Khu chăn nuôi nhà chị Nguyễn Thị Lệ ở thôn Chiến Khu, xã Bảo Hưng (Trấn Yên) khá quy mô với những ô chuồng dành cho lợn con, lợn trong độ tuổi chuẩn bị xuất chuồng. Gần đây, nhiều người trong thôn đến nhà chị thăm quan bởi thấy có cái nền chuồng lạ mắt. Nền chuồng được làm bằng mùn cưa, cám ngô dày 40cm. Những chú lợn con mùa đông không cần điện sưởi, lợn thịt không cần tắm rửa vẫn sạch sẽ. Đặc biệt, quy mô chăn nuôi lớn nhưng môi trường không hề bị ô nhiễm.

Bắt đầu thực hiện làm đệm lót sinh thái từ tháng 8/2013, chị Lệ cho biết: “Chúng tôi đã áp dụng nhiều biện pháp nhưng tôi thấy phương pháp làm đệm lót sinh thái này thực sự mang lại hiệu quả. Được sự hướng dẫn của cán bộ khuyến nông, tôi đã làm đệm lót cho chuồng lợn và hướng dẫn một số hộ làm theo, bà con rất phấn khởi!”.

Là một trong 20 mô hình ứng dụng đệm lót sinh thái trong chăn nuôi do Trung tâm Khuyến nông tỉnh Yên Bái xây dựng tại thành phố Yên Bái, huyện Trấn Yên và huyện Văn Yên. Thành phần cơ bản của đệm lót bao gồm các chủng loại vi sinh vật có lợi được tích hợp trong chế phẩm vi sinh Balasa N01 cùng với nguyên liệu độn chuồng gồm các chất xơ như: mùn cưa, trấu, bột ngô…

Trung bình để làm được 20m2 chuồng cần 12m3 mùn cưa, trấu, 2kg chế phẩm vi sinh, 20kg bột ngô. Những nguyên liệu được sử dụng làm đệm lót sẽ tạo ra môi trường sống cho các vi sinh vật có lợi. Trong quá trình chăn nuôi, gia súc thải các chất thải lên đệm lót sẽ tiếp tục cung cấp chất dinh dưỡng cho vi sinh vật sử dụng.

Đồng thời, vi sinh vật phân giải phân và nước tiểu thành các chất có lợi, tạo ra nhiệt lượng giữ ấm cho vật nuôi đặc biệt vào mùa đông. Năm 2009, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội đã triển khai Dự án “Nghiên cứu và sử dụng men vi sinh vật dùng trong chăn nuôi”. Theo kết quả của Dự án, đệm lót sinh thái có thể sử dụng bình thường trong vòng 2 - 4 năm.

Ngoài ra, khi lợn ăn men vi sinh từ đệm lót sẽ giúp tiêu hóa tốt thức ăn đồng thời tiết kiệm được 80% lượng nước do hoàn toàn không phải tắm cho lợn, rửa chuồng mà chỉ cho lợn uống bằng vòi tự động… Công nghệ chăn nuôi này đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước như: Bến Tre, Nam Định, Hải Dương, Bắc Giang…

Theo tính toán của cơ quan chuyên môn, trong vòng 4 tháng với giống lợn nuôi siêu nạc, diện tích chuồng 20m2 có thể thả 12 con. So với chăn nuôi thông thường, chi phí làm đệm lót sinh thái sẽ cao hơn so với nền xi măng nhưng tiết kiệm được chi phí công dọn chuồng, điện, nước tắm. Lợn tăng trọng nhanh hơn 20%, đem lại lợi nhuận cao hơn cho nông dân.

Ngoài ra, do được nuôi trong môi trường ít ô nhiễm, không có mùi hôi, không sử dụng nước rửa và tắm cho gia súc và nhờ vào hệ sinh vật hữu ích ngăn chặn các vi sinh vật gây bệnh nên hạn chế được đến mức thấp nhất sự lây lan bệnh tật, giảm được chi phí mua thuốc thú y, thiệt hại do dịch bệnh gây ra đồng thời tạo ra nguồn phân vi sinh tốt phục vụ nền nông nghiệp sạch.

Mới đây, Cục Chăn nuôi - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, mỗi năm, đàn vật nuôi của nước ta thải ra môi trường hơn 80 triệu tấn chất thải rắn, vài chục tỷ khối chất thải lỏng, hàng trăm triệu tấn chất thải khí và chỉ có khoảng 40% - 70% lượng chất thải rắn được xử lý, còn lại trực tiếp xả ra môi trường. Tại Yên Bái, với đàn lợn khoảng 400.000 con, việc xử lý nguồn chất thải để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tạo ra nguồn phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất là điều hết sức quan trọng. 

Hồng Khanh