của tỉnh và của thị xã, các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, UBND các xã, phường và nhân dân, đơn vị chủ trì xây dựng, Phòng Tài chính - Kế hoạch tiếp tục chỉnh sửa, hoàn thiện, tổ chức hội nghị lấy ý kiến của các đồng chí lãnh đạo Thường trực Thị ủy - HĐND - UBND thị xã, các ủy viên Ban Thường vụ Thị ủy, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trên địa bàn.

Dự thảo lần thứ 3, thị xã đã tổ chức hội nghị mời các đồng chí trong Ban Thường vụ Thị ủy, Thường trực HĐND, lãnh đạo các cơ quan chuyên môn tham gia sâu, kỹ vào đề án quy hoạch. Dự thảo lần thứ 4 được gửi lấy ý kiến tham gia của các sở, ngành của tỉnh, của Bộ Xây dựng. Sau lần xin ý kiến lần thứ 3, quy hoạch tiếp tục được chỉnh sửa để xin ý kiến tham gia của các sở, ngành của tỉnh.

Bản dự thảo quy hoạch đã nhận được 15 ý kiến tham gia với nhiều nội dung ủng hộ và đề nghị chỉnh sửa ở một số nội dung. UBND thị xã đã tiếp thu, yêu cầu chỉnh sửa lần thứ 4 và tiếp tục xin ý kiến của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thị xã, tập thể Ban Thường vụ Thị ủy, HĐND thị xã, các sở, ngành của tỉnh để chỉnh sửa, hoàn thiện lần cuối cùng.

Qua 5 lần xin ý kiến của các tập thể, cá nhân và nhân dân, quy hoạch tổng thể đã hoàn thành, trình bảo vệ trước Hội đồng thẩm định của tỉnh và được đánh giá cao. Các nội dung phản biện của Hội đồng đã được thị xã tiếp thu và lý giải, đáp ứng yêu cầu. Hội đồng thẩm định của tỉnh đã thống nhất thông qua. UBND tỉnh đã ký Quyết định số 1364/QĐ-UBND về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Nghĩa Lộ thời kỳ 2011 - 2020.

Người dân thực hiện và giám sát việc quy hoạch

 Những năm qua, thị xã Nghĩa Lộ đã tạo điều kiện thuận lợi đưa công tác qui hoạch tổng thể vào thực hiện, đặc biệt là năm 2012. Kết quả lớn nhất mà thị xã đạt được đó là tốc độ tăng trưởng ngành xây dựng đạt giá trị đầu tư 116 tỷ đồng. Thị xã thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 1792 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của tỉnh về quản lý, thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản; tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho các nhà thầu thi công: ưu tiên bố trí vốn thanh toán cho các công trình đã hoàn thành, đang thi công dở dang, công trình cấp thiết...

Đặc biệt là thực hiện giải phóng dứt điểm mặt bằng của các công trình trọng điểm. Thị xã tiếp tục tăng cường vận động xúc tiến, thu hút đầu tư các dự án trọng điểm; huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phấn đấu tổng vốn đầu tư phát triển đạt 400 tỷ đồng.

Theo bản qui hoạch đã được UBND tỉnh phê duyệt, Nghĩa Lộ tập trung mở rộng xây dựng các khu vực trọng điểm và các quy hoạch ngành, lĩnh vực của tỉnh có tính phù hợp, gắn kết với quy hoạch của các địa phương lân cận, đảm bảo sự liên kết hợp tác và phát triển chung, trong đó có quy hoạch xây dựng và phát triển không gian của thị xã, kiến trúc đô thị, phát triển các cụm điểm dân cư, hệ thống hạ tầng kinh tế kỹ thuật đô thị, hệ thống đường giao thông...

Bản đề án quy hoạch được công bố rộng rãi đến nhân dân.

Đồng chí Lò Thị Huân - Bí thư Thị ủy Nghĩa Lộ cho biết thêm, công tác lập Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch chung xây dựng thị xã là rất quan trọng nhưng việc triển khai tổ chức thực hiện cũng quan trọng không kém.

Để các quy hoạch được thực hiện đúng và phát huy hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thị xã, trước tiên, thị xã tổ chức trưng bày công khai và thông báo cho nhân dân biết về địa điểm trưng bày các quy hoạch để đến thăm quan tại 2 điểm là trụ sở HĐND - UBND thị xã, trụ sở Ban Quản lý Dự án và Phòng Tài chính - Kế hoạch đồng thời yêu cầu cấp ủy, chính quyền, các tổ trưởng dân phố, thôn bản phổ biến, tuyên truyền rộng rãi đến nhân dân, các tổ chức, cá nhân trên địa bàn biết và thực hiện đúng theo quy hoạch.

Mọi người dân phải có trách nhiệm thực hiện và giám sát việc thực hiện quy hoạch. HĐND thị xã, HĐND xã, phường, các đại biểu HĐND thị xã tăng cường hoạt động giám sát việc triển khai thực hiện các quy hoạch; có những trao đổi và phản ánh kịp thời đến UBND thị xã việc triển khai thực hiện không theo quy hoạch.

Ngay sau khi bản qui hoạch được công bố, nhân dân thị xã đã quan tâm theo dõi và đa số đều đồng tình với việc thị xã xây dựng, công bố bản qui hoạch. Tuy nhiên, về nội dung qui hoạch, rất nhiều ý kiến cho rằng, trước hết cần phải mở rộng không gian thị xã, sau đó xây dựng các công trình trọng điểm mới, đảm bảo sự hài hòa tổng thể về sau này. Các công trình như khu thể thao, vui chơi với qui mô nhỏ sẽ không kêu gọi được các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư...

Xác định sẽ có nhiều ý kiến tham gia của nhân dân đối với bản qui hoạch, thị xã đưa ra nhiều phương án giải quyết phù hợp, mang tính chất "mở" như trong quá trình triển khai thực hiện các nội dung của quy hoạch, căn cứ vào tình hình thực tiễn, định kỳ rà soát và điều chỉnh, bổ sung các mục tiêu cho phù hợp với thực tiễn quy hoạch chung và định hướng phát triển. Thị xã cũng yêu cầu các cơ quan chuyên môn, xã, phường khi triển khai xây dựng các quy hoạch ngành, lĩnh vực và kế hoạch phát triển trung và ngắn hạn phải bám sát vào 2 quy hoạch gốc là Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011- 2020 và Quy hoạch chung xây dựng thị xã giai đoạn 2011 - 2030.

Đề án Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, Quy hoạch chung xây dựng thị xã mới là cơ sở bước đầu rất quan trọng, chứng tỏ thị xã Nghĩa Lộ tự tin khẳng định có thực lực và nêu cao quyết tâm đưa thị xã thành một trung tâm kinh tế, văn hóa của khu vực phía Tây trong tương lai.

Nguyễn Nhật Thanh